morze (język polski)

morze (1.1)
morze (1.2) maków
wymowa:
IPA: [ˈmɔ.ʒɛ], AS: [mo.že] ​ ​
homofon: może
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) geogr. hydrol. duży zbiornik słonej wody mający połączenie z oceanem; zob. też morze w Wikipedii
(1.2) przen. ogromna ilość czegoś
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Statki wypłynęły w morze, zmierzając ku Nowemu Światu.
(1.1) I chodzą ludzie podziwiać szczyty gór i wzdęte fale morza, i szerokie nurty rzek, i przestwór oceanu, i kręgi gwiezdne, a siebie zaniedbują[1].
(1.2) Powszechnie wiadomo, że studenci potrafią wypić morze piwa.
(1.2) Przy muzyce łatwiej było wywołać w sobie to morze rzeczy, spojrzeć w słodką otchłań spraw nieznanych[2].
składnia:
(1.2) morze + D.
kolokacje:
(1.1) poziom / stan / zasolenie / temperatura / zlodzenie / zanieczyszczenie / głębokość / powierzchnia / obszar morza • pełne morze • wyjść w morze • wejść do morza • jechać za morze • panować na morzach • środ. jechać na morze • jechać nad morze • wrócić znad morza • płynąć / żeglować / serfować po morzu • pływać w morzu • wypłynąć w morze • wrócić z morza • wpłynąć na morze • wychodzić w morze • przepłynąć morze • pokonać morze • nieruchome / gładkie / zmarszczone / pofalowane / spienione / wzburzone / rozszalałe morze • słone / słonawe / żyzne / przeżyźnione / martwe / tropikalne morze • utonąć / utopić / zatopić w morzu • pochować na morzu • obserwować morze • spędzać czas (urlop, wakacje, weekend) nad morzem • wypoczywać nad morzem • kąpać się w morzu • przepłynąć morze • uratować rozbitka z morza • odholować na pełne morze • brzeg / linia brzegowa / toń / zlewisko / dno / basen morza • władca / władczyni / bóg / bogini / król / królowa / pan / pani morza (mórz) • morze śródziemne / przybrzeżne / szelfowe / epikontyntentalne / wewnętrzne / płytkowodne • badacz mórz • ludzie morza • oddać morzu (na morzu) życie • żyć z morza • żyć na morzu • legenda / bohater / gwiazda mórz • wpływać / wpadać / uchodzić do morza • ekosystem / biologia / cyrkulacja / hydrografia morza • ofiara morza • pokój z widokiem na morze • wiatr od morza • bezmiar / bezkres morza • pochłonięty przez morze • wyprowadzić statek (jacht, okręt, żaglowiec, flotę, armadę, konwój) na morze • morze szumi / huczy / ryczy • morze bije (falami) o brzeg / o burtę • morze podchodzi / cofa się / ustępuje / podnosi się / opada • toń / głębia / głębina / płycizna morza • morze białe / szare / sine / błękitne / lazurowe / zielone / szafirowe / malachitowe / granatowe / czarne • rzucić / wrzucić / strącić do morza • morza dalekie / bliskie • eustatyczne / pływowe / falowe ruchy morza • fluorescencja morza • dostęp do morza • służyć / pracować na morzu • wejść do służby na morzu • Dni Morza
synonimy:
(1.1) środ. żegl. wacha
(1.2) bezmiar, mnóstwo, ogrom, masa, bezlik, jezioro
antonimy:
(1.1) ląd
hiperonimy:
(1.1) akwen
hiponimy:
holonimy:
(1.1) ocean
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. pomorski mrz, przedmorze mrz, morszczyn m, Pomorze n, pomorze n, przymorze n, Pomorzanin m, Pomorzanka ż, namorzyn m, morzysko n, morzyszcze n, morszczysko n, morszczak m, morszczuk mzw
przym. przymorski, morski, nadmorski, podmorski, zamorski, pomorski, namorzynowy, morzyskowy, morszczynowy, morszczynowaty; przest. morzski, morzowy
związki frazeologiczne:
chłopcy z obcych mórz • kropla w morzu potrzeb • lać oliwę na wzburzone morze • morze goryczy • morze księżycowe • morze otwarte • morze terytorialne • morze uniesień • morze wyrzuciło na brzeg • morze zabrało • morzu wody przylewać • owoce morza • pirat siedmiu mórz • panować od morza do morza • płyń po morzach i oceanach • przejść przez Morze Czerwone • przelać morze łez • rzucić morzu wyzwanie • szukać rozumu za morzem • utonąć w morzu rozpaczy • utopić w morzu krwi • wolność mórz • wybierać się jak sójka za morze • wypić morze • za morzami, za lasami • za siedmioma górami, za siedmioma morzami • zaślubiny z morzem • zew morza
przysłowia: Bóg stworzył morze, ale Holender wybrzeża • na Grzegorza zima idzie do morza • morze żywi i bogaci • morze przepłynął, na brzegu utonął • wszystkie rzeki idą do morza • zostać na morzu • za morzem • morze sprzyja odważnym • więcej ludzi utonęło w kieliszku niż w morzu • rozigrało się morze, ustatkować się nie może
etymologia:
(1.1) prasł. *morje < praindoeur. *móri
uwagi:
(1.1) Nazwy mórz pisze się wielką literą, np. „Morze Bałtyckie”, „Morze Czarne”, ale „morze Bałtyk”.
(1.1) por. ocean
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Aureliusz Augustyn z Hippony, „Twórczość. Miesięcznik Związku Literatów Polskich”, tom 10, wydania 9-12, RSW „Prasa-Książka-Ruch”, Warszawa 1954, s. 38
  2. ↑ Jarosław Iwaszkiewicz Brzezina, rozdział XI
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.