góra (język polski)

góry (1.1)
góra (1.2)
góra (1.2) kostiumu
góra (1.5) odpadów
wymowa:
​, IPA: [ˈɡura], AS: [gura]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) geogr. duże wzniesienie terenu; zob. też góra w Wikipedii
(1.2) wyżej znajdująca się część czegoś
(1.3) strych
(1.4) pot. władze instytucji, firmy, państwa
(1.5) pot. duża sterta czegoś
(1.6) daw. kopalnia[1]

przysłówek

(2.1) najwyżej, maksimum
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) Na szczycie góry zainstalowano krzyż widoczny z całego miasta.
(1.2) Ta mapa ma u góry tłustą plamkę; poproszę o inną mapę.
(1.3) Mama zabroniła nam chodzić na górę.
(1.4) To nie moja wina – to góra tak zadecydowała.
(1.5) Przed wejściem leży góra śmieci.
(1.6) Z powodu udaru mózgu na zawsze przestałem pracować w górze i zostałem malarzem i fotografem.
(2.1) Ona ma chyba trzydzieści lat, góra – trzydzieści pięć.
składnia:
(1.2) góra + D.
(1.5) góra + D.
kolokacje:
(1.1) podnóże / podstawa / szczyt / wierzchołek / stok / zbocze góry • wspinać się na górę • zdobywać górę • pojechać w góry • spędzać urlop w górach • Babia Góra • Jastrzębia Góra • Jelenia Góra • Zielona Góra
(1.2) ceny idą w górę • rzucić coś do góry / w górę • ręce do góry • u góry
(1.5) góra śmieci / papierów / książek / zabawek / …
(1.6) góra węgla / soli / siarki / gazu ziemnego / ropy naftowej / miedzi / żelaza / cynku i ołowiu / … • pracować w górze • wypadek w górze • Tarnowskie Góry
synonimy:
(1.1) gw. (Górny Śląsk) grapa, gw. (Górny Śląsk) hora
(1.2) top, szczyt; gw. (Śląsk Cieszyński i Zaolzie) wyrch
(1.4) kierownictwo, dyrekcja, wierchuszka
(1.5) kopiec, zwał
antonimy:
(1.1) dolina, nizina
(1.2) dół
hiperonimy:
(1.1) wzniesienie
hiponimy:
(1.1) wzgórze
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. góral m, góralka ż, góralek m, góralszczyzna ż, górnik m, pagórek m, międzygórze n, pogórze n, średniogórze n, wzgórek m, wzgórze n, podwzgórze n, górowanie n, przygórze n, góralskość ż, Góra ż
zdrobn. górka ż, góreczka ż
czas. górować
przym. górny, górski, górzysty, góralski, górniczy, odgórny, wygórowany, niewygórowany, podgórski
przysł. górnie, górzyście, górą, górami, na górze, pagórkowato
związki frazeologiczne:
być górą • czubek góry lodowej • głowa do góry • brać górę • (wywracać) do góry nogami • dostać kopa w górę / kopniak w górę • górą • patrzeć z góry • traktować z góry • leżeć do góry brzuchem • za siódmą górą • góra lodowa • obiecywać złote góry • nie przyszła góra do Mahometa, Mahomet przyszedł do góry • góra z górą się nie zejdzie, a człowiek z człowiekiem zawsze • góra urodziła mysz • ręce do góry! • uszy do góry • z górą • z góry • reg. pozn. do góry • już zając za górą • baba jak dwa diabły i jeszcze coś z górą
etymologia:
(1.1) od prasł. *gora → góra, wzgórze, zbocze porośnięte lasem, las; a to od rdzenia praindoeur. *gṷer- → góra, las[2]
(1.1) por. białor. гара, bułg. гора, chorw. gora, czes. hora, dłuż. góra, głuż. hora, kasz. góra, mac. гора, ros. гора, scs. гора, słc. hora, słń. gora i ukr. гора́
(1.6) z niem.[1]
uwagi:
zob. też góry w Wikicytatach
tłumaczenia:
(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: strych
źródła:
  1. 1 2 Irena Bajerowa, Wpływ techniki na ewolucję języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980, s. 57.
  2. ↑ Jaka jest etymologia słowa góra? w: Poradnia językowa UŚ.

góra (język dolnołużycki)

góra (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) geogr. góra
odmiana:
(1.1) lp gór|a, ~y, ~je, ~u, ~u, ~je du ~je, ~owu, ~oma, ~je, ~oma, ~oma; lm ~y, ~ow, ~am, ~y, ~ami, ~ach
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

góra (język kaszubski)

góra (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) geogr. góra
(1.2) bud. sufit
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.2) przãter
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.