życie (język polski)

wymowa:

​, IPA: [ˈʒɨʨ̑ɛ], AS: [žyće], zjawiska fonetyczne: zmięk.

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) biol. zespół procesów zachodzących w organizmie żywym lub jego poszczególnych częściach; zob. też życie w Wikipedii

(1.2) utrzymanie, wyżywienie

(1.3) czas życia (1.1)

(1.4) w grach komputerowych: punkt na liczniku, odejmowany, gdy gracz popełni duży błąd, przy czym utrata wszystkich punktów powoduje zakończenie gry

(1.5) przen. przebieg i sposób bytowania, istnienia

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) Ms. lp od: żyto

(2.2) Ms. i W. lp od: żyt

odmiana:

(1.1-5)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	życie	życia
dopełniacz	życia	żyć
celownik	życiu	życiom
biernik	życie	życia
narzędnik	życiem	życiami
miejscownik	życiu	życiach
wołacz	życie	życia

przykłady:

(1.1) Na tym polega gra aktorki. Nosisz w sobie swoje życie, ale też wszystkie życia postaci, w które się wcieliłaś^[1].

(1.2) Żądam podwyżki! Ta głodowa pensja nie starcza mi na życie!

(1.4) Gracz ma na początku pięć żyć, może zdobywać nowe, zbierając bonusy.

(1.5) Przeorysza uwielbia opowiadać o życiu klasztoru.

składnia:

kolokacje:

ujść z życiem • zachować przy życiu • sytuacja wzięta z życia • kochać nad życie

synonimy:

(1.1) egzystencja, wegetacja, żywot, byt, istnienie; gw. (Śląsk Cieszyński) żywobyci

(1.2) utrzymanie

antonimy:

(1.1) śmierć

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

przym. życiowy, żywy, żyw

przysł. życiowo

czas. przeżyć, żyć, odżywać ndk., odżyć dk., ożywiać ndk., ożywić dk., ożywać ndk., ożyć dk.

rzecz. życiówka ż, żyt mrz

związki frazeologiczne:

dać znak życia • jesień życia • nad życie • obrzydzać życie / zatruwać życie • pan życia i śmierci • pieskie życie • rozstać się z życiem • takie jest życie • trup za życia • wchodzić w życie • zarabiać na życie • życie wieczne • życie pozagrobowe • życie przyszłe • życie polityczne • życie kulturalne • życie seksualne • życie na kocią łapę • życie nie głaszcze kogoś po głowie

etymologia:

pol. żyć + -cie < prasł. *žitьje < prasł. *žiti + *-t- + *-ьje^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) lewe
• angielski: (1.1) life
• arabski: (1.1) حياة, وجود, عيش
• baskijski: (1.1) bizi; (1.3) bizitza
• białoruski: (1.1) жыццё n
• birmański: (1.1) ဇီဝ (ziwa)
• bułgarski: (1.1) живот m
• cerkiewnosłowiański: (1.1) жизнь ż
• chorwacki: (1.1) život m
• czeski: (1.1) život
• dolnołużycki: (1.1) žywjenje n
• duński: (1.1) liv n; (1.5) liv n
• esperanto: (1.1) vivo
• farerski: (1.1) lív n
• francuski: (1.1) vie ż
• franko-prowansalski: (1.1) via ż
• górnołużycki: (1.1) žiwjenje n; (1.2) žiwjenje n
• grenlandzki: (1.1) inuuneq
• gudźarati: (1.1) જિંદગાની ż (jindagānī), જિંદગી ż (jindagī)
• hawajski: (1.1) ola
• hebrajski: (1.1) חיים (chajim)
• hindi: (1.1) जीवन
• hiszpański: (1.1) vida ż; (1.2) existencia ż, sustento m, vida ż
• islandzki: (1.1) líf n, æfi ż
• jidysz: (1.1) לעבן n (lebn)
• kaszubski: (1.1) żëcé n
• kataloński: (1.1) vida ż; (1.3) vida ż
• kazachski: (1.1) өмір
• łaciński: (1.1) vita ż
• marathi: (1.1) जीवन n
• niderlandzki: (1.1) leven n
• niemiecki: (1.1) Leben n; (1.2) Unterhalt, Lebensunterhalt m, Leben n
• norweski (bokmål): (1.1) liv n
• nowogrecki: (1.1) ζωή ż, βίος m; (1.2) ζην n; (1.3) ζωή ż, βίος m; (1.4) ζωή
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) ,    
• portugalski: (1.1) vida ż
• rosyjski: (1.1) жизнь ż; (1.2) существование n
• rumuński: (1.1) viață ż
• sanskryt: (1.1) आयु, आयुस्, जीवन
• slovio: (1.1) zxizn (жизн)
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) животъ m
• staroegipski: (1.3) , (ꜥnḫ)
• suahili: (1.1) maisha; (1.3) maisha
• szwedzki: (1.1) liv n; (1.3) levnad w
• tok pisin: (1.1) laip
• tswana: (1.1) botshelo
• tybetański: (1.1) ཚེ་སྲོག
• ukraiński: (1.1) життя n
• węgierski: (1.1) élet
• wietnamski: (1.1) sinh
• wilamowski: (1.1) ława n, łāva n, łaowa n; (1.2) ława n, łāva n, łaowa n
• włoski: (1.1) vita ż

źródła: