za (język polski)

drzewo za (1.1) murem
pies biegnie za (1.6) piłką
ptak leci za (1.6) ptakiem
księżyc za (1.8) dnia
baobaby za (4.1)
wymowa:
​, IPA: [za], AS: [za]
​ ​
znaczenia:

przyimek

(1.1) …służący do tworzenia wyrażeń, w których omawiany element znajduje się dalej w stosunku do wyrażenia za przyimkiem
(1.2) …służący do tworzenia wyrażeń, w których czynność odbywa się w kierunku dalszym w stosunku do wyrażenia za przyimkiem
(1.3) …służący do tworzenia wyrażeń, w których dana czynność będzie wykonana po jakimś czasie
(1.4) …służący do tworzenia wyrażeń, w których omawiana czynność, odnosząca się do całego elementu, została wykonana przez wykorzystanie jego części
(1.5) …służący do tworzenia wyrażeń, w których wyrażenie za przyimkiem określa przyczynę wykonywania czynności
(1.6) …służący do tworzenia wyrażeń, w których czynność odbywa się w kierunku określonym przez wyrażenie za przyimkiem
(1.7) zamiast
(1.8) podczas
(1.9) w głosowaniu: zgodnie z pytaniem; popierając kogoś
(1.10) o czasie: po
(1.11) daw. reg. (Kresy) o[1]

przysłówek

(2.1) zbyt, zbytnio

partykuła

(3.1) st.pol. czy, czyż

przymiotnik

(4.1) bot. specyficzny epitet gatunku baobab za, Adansonia za[2]
odmiana:
(1-4) nieodm.
przykłady:
(1.1) Doniczka stoi za firanką.
(1.2) Oni poszli za dom.
(1.3) Mecz zaczyna się za godzinę.
(1.4) Złapał za słuchawkę telefonu.
(1.5) Za karę nie wolno ci oglądać telewizji.
(1.6) Spóźniony pasażer biegł za autobusem.
(1.7) Płacę za wszystkich.
(1.8) Znów jest jak za dawnych lat.
(1.9) Zagłosowałem za opcją pierwszą.
(1.10) Mijał dzień za dniem, a on ciągle nie mógł podjąć decyzji
(2.1) Te buty są na mnie za duże.
składnia:
(1.1, 1.6, 1.9-10) za + N.
(1.2-5, 1.7) za + B.
(1.8) za + D.
kolokacje:
(1.9) głosować / być za
(1.10) dzień za dniem • minuta za minutą
(1.11) mówić za kogo → mówić o kimś[1]
synonimy:
(1.5) przez
antonimy:
(1.1) przed
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przyim. zza
związki frazeologiczne:
brać się za chachły • być za, a nawet przeciw • ciągnąć za język • jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki • nie miła jest taka praca, za którą nie bywa płaca • oko za oko, ząb za ząb • pierwsze koty za płoty • spalić za sobą mosty • trzymać się za kieszeń • trzymaj język za zębami • wodzić za nos • wszystkie za i przeciw • za Bóg zapłać niewiele kupisz • za kratki • za króla Ćwieczka • za pieniądze wszystkiego dostanie, prócz ojca i matki • za kółkiem • za nic na świecie • w ślad za • za granicą • za pomocą • za pośrednictwem • za pięć dwunasta • za żadne skarby świata • zamienił stryjek za siekierkę kijek • zima za pasem
etymologia:
uwagi:
(1) Przyimek wchodzi również w specyficzne związki z niektórymi czasownikami, tworząc wyrażenia o innych znaczeniach.
tłumaczenia:
(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: zbyt
źródła:
  1. 1 2 Tadeusz Lehr, O mowie Polaków w Galicji wschodniej, „Język Polski” nr 2–3/1914, s. 51.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Adansonia za” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.

za (język czeski)

wymowa:
​ ​ ​
znaczenia:

przyimek

(1.1) za
(1.2) za, podczas, w czasie
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

za (język dolnołużycki)

wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) dla
(1.2) za, od czegoś
(1.3) za (cel czynności)
(1.4) za (opis położenia)
odmiana:
(1.1-4) nieodm.
przykłady:
(1.1) Toś to zjawjenje jo typiske za luźi, kotarež su se dolnoserbšćinu w šuli pśiswojli. → To zjawisko jest typowe dla ludzi, którzy przyswoili sobie dolnołużycki w szkole.
(1.1) Kněz Alfred M. z Chóśebuza jo napisał wucbnicu dolnoserbskeje rěcy za Pólakow. → Pan Alfred M. napisał podręcznik języka dolnołużyckiego dla Polaków.
(1.2) Mato Koch jo ceptaŕ za nimšćinu a serbšćinu na dolnoserbskem gymnaziumje. → Mato Koch jest nauczycielem języka niemieckiego i łużyckiego w gimnazjum dolnołużyckim.
(1.2) W lěśe 1999 jo jogo tegdejšy ministarski prezident Sakskeje Kurt Biedenkopf do swójego kabineta pówołał, źož běšo až do 2002 statny minister za zwězkowe a europske nastupnosći. → W roku 1999 ówczesny premier Saksonii Kurt Biedenkopf powołał go do swojego gabinetu, gdzie był aż do roku 2002 ministrem do spraw związkowych i europejskich. (Wikipedia)
(1.3) Źomy za dom. → Idziemy za dom.
(1.4) Mója wjas jo za tu gólu. → Moja wieś jest za tym lasem.
składnia:
(1.1-3) za + B.
(1.4) za + N.
kolokacje:
synonimy:
(1.3-4) slězy
antonimy:
(1.3-4) pśed
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

za (język friulski)

wymowa:
znaczenia:

przysłówek

(1.1) już
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz friulski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

za (język kaszubski)

wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) za
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

za (język słowacki)

wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) za
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

za (język ubychski)

wymowa:
IPA: /zɑ/
znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) jeden, 1
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
zobacz też: Indeks:Ubychski - Liczebniki
źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.