ekspozycja (język polski)

ekspozycja (1.2) archeologiczna
wymowa:
IPA: [ˌɛkspɔˈzɨʦ̑ʲja], AS: [ekspozycʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.• akc. pob. ​
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) książk. prezentacja, wystawienie czegoś na pokaz; pokaz, wystawa[1]
(1.2) zbiór przedmiotów umieszczonych na wystawie (w muzeum, galerii itp.)[1]
(1.3) geogr. położenie, usytuowanie czegoś (np. budynku, terenu) względem stron świata[1]
(1.4) w taternictwie i alpinistyce: położenie, usytuowanie jakiegoś miejsca nad stromym spadkiem terenu[1]
(1.5) fot. naświetlanie błony fotograficznej, kliszy lub filmu[1]
(1.6) fiz. fot. całkowita ilość światła działająca na materiał światłoczuły (wynikająca z wielkości otworu przesłony i czasu otwarcia migawki)[2]
(1.7) liter. wprowadzenie w akcję utworu literackiego (przy użyciu np. prologu, sceny), zapoznający czytelnika z sytuacją wyjściową: najważniejszymi postaciami i problemami tegoż utworu[1]
(1.8) muz. w fudze: pierwsze przeprowadzenie tematu we wszystkich głosach (zaczynając od jednego i powtarzając kolejno w pozostałych)[1]
(1.9) muz. w formie sonatowej: pierwsza część utworu, w której następuje prezentacja dwóch kontrastujących tematów, w dalszych częściach poddawanych przetworzeniom[1]
(1.10) chem. / fiz. odnośnie promieniowania rentgenowskiego lub gamma: miara zdolności jonizacji promieniowania przenikliwego w powietrzu; stosunek sumy ładunków elektrycznych jonów jednego znaku do wartości masy objętości powietrza, w której zostały wytworzone; dawka ekspozycyjna[3][4]
(1.11) meteorol. położenie stoku w stosunku do promieni słonecznych lub wiatru; wystawa[3]
(1.12) daw. wyjaśnienie, przedstawienie rzeczy[5]
odmiana:
(1.1-12)
przykłady:
(1.1) W tej części muzeum umieszczona jest ekspozycja wilczych czaszek.
(1.2) Ekspozycja zawiera broń i ozdoby z epoki brązu.
(1.3) Oprócz doskonałego położenia budynku w bliskości centrum miasta na terenach zielonych, ważną zaletą obiektu jest jego południowa ekspozycja, która zapewnia jego lokatorom wysokie nasłonecznienie ich mieszkań.
(1.5) Czas ekspozycji w astrofotografii liczy się w dziesiątkach minut, a nawet w godzinach.
(1.7) W „Świętoszku” Molier stworzył świetną ekspozycję, w zręczny sposób charakteryzując obie strony konfliktu: świętoszków, z Tartuffe'em na czele i sprzeciwiającej im się grupie, świadomej fałszywości Tartuffe'a.
(1.8) Po ekspozycji tematu w fudze, jest on przeprowadzany w innych tonacjach od wyjściowej, które to przeprowadzenia przedzielone są łącznikami.
(1.9) Rolą repryzy, ostatniej części formy sonatowej, jest powtórzenie materiału ekspozycji, jednak oba tematy ekspozycji występują w tej samej tonacji w sonatach durowych lub w tonacjach jednoimiennych w sonatach molowych.
(1.10) Jednostką ekspozycji jest rentgen, czyli kulomb na kilogram (C/kg).
(1.11) Ekspozycja stoku ma spory wpływ na sumę opadów atmosferycznych i dopływ promieni słonecznych na obszarach o zróżnicowanej rzeźbie terenu. Na półkuli północnej stoki o ekspozycji południowej są bardziej nasłonecznione. Natomiast stoki dowietrzne charakteryzują się częstszym występowaniem opadów aniżeli zawietrzne.
składnia:
kolokacje:
(1.1-2) ekspozycja muzealna
(1.1) stała ekspozycja
(1.3) północna / południowa / wschodnia / zachodnia ekspozycja
(1.5) podwójna / wielokrotna ekspozycja
synonimy:
(1.1) wystawa, pokaz, prezentacja
(1.2) wystawa
(1.5) naświetlanie
(1.11) wystawa
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. eksponat m, eksponent m, eksponowanie n, przeeksponowanie n, ekspozytura ż
czas. eksponować, wyeksponować
przym. ekspozycyjny, eksponencjalny, eksponowany
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1-12) franc. exposition < łac. expositio → przedstawienie, wyłożenie[1] < łac. expono → wystawiać, wykładać < łac. ex- + pono → wy- + kłaść
uwagi:
(1.1) por. targi
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Hasło „ekspozycja” w: Wielki słownik wyrazów obcych, praca zbiorowa, pod red. Mirosława Bańki, PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-14455-5, s. 325.
  2. ↑ Hasło ekspozycja na encyklopedia.pwn.pl
  3. 1 2 Hasło ekspozycja na portalwiedzy.onet.pl
  4. ↑ Hasło dawka ekspozycyjna na encyklopedia.pwn.pl
  5. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „ekspozycja” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. I: A-G, Warszawa 1900–1927, s. 682.
  6. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „ekspozycja” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.