stawiać (język polski)

wymowa:

​, IPA: [ˈstavʲjäʨ̑], AS: [stavʹi ̯äć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• i → j 

znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) tak przemieszczać przedmiot, by stał

(1.2) budować

(1.3) kupić coś komuś, dawać za darmo – najczęściej alkohol

(1.4) określać sumę pieniędzy, którą wnosi się do zakładu

(1.5) określać przedmiot swojego zakładu

(1.6) umieszczać coś gdzieś

(1.7) pot. środ. inform. instalować oprogramowanie

(1.8) pot. środ. inform. uruchamiać oprogramowanie (zwykle serwer, usługę lub demona)

czasownik zwrotny stawiać się

(2.1) pot. dawać opór

(2.2) przybywać na żądanie

odmiana:

(1.1-8) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		stawiać
czas teraźniejszy		stawiam	stawiasz	stawia	stawiamy	stawiacie	stawiają
czas przeszły	m	stawiałem	stawiałeś	stawiał	stawialiśmy	stawialiście	stawiali
	ż	stawiałam	stawiałaś	stawiała	stawiałyśmy	stawiałyście	stawiały
	n	stawiałom	stawiałoś	stawiało
tryb rozkazujący		niech stawiam	stawiaj	niech stawia	stawiajmy	stawiajcie	niech stawiają
pozostałe formy czas przyszły m będę stawiał, będę stawiać będziesz stawiał, będziesz stawiać będzie stawiał, będzie stawiać będziemy stawiali, będziemy stawiać będziecie stawiali, będziecie stawiać będą stawiali, będą stawiać ż będę stawiała, będę stawiać będziesz stawiała, będziesz stawiać będzie stawiała, będzie stawiać będziemy stawiały, będziemy stawiać będziecie stawiały, będziecie stawiać będą stawiały, będą stawiać n będę stawiało, będę stawiać będziesz stawiało, będziesz stawiać będzie stawiało, będzie stawiać czas zaprzeszły m stawiałem był stawiałeś był stawiał był stawialiśmy byli stawialiście byli stawiali byli ż stawiałam była stawiałaś była stawiała była stawiałyśmy były stawiałyście były stawiały były n stawiałom było stawiałoś było stawiało było forma bezosobowa czasu przeszłego stawiano tryb przypuszczający m stawiałbym, byłbym stawiał stawiałbyś, byłbyś stawiał stawiałby, byłby stawiał stawialibyśmy, bylibyśmy stawiali stawialibyście, bylibyście stawiali stawialiby, byliby stawiali ż stawiałabym, byłabym stawiała stawiałabyś, byłabyś stawiała stawiałaby, byłaby stawiała stawiałybyśmy, byłybyśmy stawiały stawiałybyście, byłybyście stawiały stawiałyby, byłyby stawiały n stawiałobym, byłobym stawiało stawiałobyś, byłobyś stawiało stawiałoby, byłoby stawiało imiesłów przymiotnikowy czynny m stawiający, niestawiający ż stawiająca, niestawiająca stawiające, niestawiające n stawiające, niestawiające imiesłów przymiotnikowy bierny m stawiany, niestawiany stawiani, niestawiani ż stawiana, niestawiana stawiane, niestawiane n stawiane, niestawiane imiesłów przysłówkowy współczesny stawiając, nie stawiając rzeczownik odczasownikowy stawianie, niestawianie

(2.1-2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		stawiać się
czas teraźniejszy		stawiam się	stawiasz się	stawia się	stawiamy się	stawiacie się	stawiają się
czas przeszły	m	stawiałem się	stawiałeś się	stawiał się	stawialiśmy się	stawialiście się	stawiali się
	ż	stawiałam się	stawiałaś się	stawiała się	stawiałyśmy się	stawiałyście się	stawiały się
	n	stawiałom się	stawiałoś się	stawiało się
tryb rozkazujący		niech się stawiam	stawiaj się	niech się stawia	stawiajmy się	stawiajcie się	niech się stawiają
pozostałe formy czas przyszły m będę się stawiał, będę się stawiać będziesz się stawiał, będziesz się stawiać będzie się stawiał, będzie się stawiać będziemy się stawiali, będziemy się stawiać będziecie się stawiali, będziecie się stawiać będą się stawiali, będą się stawiać ż będę się stawiała, będę się stawiać będziesz się stawiała, będziesz się stawiać będzie się stawiała, będzie się stawiać będziemy się stawiały, będziemy się stawiać będziecie się stawiały, będziecie się stawiać będą się stawiały, będą się stawiać n będę się stawiało, będę się stawiać będziesz się stawiało, będziesz się stawiać będzie się stawiało, będzie się stawiać czas zaprzeszły m stawiałem się był stawiałeś się był stawiał się był stawialiśmy się byli stawialiście się byli stawiali się byli ż stawiałam się była stawiałaś się była stawiała się była stawiałyśmy się były stawiałyście się były stawiały się były n stawiałom się było stawiałoś się było stawiało się było forma bezosobowa czasu przeszłego stawiano się tryb przypuszczający m stawiałbym się, byłbym się stawiał stawiałbyś się, byłbyś się stawiał stawiałby się, byłby się stawiał stawialibyśmy się, bylibyśmy się stawiali stawialibyście się, bylibyście się stawiali stawialiby się, byliby się stawiali ż stawiałabym się, byłabym się stawiała stawiałabyś się, byłabyś się stawiała stawiałaby się, byłaby się stawiała stawiałybyśmy się, byłybyśmy się stawiały stawiałybyście się, byłybyście się stawiały stawiałyby się, byłyby się stawiały n stawiałobym się, byłobym się stawiało stawiałobyś się, byłobyś się stawiało stawiałoby się, byłoby się stawiało imiesłów przymiotnikowy czynny m stawiający się, niestawiający się ż stawiająca się, niestawiająca się stawiające się, niestawiające się n stawiające się, niestawiające się imiesłów przysłówkowy współczesny stawiając się, nie stawiając się rzeczownik odczasownikowy stawianie się, niestawianie się

przykłady:

(1.1) Proszę postawić tę szafkę pod oknem.

(1.1) Ja mówię, żeby postawił brudną wazę na bufecie, a on ją wkłada do lodówki!

(1.2) Koło mojej kwiaciarni postawili ostatnio paskudny słup ogłoszeniowy.

(1.2) Dom postawiliśmy kilkanaście metrów od drogi, na skraju pięknego lasu sosnowego.

(1.2) Zdaniem niektórych parafian postąpiono nierozważnie, stawiając kościół na tak grząskim gruncie.

(1.3) Stawiam wszystkim piwo, dzisiaj zostałem ojcem!

(1.4) Stawiam moją roczną pensję, że tego nie zrobisz.

(1.5) Postawił na zawodnika z numerem trzynastym i przegrał.

(1.5) Postaw ten talerz na stole.

(1.6) Muszę postawić system od nowa.

(1.7) Idę postawić serwer poczty bo leżał całą noc.

(2.1) Gdy kazałem tym gościom wynosić się do innego stolika, jeden z nich zaczął się stawiać i krzyczał, że nigdzie się stamtąd nie ruszy.

(2.2) Nie stawił się na spotkanie. Nie raczył nas nawet poinformować, że nie przyjdzie.

składnia:

(1.1-4) stawiać +B.

(1.5) stawiać na +B.

(2.1) stawiać +C.

(2.2) na +B.

kolokacje:

(1.1) stawiać bańki / pasjansa / tarota / kołnierz / żagiel / ocenę / diagnozę / przecinek / kropkę / pytanie / warunek / propozycję / wymagania • stawiać pod głosowanie • stawiać przed sądem wojennym • stawiać sobie cel • stawiać pierwsze kroki • stawiać (kogoś) w trudnej sytuacji • stawiać się w czyjejś sytuacji

(1.3) stawiać piwo • stawiać kolejkę

synonimy:

(1.2) wznosić

antonimy:

(1.1) kłaść

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zestawienie n, wystawa ż, zastawienie n, zastawianie n, wystawienie n, postawienie n, stawianie n, postawa ż, rozstaw m, zastawa ż, wystawka ż, zastaw mrz

czas. stawiać się, nastawiać, przedstawiać, przestawiać, rozstawiać, ustawiać, wstawiać, wystawiać, zastawiać, zostawiać, nastawić, ustanawiać, postawić, wstawić

związki frazeologiczne:

stawiać czoła • stać jak zamurowany • stawiać na nogi • stawiać na swoim • stawiać sprawę na ostrzu noża • stawiać wszystko na jedną kartę

etymologia:

uwagi:

nie mylić z: stawać

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) stand; (1.2) build, erect; (1.3) buy; (1.4) stake; (1.5) bet; (1.6) place, put; (2.1) oppose; (2.2) appear
• chiński standardowy: (1.1) 站 (zhàn)
• czeski: (1.1) stavět; (1.2) stavět
• duński: (1.1) stille, sætte; (1.2) bygge, rejse; (1.3) give; (1.4) sætte, vædde; (1.5) sætte; (2.1) modsætte sig; (2.2) møde
• esperanto: (1.1) starigi; (1.2) starigi; (1.4) veti; (1.5) priveti, veti (por / sur); (1.6) starigi, meti; (2.1) stari, kontraŭstari
• japoński: (1.1) 立てる
• jidysz: (1.1) שטעלן (szteln); (1.2) אויפֿשטעלן (ojfszteln)
• niemiecki: (1.1) stellen; (1.2) errichten
• rosyjski: (1.1) ставить; (1.2) ставить, строить, сооружать; (1.3) угощать; (1.4) ставить, делать ставку; (1.5) ставить, делать ставку; (2.1) являться, прибывать; (2.2) дерзить, перечить, держать себя вызывающе, хорохориться
• szwedzki: (1.1) ställa; (1.2) bygga, resa; (1.3) bjuda; (1.5) satsa; (2.1) mopsa sig, vara uppkäftig; (2.2) inställa sig, komma
• ukraiński: (1.1) ста́вити

źródła: