robić (język polski)

oni robią (1.1) ozdoby

ona robi (1.2) zdjęcia

wymowa:

​, IPA: [ˈrɔbʲiʨ̑], AS: [robʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zrobić)

(1.1) wykonywać coś, tworzyć, produkować, przyrządzać, przygotowywać

(1.2) zajmować się czymś, wykonywać jakąś czynność; wywoływać jakiś stan

(1.3) postępować lub zachowywać się w określony sposób

(1.4) gw. (Bukowina) wróżyć^[1]

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zrobić)

(2.1) pot. pracować

(2.2) eufem. oddawać stolec

czasownik zwrotny niedokonany robić się (dk. zrobić się)

(3.1) być robionym (1.1) – wykonywanym, przygotowywanym lub organizowanym^[2]

(3.2) stawać się jakimś, zmieniać się^[2]

(3.3) o porach, zjawiskach, faktach: następować, rozpoczynać się, pojawiać się^[2]

(3.4) pot. zmieniać swój wygląd, uczesanie, makijaż^[2]

(3.5) o wrażeniach, odczuciach, samopoczuciu: ogarniać kogoś, udzielać się komuś, często w sposób nagły i nieopanowany^[2]

odmiana:

(1.1-2, 2.1-2) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		robić
czas teraźniejszy		robię	robisz	robi	robimy	robicie	robią
czas przeszły	m	robiłem	robiłeś	robił	robiliśmy	robiliście	robili
	ż	robiłam	robiłaś	robiła	robiłyśmy	robiłyście	robiły
	n	robiłom	robiłoś	robiło
tryb rozkazujący		niech robię	rób	niech robi	róbmy	róbcie	niech robią
pozostałe formy czas przyszły m będę robił, będę robić będziesz robił, będziesz robić będzie robił, będzie robić będziemy robili, będziemy robić będziecie robili, będziecie robić będą robili, będą robić ż będę robiła, będę robić będziesz robiła, będziesz robić będzie robiła, będzie robić będziemy robiły, będziemy robić będziecie robiły, będziecie robić będą robiły, będą robić n będę robiło, będę robić będziesz robiło, będziesz robić będzie robiło, będzie robić czas zaprzeszły m robiłem był robiłeś był robił był robiliśmy byli robiliście byli robili byli ż robiłam była robiłaś była robiła była robiłyśmy były robiłyście były robiły były n robiłom było robiłoś było robiło było forma bezosobowa czasu przeszłego robiono tryb przypuszczający m robiłbym, byłbym robił robiłbyś, byłbyś robił robiłby, byłby robił robilibyśmy, bylibyśmy robili robilibyście, bylibyście robili robiliby, byliby robili ż robiłabym, byłabym robiła robiłabyś, byłabyś robiła robiłaby, byłaby robiła robiłybyśmy, byłybyśmy robiły robiłybyście, byłybyście robiły robiłyby, byłyby robiły n robiłobym, byłobym robiło robiłobyś, byłobyś robiło robiłoby, byłoby robiło imiesłów przymiotnikowy czynny m robiący, nierobiący ż robiąca, nierobiąca robiące, nierobiące n robiące, nierobiące imiesłów przymiotnikowy bierny m robiony, nierobiony robieni, nierobieni ż robiona, nierobiona robione, nierobione n robione, nierobione imiesłów przysłówkowy współczesny robiąc, nie robiąc rzeczownik odczasownikowy robienie, nierobienie

(3.1-5) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		robić się
czas teraźniejszy		robię się	robisz się	robi się	robimy się	robicie się	robią się
czas przeszły	m	robiłem się	robiłeś się	robił się	robiliśmy się	robiliście się	robili się
	ż	robiłam się	robiłaś się	robiła się	robiłyśmy się	robiłyście się	robiły się
	n	robiłom się	robiłoś się	robiło się
tryb rozkazujący		niech się robię	rób się	niech się robi	róbmy się	róbcie się	niech się robią
pozostałe formy czas przyszły m będę się robił, będę się robić będziesz się robił, będziesz się robić będzie się robił, będzie się robić będziemy się robili, będziemy się robić będziecie się robili, będziecie się robić będą się robili, będą się robić ż będę się robiła, będę się robić będziesz się robiła, będziesz się robić będzie się robiła, będzie się robić będziemy się robiły, będziemy się robić będziecie się robiły, będziecie się robić będą się robiły, będą się robić n będę się robiło, będę się robić będziesz się robiło, będziesz się robić będzie się robiło, będzie się robić czas zaprzeszły m robiłem się był robiłeś się był robił się był robiliśmy się byli robiliście się byli robili się byli ż robiłam się była robiłaś się była robiła się była robiłyśmy się były robiłyście się były robiły się były n robiłom się było robiłoś się było robiło się było forma bezosobowa czasu przeszłego robiono się tryb przypuszczający m robiłbym się, byłbym się robił robiłbyś się, byłbyś się robił robiłby się, byłby się robił robilibyśmy się, bylibyśmy się robili robilibyście się, bylibyście się robili robiliby się, byliby się robili ż robiłabym się, byłabym się robiła robiłabyś się, byłabyś się robiła robiłaby się, byłaby się robiła robiłybyśmy się, byłybyśmy się robiły robiłybyście się, byłybyście się robiły robiłyby się, byłyby się robiły n robiłobym się, byłobym się robiło robiłobyś się, byłobyś się robiło robiłoby się, byłoby się robiło imiesłów przymiotnikowy czynny m robiący się, nierobiący się ż robiąca się, nierobiąca się robiące się, nierobiące się n robiące się, nierobiące się imiesłów przymiotnikowy bierny m robiony, nierobiony robieni, nierobieni ż robiona, nierobiona robione, nierobione n robione, nierobione imiesłów przysłówkowy współczesny robiąc się, nie robiąc się rzeczownik odczasownikowy robienie się, nierobienie się

przykłady:

(1.1) W tej fabryce robią samochody.

(1.2) Moja siostra dziś ma studniówkę i od rana robi makijaż.

składnia:

(1.1-2) robić + B. • (nic) nie robić + D.

kolokacje:

(1.1) robić samochód / telewizor / obiad / herbatę / jajecznicę • robić dla kogoś • robić na zamówienie • robić coś od ręki • robić na drutach

(1.2) robić zamieszanie • robić pomiary • robić zakupy

(1.3) robić tak, a nie inaczej

synonimy:

(1.1) fabrykować, produkować, przetwarzać, sporządzać, wytwarzać; gw. (Śląsk Cieszyński) ónaczyć

(1.2) czynić, działać, postępować, spec. procedować, sprawiać, wykonywać

antonimy:

(1.1-2) lenić się

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. robota ż, robótka ż, robot m, robotnik m, robotnica ż, robocizna ż, robol m, robociarz mos, robienie n, zrobienie n

czas. narobić, zrobić, dorabiać ndk., dorobić dk., nadrabiać ndk., nadrobić dk., odrabiać ndk., odrobić dk., podrabiać ndk., podrobić dk., przerabiać ndk., przerobić dk., urabiać ndk., urobić dk., wyrabiać ndk., wyrobić dk., zarabiać ndk., zarobić dk.

przym. roboczy, robotniczy, robotny

przysł. roboczo, robotniczo

związki frazeologiczne:

nie mieć co z sobą zrobić • robić bokami • robić bydło • robić dobrą minę do złej gry • robić w balona / robić balona • robić jelenia • robić koło dupy / robić koło pióra / robić koło tyłka • robić korale • robić loda • robić maślane oczy • robić się na bóstwo • robić swoje • robić w gacie / robić w majtki / robić w portki / robić w spodnie • robić w jajo • robić w konia • robić w trąbę • robić wodę z mózgu • robić z muchy słonia • robić z igły widły • robić z gęby cholewę • robić z siebie przedstawienie • robić z siebie widowisko • robić z tata wariata • robić wiochę • reg. pozn. robić łóżko • nie ucz ojca dzieci robić • wielki ród, ale każdy sobie rób

etymologia:

prasł. *orbiti < prasł. *orbъ - sługa, niewolnik < praindoeur. h₃órbʰos

por. scs. рабъ, ros. раб

por. gr. ὀρφανός, łac. orbus

uwagi:

tłumaczenia:

(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: wróżyć

• afar: (1.1) abiyya
• albański: (1.1) bëj
• amharski: (1.1) ማድረግ
• angielski: (1.1) make, create, do; (1.2) do
• arabski: (1.1) فعل, algier. arab. واسى
• baskijski: (1.1) egin
• białoruski: (1.1) рабіць; (1.2) займацца
• bułgarski: (1.1) правя
• chiński standardowy: (1.1) 做 (zuò); (1.2) 做 (zuò), 干什么 (gànshénme); (2.1) 干 (gàn), 做 (zuò), 干活 (gànhuó), 干活儿 (gànhuór)
• czeski: (1.1) dělat
• dolnołużycki: (1.1) gótowaś; (1.2) cyniś
• duński: (1.1) lave; (1.2) gøre
• esperanto: (1.1) fari
• francuski: (1.1) faire
• gudźarati: (1.1) કરવું (karavuṁ)
• hawajski: (1.1) hana; (1.2) hana
• hindi: (1.1) करना karnā
• hiszpański: (1.1) hacer, obrar
• ido: (1.1) facar; (1.2) facar
• japoński: (1.2) やる
• jidysz: (1.1) מאַכן (machn); (1.2) מאַכן (machn), טאָן (ton)
• kaszubski: (1.1) robic
• kataloński: (1.1) fer; (1.2) fer
• łaciński: (1.1) facio, ago; (1.2) facio, ago
• niderlandzki: (1.1) maken; (1.2) doen
• niemiecki: (1.1) machen, herstellen; (1.2) machen, tun
• nowogrecki: (1.1) κάνω
• ormiański: (1.1) անել
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1-2)
• rosyjski: (1.1) делать; (3.3) становиться
• słowacki: (1.1) robiť
• suahili: (1.1) fanya; (1.2) fanya
• szkocki gaelicki: (1.1) dèan
• szwedzki: (1.1) göra
• tajski: (1.1) ทำ
• tybetański: (1.1) བཟོ
• ukraiński: (1.1) робити
• wenedyk: (1.1) faczer
• węgierski: (1.1) csinál
• wilamowski: (1.1) mahha
• włoski: (1.1) fare

źródła: