wróżyć (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈvruʒɨʨ̑], AS: [vružyć]

​

znaczenia:

czasownik niedokonany

(1.1) ezot. przepowiadać przyszłość, dawać wróżbę

(1.2) przen. (o obiektach, zjawiskach) zapowiadać

odmiana:

(1.1-2) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wróżyć
czas teraźniejszy		wróżę	wróżysz	wróży	wróżymy	wróżycie	wróżą
czas przeszły	m	wróżyłem	wróżyłeś	wróżył	wróżyliśmy	wróżyliście	wróżyli
	ż	wróżyłam	wróżyłaś	wróżyła	wróżyłyśmy	wróżyłyście	wróżyły
	n	wróżyłom	wróżyłoś	wróżyło
tryb rozkazujący		niech wróżę	wróż	niech wróży	wróżmy	wróżcie	niech wróżą
pozostałe formy czas przyszły m będę wróżył, będę wróżyć będziesz wróżył, będziesz wróżyć będzie wróżył, będzie wróżyć będziemy wróżyli, będziemy wróżyć będziecie wróżyli, będziecie wróżyć będą wróżyli, będą wróżyć ż będę wróżyła, będę wróżyć będziesz wróżyła, będziesz wróżyć będzie wróżyła, będzie wróżyć będziemy wróżyły, będziemy wróżyć będziecie wróżyły, będziecie wróżyć będą wróżyły, będą wróżyć n będę wróżyło, będę wróżyć będziesz wróżyło, będziesz wróżyć będzie wróżyło, będzie wróżyć czas zaprzeszły m wróżyłem był wróżyłeś był wróżył był wróżyliśmy byli wróżyliście byli wróżyli byli ż wróżyłam była wróżyłaś była wróżyła była wróżyłyśmy były wróżyłyście były wróżyły były n wróżyłom było wróżyłoś było wróżyło było forma bezosobowa czasu przeszłego wróżono tryb przypuszczający m wróżyłbym, byłbym wróżył wróżyłbyś, byłbyś wróżył wróżyłby, byłby wróżył wróżylibyśmy, bylibyśmy wróżyli wróżylibyście, bylibyście wróżyli wróżyliby, byliby wróżyli ż wróżyłabym, byłabym wróżyła wróżyłabyś, byłabyś wróżyła wróżyłaby, byłaby wróżyła wróżyłybyśmy, byłybyśmy wróżyły wróżyłybyście, byłybyście wróżyły wróżyłyby, byłyby wróżyły n wróżyłobym, byłobym wróżyło wróżyłobyś, byłobyś wróżyło wróżyłoby, byłoby wróżyło imiesłów przymiotnikowy czynny m wróżący, niewróżący ż wróżąca, niewróżąca wróżące, niewróżące n wróżące, niewróżące imiesłów przymiotnikowy bierny m wróżony, niewróżony wróżeni, niewróżeni ż wróżona, niewróżona wróżone, niewróżone n wróżone, niewróżone imiesłów przysłówkowy współczesny wróżąc, nie wróżąc rzeczownik odczasownikowy wróżenie, niewróżenie

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) przepowiadać, zwiastować, przest. astrologować

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. wróżbiarstwo n, wróżba ż, wróżbiarz m, wróżbiarka ż, wróż m, wróżka ż, wróżenie n, wróżbita mos, wróżbitka ż

przym. wróżbiarski

związki frazeologiczne:

na dwoje babka wróżyła

etymologia:

prasł. *voržiti → 'odgadywać, przepowiadać przyszłość' < rzecz. prasł. *vorgъ → 'rzucanie losów, odgadywanie, przepowiadanie przyszłości; los, przeznaczenie objawiające się przy takim wróżeniu'^[1]

por. białor. варажыць, ros. ворожить, ukr. ворожити

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) augur, foretell, bode, portend
• arabski: (1.1) بشر
• białoruski: (1.1) варажыць, гадаць
• francuski: (1.1) deviner, prévoir, présager, prophétiser, augurer
• hiszpański: (1.1) adivinar
• interlingua: (1.1) augurar
• islandzki: (1.1) spá
• niemiecki: (1.1) weissagen
• portugalski: (1.1) adivinhar
• rosyjski: (1.1) гадать, ворожить
• szwedzki: (1.1) spå
• ukraiński: (1.1) ворожити
• włoski: (1.1) divinare, profetizzare; (1.2) presagire

źródła: