brama (język polski)
brama (1.1)
brama (1.1)
.JPG.webp)
brama (1.2)
brama (1.3)
brama (1.4)
brama (1.5)
brama (1.9)
- wymowa:
- IPA: [ˈbrãma], AS: [brãma], zjawiska fonetyczne: nazal.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) archit. ruchome zamknięcie wejścia bądź wjazdu; zob. też brama w Wikipedii
- (1.2) hist. wojsk. ufortyfikowany wjazd lub wejście do twierdzy lub miasta
- (1.3) archit. budowla wznoszona na cześć zwycięskiego wodza dla triumfalnego wjazdu wojsk
- (1.4) symboliczna budowla zaznaczająca wjazd do czegoś
- (1.5) archit. rel. charakterystyczna japońska budowla o symbolicznym, mistycznym znaczeniu; zob. też Torii w Wikipedii
- (1.6) geogr. kraina stanowiąca przejście między pasmami górskimi
- (1.7) książk. coś, co daje w przyszłości możliwość osiągnięcia tego, co lepsze i bardziej pożądane[1]
- (1.8) st.pol. ozdoba noszona przez kobiety na ręce lub nodze[2]
- (1.9) icht. Brama brama[3], gatunek ryby z rodziny bramowatych; zob. też brama (rodzaj) w Wikipedii
- (1.10) rzem. ozdobna futrzana obramówka sukna[4]
- odmiana:
- (1.1-10)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik brama bramy dopełniacz bramy bram celownik bramie bramom biernik bramę bramy narzędnik bramą bramami miejscownik bramie bramach wołacz bramo bramy - przykłady:
- (1.1) Samochód-pułapka z półtonowym materiałem wybuchowym eksplodował przed bramą głównej siedziby władz koalicji[5].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) brama żelazna / cmentarna / wjazdowa • otworzyć / zamknąć bramę
- (1.2) brama miejska
- (1.6) Brama Morawska • Brama Lubawska • Brama Krakowska
- (1.7) brama do kariery / do raju / do szczęścia / do wolności
- synonimy:
- (1.3) łuk triumfalny
- (1.5) torii
- (1.10) bram, bramowanie
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) wjazd
- hiponimy:
- (1.1) bramka, wrota
- holonimy:
- (1.1) ogrodzenie
- meronimy:
- (1.1) skrzydło
- wyrazy pokrewne:
- (1.1-7)
- rzecz. bramkarz m, bramkarka ż
- zdrobn. bramka ż
- przym. bramowy, bramny
- (1.9)
- rzecz. bramowate nmos
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1-4) od czes. brána[6], a to od prasł. *borna[7]
- przejście zębowego n w wargowe m w wyniku upodobnienia do wargowego b
- rodzimym odpowiednikiem jest pol. brona; zob. tamże
- uwagi:
- (1.1) zobacz też:
Porada „brama i klatka” w: Poradnia językowa PWN. - zobacz też: brama • drzwi • furta • furtka • wrota
- zob. też brama (ujednoznacznienie) w Wikipedii
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) gate; (1.10) fur trimming
- arabski: (1.2) بوابة ż
- baskijski: (1.1) atari
- białoruski: (1.1) брама ż; (1.2) брама ż; (1.3) брама ż
- chiński standardowy: (1.1) 门 (mén), 口 (kǒu); (1.4) 门 (mén)
- czeski: (1.1) brána ż
- duński: (1.1) port w
- esperanto: (1.1) pordego; (1.2) pordego
- francuski: (1.1) portail m, porte
- gudźarati: (1.2) ઝાંપો m (jhāmpō)
- japoński: (1.5) 鳥居
- joruba: (1.1) géètì
- karaimski: (1.1) кабак, эшик
- kaszubski: (1.1) bróma ż, wierzeje lm
- kornijski: (1.1) yet ż
- litewski: (1.1) vartai; (1.2) vartai
- łaciński: (1.2) porta
- niderlandzki: (1.1) poort ż
- niemiecki: (1.1) Tor n; (1.10) Verbrämung ż
- rosyjski: (1.1) ворота lm; (1.2) ворота lm
- sanskryt: (1.1) गोपुर
- szkocki: (1.1) yett
- szwedzki: (1.1) port w; (1.2) port w
- ukraiński: (1.1) брама ż; (1.2) брама ż
- wilamowski: (1.1) bram ż, tur n, tür n; (1.10) bram ż
- włoski: (1.1) portone m, cancello m; (1.2) porta ż; (1.3) porta ż
- źródła:
- ↑ Hasło „brama” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 127.
- ↑ Hasło „Brama brama” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ Jowita Żurawska-Chaszczewska „Słownictwo rzemiosł skórzanych w polszczyźnie historycznej”, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział filologii Polskiej i Klasycznej, Poznań 2010, s. 88
- ↑ Fakt, nr 01.19 (15), Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „brama” w: Witold Mańczak, Polski słownik etymologiczny, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2017, ISBN 978-83-7676-265-4, s. 11.
- ↑ Hasło „borna 2.” w: Słownik prasłowiański, red. Franciszek Sławski, t. I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974-2001, ISBN 83-04-00464-X, s. 324 i 325.
brama (język hiszpański)
- wymowa:
- IPA: [ˈbɾa.ma]
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
czasownik, forma fleksyjna
- (2.1) 3. os. lp (él, ella, usted) czasu teraźniejszego (presente) trybu oznajmującego (indicativo) od bramar
- (2.2) 2. os. lp (tú) trybu rozkazującego (imperativo) od bramar
- odmiana:
- (1) lm bramas
- przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) bramido
- (1.2) berrea, celo
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- czas. bramar
- przym. bramante, bramador
- rzecz. bramido m, bramadera ż, bramadero m, bramador m, bramadora ż, bramante m, bramuras ż lm
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- hiszp. bramar
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Stanisław Wawrzkowicz, Kazimierz Hiszpański, Podręczny słownik hiszpańsko-polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993, ISBN 83-214-0925-3, s. 122.
brama (język słowacki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) hutn. kęsisko płaskie[1]
- odmiana:
- przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Słowacki - Fałszywi przyjaciele
- źródła:
- ↑ Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 47.
brama (język włoski)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) żądza
- (1.2) chęć, pragnienie
czasownik, forma fleksyjna
- (2.1) 3. os. lp, tryb oznajmujący czasu teraźniejszego (presente indicativo) od: bramare
- (2.2) 2. os. lp, tryb rozkazujący (imperativo) od: bramare
- odmiana:
- (1) lp brama; lm brame
- przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- (1.2) la brama di conoscere → chęć poznania
- synonimy:
- (1.1) fame, frenesia, sete, smania, voglia; pot. fregola; rzad. bramosità
- antonimy:
- (1.1) disdegno, disgusto, disprezzo, ripugnanza
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. bramosia ż, bramosità ż
- czas. bramare, disbramare
- przym. bramabile, bramoso
- przysł. bramosamente
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- wł. bramare
- uwagi:
- źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.