mleko (język polski)

szklanka mleka (1.2)
mleko (1.5)
wymowa:
IPA: [ˈmlɛkɔ], AS: [mleko], ​
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) biol. wydzielina gruczołów mlecznych samic ssaków służąca jako pokarm dla swojego potomstwa dostępna w okresie laktacji; zob. też mleko w Wikipedii
(1.2) spoż. wydzielina gruczołów mlecznych, najczęściej krowy, spożywana przez ludzi jako dodatek do pokarmu lub jako sam pokarm
(1.3) pot. porcja, np. butelka, karton mleka (1.2)
(1.4) białawy płyn przypominający mleko (1.2), np. sporządzany z niektórych roślin, wydzielający się ze skał wapiennych itd.
(1.5) książk. przen. gęsta mgła
odmiana:
(1.1,3-5) blm
(1.3)
przykłady:
(1.1) Jeśli mleko wypływa z piersi zbyt szybko maluch może nie chcieć ssać, może się prężyć, odpychać i płakać, pomimo głodu[1].
(1.1) Dla szczeniąt konieczne jest rozpoczęcie pobierania mleka jak najszybciej po porodzie[2].
(1.2) Wielu Azjatów nie toleruje mleka.
(1.3) Na stole stały trzy mleka.
(1.4) Napoje roślinne, takie jak mleko owsiane i mleko sojowe, obciążają klimat mniej niż mleko od krowy.
(1.5) Nagle wjechaliśmy w mleko i musieliśmy znacznie zwolnić.
składnia:
kolokacje:
(1.2) krowie / kozie / owcze / … mleko • chude / tłuste / odtłuszczone / modyfikowane mleko • zsiadłe mleko / kwaśne mleko • mleko w proszku • mleko skondensowane • pić mleko • rozlać mleko • mleko matki • mleko humanizowane
(1.4) mleko kokosowe • mleko owsiane • mleko sojowe • mleko ryżowe • mleko migdałowe • mleko wapienne • mleko cementowe • ptasie mleko
synonimy:
gw. mliko, gw. (Śląsk Cieszyński) mlyko
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. mleczarnia ż, mleczarstwo n, mleczarz m, mleczarnik m, mleczarka ż, mleczność ż, mleczak m, mlecz m, mleczaj m, mleczan m
zdrobn. mleczko n
przym. mlekowy, mleczny, mleczany, mleczarski, mleczarniany
przysł. mlecznie
związki frazeologiczne:
brak tylko ptasiego mleka • kaszka z mlekiem • kraj miodem i mlekiem płynący / kraina mlekiem i miodem płynąca • krew z mlekiem • mieć mleko pod nosem • mleko się rozlało • mleko się rozlało i już do dzbanka nie wróci • płakać nad rozlanym mlekiem • wyssać z mlekiem matki • złote mleko • przysłowia: czyje krowy, tego mleko • dobra gospodyni z wody mleko czyni • krowa, która dużo ryczy, mało mleka daje • mliko daje trowa, a nie krowa (sic!) • znać się jak kot na kwaśnym mleku
etymologia:
prasł. *melko < pragerm. *meluk / *miluk < praindoeur. *melg- → doić; od XV w.[3]
Istnieje także teoria alternatywna, zakładająca pochodzenie od prasł. *mlknąti → sztywnieć (chodziłoby o proces ścinania się mleka zsiadłego)[4]
uwagi:
(1.2) zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie
tłumaczenia:
  • abazyński: (1.2) хшы (ȟšy)
  • abchaski: (1.2) ахш (āxš)
  • abenaki: (1.2) todosnôbo
  • adygejski: (1.2) щэ (š̍ă)
  • afar: (1.2) can
  • afrykanerski: (1.2) melk
  • aguaruna: (1.2) munȼu
  • ajmara: (1.2) millk’i
  • ajnoski: (1.2) トペ (tope)
  • alabama: (1.2) pisi
  • albański: (1.2) qumësht m
  • alemański: (1.2) Milch ż
  • amharski: (1.2) ወተት (wŏtät)
  • angielski: (1.1) milk; (1.2) milk
  • arabski: (1.2) لبن m (laban), حليب m (ḥalīb), درة ż (dirra)
  • aramejski: (1.2) syryjski ܚܠܒܐ / hebrajski חלבא m (ḥalṿā)
  • arapaho: (1.2) beθéneč
  • arumuński: (1.2) lapte m
  • asamski: (1.2) দুগ্ধ (dugdha), গাখীৰ (gākhīra)
  • asturyjski: (1.2) lleche m/ż
  • awadhi: (1.2) दूध (dūdh)
  • awarski: (1.2) рахь (rax)
  • azerski: (1.2) süd / dialekt południowy سود
  • bacbijski: (1.2) შურ (šur)
  • bachtiarski: (1.2) شیر (šir)
  • bambara: (1.2) nɔnɔ
  • banjumasański: (1.2) susu
  • baskijski: (1.2) esne, jetzi
  • baszkirski: (1.2) һөт (höt)
  • beludżi: (1.2) شیر (šír)
  • bengalski: (1.2) দুধ (dudʰ)
  • białoruski: (1.1) малако n (malako); (1.2) малако n (malako)
  • birmański: (1.2) နို့ (nhoet)
  • bislama: (1.2) melek
  • bośniacki: (1.1) mlijeko n; (1.2) mlijeko n
  • brahui: (1.2) palle
  • bretoński: (1.2) laezh m
  • brithenig: (1.2) llaeth m
  • bułgarski: (1.1) мляко n (mlyako); (1.2) мляко n (mlyako)
  • buriacki: (1.2) һүн (hün)
  • cebuano: (1.2) gatas, letse
  • chakaski: (1.2) сӱт (süt)
  • chiński standardowy: (1.1) 奶 (nǎi); (1.2) 奶 (nǎi), 乳 (rǔ), krowie 牛奶 (niúnǎi)
  • chorwacki: (1.1) mlijeko n; (1.2) mlijeko n
  • chuuk: (1.2) minik
  • czamikuro: (1.2) tensa
  • czamorro: (1.2) leche
  • czeczeński: (1.2) шура (šura)
  • czejeński: (1.2) matana
  • czeski: (1.1) mléko n; (1.2) mléko n
  • cziczewa: (1.2) mkaka
  • czirokeski: (1.2) ᎤᏅᏗ (unvdi)
  • czuwaski: (1.2) сӗт (sĕt)
  • dargijski: (1.2) ниъ (niʾ)
  • dari: (1.2) شیر (šīr)
  • dogrib: (1.2) ejietʼò
  • dolnołużycki: (1.1) mloko n; (1.2) mloko n
  • dolnoniemiecki: (1.2) Melk ż
  • duński: (1.2) mælk w; (1.4) mælk w
  • dżuhuri: (1.2) שאִר (şir)
  • erzja: (1.2) ловсо (lovso)
  • esperanto: (1.2) lakto
  • estoński: (1.2) piim
  • estremadurski: (1.2) lechi ż
  • ewe: (1.2) notsi
  • ewenkijski: (1.2) укумни (ukumni)
  • eweński: (1.2) укэнь (uken')
  • farerski: (1.2) mjólk ż
  • fenicki: (1.2) 𐤇𐤋𐤁 (ḥlb)
  • fiński: (1.2) maito
  • francuski: (1.2) lait m
  • friulski: (1.2) lat m
  • fryzyjski: (1.2) molke ż
  • fryzyjski saterlandzki: (1.2) Molk ż
  • gagauski: (1.2) süt
  • galicyjski: (1.2) leite m
  • gocki: (1.2) 𐌼𐌹𐌻𐌿𐌺𐍃 ż (miluks)
  • górnołużycki: (1.1) mloko n; (1.2) mloko n
  • grenlandzki: (1.2) immuk
  • gruziński: (1.2) რძე (rdze)
  • guarani: (1.2) kamby
  • gudźarati: (1.2) દૂધ n (dūdha)
  • gyyz: (1.2) ሓሊብ (ḥalib)
  • haitański: (1.2) lèt
  • hausa: (1.2) madara, nono
  • hawajski: (1.2) waiū
  • hebrajski: (1.2) חלב m (chalaw)
  • hindi: (1.2) दूध m (dūdʰ)
  • hiszpański: (1.2) leche ż
  • hmong: (1.2) mis nyuj
  • ido: (1.2) lakto
  • igbo: (1.2) miliki, mmiri ara ehi
  • ilokano: (1.2) gatas
  • inari: (1.2) mielkki
  • indonezyjski: (1.2) susu
  • inguski: (1.2) шура (šura)
  • interlingua: (1.2) lacte
  • inuktitut: (1.2) ᐃᒻᒧᒃ (immuk)
  • inupiak: (1.2) immuk
  • irlandzki: (1.2) bainne m
  • islandzki: (1.2) mjólk ż
  • jakucki: (1.2) үүт (üüt)
  • japoński: (1.2) 牛乳 (ぎゅうにゅう, gyūnyū), ミルク (miruku)
  • jawajski: (1.2) susu
  • jidysz: (1.2) מילך ż (milch)
  • joruba: (1.2) wàrà
  • kabardyjski: (1.2) шэ (šă)
  • kabowerdeński: (1.1) leti
  • kałmucki: (1.2) үсн (üsn)
  • kannada: (1.2) ಹಾಲು (hālu), ಕ್ಷೀರ (kṣīra)
  • kantoński: (1.2) 奶 (naai5), krowie 牛奶 (ngau4 naai5)
  • kanuri: (1.1) câm
  • karaczajsko-bałkarski: (1.2) сют (süt)
  • karakałpacki: (1.2) suʻt
  • karelski: (1.2) maido
  • karpatorusiński: (1.1) молоко n (moloko); (1.2) молоко n (moloko)
  • kaszmirski: (1.2) द्वद् (dŏd)
  • kaszubski: (1.1) mélkò n, mlékò n
  • kataloński: (1.2) llet ż
  • kazachski: (1.2) сүт (süt)
  • keczua: (1.2) lichi, ñuñu, pilli, wilali
  • ketyjski: (1.2) mamul
  • khmerski: (1.2) ទឹកដោះគោ (tœ̆kdaŏhkoŭ)
  • kildin: (1.2) ма̄ййт (mājjt)
  • kirgiski: (1.2) сүт (süt)
  • kiribati: (1.2) rannimamma
  • klallam: (1.2) sqəmúʔ
  • komi: (1.2) йӧв (jöv)
  • komi-permiacki: (1.2) йӧв (jöv)
  • komi-zyriański: (1.1) йӧв (jöv)
  • konkani: (1.2) दूध (dūdʰa)
  • koreański: (1.2) 젖 (jeot), krowie 우유 (uyu)
  • kornijski: (1.2) leth m
  • korsykański: (1.2) latte m
  • kri: (1.2) ᑐᐦᑑᓵᐱᕀ (tohtôsâpiy), ᑐᐦᑑᓵᐳᕀ (tohtôsâpoy)
  • krymskotatarski: (1.2) süt
  • kumycki: (1.2) сют (süt)
  • kurmandżi: (1.2) şîr m
  • ladino: (1.2) ליגﬞי ż (leche)
  • ladyński: (1.2) lat m
  • lakijski: (1.2) накӏ (naḳ)
  • lakota: (1.2) asáŋpi
  • laotański: (1.2) ນົມງົວ (nômṅuā)
  • lazyjski: (1.2) მჟა (mja)
  • lezgiński: (1.2) нек (nek)
  • liguryjski: (1.2) læte m
  • limburski: (1.2) milk
  • lingala: (1.2) míliki
  • Lingua Franca Nova: (1.2) lete
  • litewski: (1.2) pienas m
  • liwski: (1.2) sēmḑa
  • lojban: (1.2) ladru
  • luksemburski: (1.2) Mëllech ż
  • łaciński: (1.2) lac n
  • łatgalski: (1.2) pīns m
  • łotewski: (1.2) piens m
  • macedoński: (1.2) млеко n (mleko)
  • malajski: (1.2) susu
  • malediwski: (1.2) ކިރު (kiru)
  • malgaski: (1.2) ronono
  • maltański: (1.2) ħalib m
  • manx: (1.2) bainney m
  • maoryski: (1.2) waiū, miraka
  • marathi: (1.2) दूध n (dūdh)
  • marikopa: (1.2) ma
  • maryjski: (1.2) шӧр (ször)
  • maya: (1.2) k’aab liim
  • megrelski: (1.2) ბჟა (bža)
  • mirandyjski: (1.2) lheite m
  • mohegański: (1.2) miyunôk
  • mokeński: (1.2) milch ż
  • moksza: (1.2) лофца (lofca)
  • mongolski: (1.2) сүү (süü)
  • mongolski klasyczny: (1.2) ᠰᠦᠨ (sün)
  • muani: (1.2) masiwa
  • nahuatl klasyczny: (1.2) chichihualayotl
  • nanajski: (1.2) молоко (moloko)
  • narrinyeri: (1.2) ngumperi
  • nawaho: (1.2) abeʼ
  • ndyuka: (1.2) meliki
  • neo: (1.2) lakto
  • nepalski: (1.2) दूध (dūdh)
  • newarski: (1.2) दुरु (duru)
  • niderlandzki: (1.2) melk ż
  • niemiecki: (1.2) Milch ż
  • nieniecki: (1.2) молка (molka), ӈамяндер’, ӈамя и’
  • normandzki: (1.2) lait m
  • norweski (bokmål): (1.2) melk m/ż, mjølk m
  • norweski (nynorsk): (1.2) mjølk ż
  • norweski (riksmål): (1.2) melk w, mjølk w
  • novial: (1.2) milke
  • nowogrecki: (1.2) γάλα n (gála)
  • odżibwe: (1.2) doodooshaaboo
  • okinawski: (1.2) うしぬちー (ushinuchī)
  • orija: (1.2) କ୍ଷୀର (kṣīra)
  • ormiański: (1.2) կաթ (kat̕)
  • osetyjski: (1.2) ӕхсыр (æxsyr)
  • osmański: (1.2) سوت (sǖt), حليب (halîb), لبن (leben), شیر (şîr)
  • paszto: (1.2) شيدې ż (šidé)
  • pendżabski: (1.2) ਦੁੱਧ m (dudʰdʰ); (1.3) ਦੁੱਧ m (dudʰdʰ)
  • pensylwański: (1.2) Millich ż
  • perski: (1.2) شیر (šir)
  • pirahã: (1.2) xíbogi
  • pitjantjatjara: (1.2) ipi
  • polski język migowy:
  • połabski: (1.2) mlåkă
  • południowoałtajski: (1.2) сӱт (süt)
  • portugalski: (1.2) leite m
  • powatański: (1.2) mutsun, mutson
  • północnofryzyjski: (1.2) molke ż
  • północnolapoński: (1.2) mielki
  • prowansalski: (1.2) lach m
  • rohingya: (1.2) dut
  • romániço: (1.2) lacto
  • romansz: (1.2) latg m
  • romski: (1.2) thud m
  • rosyjski: (1.1) молоко́ (molokó) n; (1.2) молоко́ (molokó) n
  • ruanda: (1.2) amata
  • rumuński: (1.2) lapte m
  • rundi: (1.2) amata
  • samoański: (1.2) susu
  • sanskryt: (1.2) क्षीर n (kṣīraḥ)
  • santali: (1.2) ᱛᱳᱚ (toa)
  • sardyński: (1.2) late m
  • serbski: (1.1) млеко n (mleko); (1.2) млеко n (mleko)
  • shona: (1.2) mukaka
  • skolt: (1.2) mieˊlǩǩ
  • slovio: (1.2) mlek / млек, mleko
  • słowacki: (1.1) mlieko n; (1.2) mlieko n
  • słoweński: (1.2) mleko n
  • somalijski: (1.2) caano
  • sorani: (1.2) شیر (şîr)
  • sotho: (1.2) lebese
  • staroangielski: (1.2) meolc ż
  • staro-cerkiewno-słowiański: (1.2) ⰿⰾⱑⰽⱁ / млѣко n (mlěko)
  • starogrecki: (1.2) γάλα n (gála)
  • staroirlandzki: (1.2) lacht m, bainne m
  • staronordyjski: (1.2) mjǫlk ż
  • staroruski: (1.2) молоко n (moloko)
  • suahili: (1.2) maziwa
  • sumeryjski: (1.2) 𒂵 (GA)
  • sundajski: (1.2) susu
  • swański: (1.2) ლჷჯე (ləǯe)
  • sycylijski: (1.2) latti m
  • syngaleski: (1.2) කිරි (kiri)
  • szerpa: (1.2) ओमा (omā)
  • szkocki: (1.2) milk
  • szkocki gaelicki: (1.2) bainne m
  • szorski: (1.2) сӱт (süt)
  • szwedzki: (1.2) mjölk w
  • tabasarański: (1.2) никк (nikk)
  • tacki: (1.2) шир (şir)
  • tadżycki: (1.2) шир (šir)
  • tagalski: (1.2) gatas
  • tahitański: (1.2) ū
  • tai lue: (1.2) ᦓᧄᧉᦓᦳᧄᧉ (nam²num²), ᦓᧄᧉᦓᦳᧄᧉᦷᦣ (nam²num²ho)
  • tajski: (1.2) นม (nom)
  • tamazight: (1.2) ⴰⵢⴻⴼⴽⵉ m (ayefki), ⴰⴽⵡⴼⴰⵢ m (akwfay)
  • tamilski: (1.2) பால் (pāl)
  • tatarski: (1.2) söt / сөт
  • telugu: (1.2) పాలు (pālu)
  • tetum: (1.2) susubeen
  • tigrinia: (1.2) ጸባ (ṣäba)
  • tocharski wschodni: (1.2) malkwer
  • tocharski zachodni: (1.2) malke
  • tok pisin: (1.2) susu
  • tonga: (1.2) hu'akau
  • tswana: (1.2) maši
  • turecki: (1.2) süt
  • turkmeński: (1.2) süýt
  • tuvalu: (1.2) susu
  • tuwiński: (1.2) сүт (süt)
  • twi: (1.2) milike
  • tybetański: (1.2) འོ་མ (o.ma)
  • udmurcki: (1.2) йӧл (jӧl)
  • ugarycki: (1.2) 𐎈𐎍𐎁 (ḥlb)
  • ujgurski: (1.2) سۈت (süt)
  • ukraiński: (1.1) молоко n (moloko); (1.2) молоко n (moloko)
  • urdu: (1.2) دودھ m (dūdha)
  • uzbecki: (1.2) sut
  • venda: (1.2) mafhi, mukhaha
  • volapük: (1.2) milig
  • võro: (1.2) piim
  • walijski: (1.2) llaeth m
  • waloński: (1.2) laecea m
  • warajski: (1.2) gatas
  • wenecki: (1.2) lat m
  • wenedyk: (1.2) łoc n
  • wepski: (1.2) maid
  • węgierski: (1.2) tej
  • wietnamski: (1.1) sữa; (1.2) sữa
  • wilamowski: (1.2) myłich ż
  • włoski: (1.2) latte m
  • wolof: (1.2) meew
  • xhosa: (1.2) ubisi
  • yao: (1.2) wuma
  • yupik środkowy: (1.2) muluk'uuq
  • yurok: (1.2) new, newon
  • zachodniopendżabski: (1.2) ਦੁੱਧ (duddh)
  • zazaki: (1.2) şit m
  • zhuang: (1.2) cij
  • zulu: (1.2) ubisi
  • żmudzki: (1.2) pėins m
źródła:
  1. ↑ mamatezkobieta.pl
  2. ↑ ciazaupsow.royal-canin.pl
  3. ↑ Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego
  4. ↑ Wiedza i Życie, styczeń 2018, str. 70, autor Jerzy Bralczyk.

mleko (slovio)

mleko (1.2)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) biol. mleko
(1.2) spoż. mleko
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

mleko (język słoweński)

mleko (1.2)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) biol. mleko
(1.2) spoż. mleko
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.2) kokosovo mleko → mleko kokosowe • sojino mleko → mleko sojowe
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.