pierś (język polski)

pierś (1.2) mężczyzny

pierś (1.2) konia

piersi (1.3) kurczaka

wymowa:

IPA: [pʲjɛrʲɕ], AS: [pʹi ̯erʹś], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j  ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) anat. parzysty gruczoł mlekowy człowieka; zob. też pierś w Wikipedii

(1.2) anat. przednia, górna część tułowia u człowieka lub innego zwierzęcia

(1.3) kulin. spoż. mięso z przedniej części tułowia drobiu

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pierś	piersi
dopełniacz	piersi	piersi
celownik	piersi	piersiom
biernik	pierś	piersi
narzędnik	piersią	piersiami
miejscownik	piersi	piersiach
wołacz	piersi	piersi

przykłady:

(1.1) Piersi u ssaków służą do karmienia młodych mlekiem.

(1.2) Generał przypiął swoje ordery do piersi.

(1.3) Dzisiaj na obiad gotuję piersi z kurczaka.

składnia:

kolokacje:

(1.1) karmić piersią

(1.2) nosić na piersi

(1.3) pierś kurczaka / indyka / kaczki

synonimy:

(1.1) biust; wulg. cyc, cycek, balon, bufor, melon, zderzak

antonimy:

(1.2) tyłek, zad

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

(1.1) sutek, przewód mleczny

wyrazy pokrewne:

rzecz. piersiówka ż, piersióweczka ż, pierśnica ż, piersiątko n, napierśnik m, popiersie n

przym. piersiowy, piersiasty

przysł. piersiowo

związki frazeologiczne:

bić się w cudze piersi • bić się w piersi • czyjaś pierś wzbiera czymś • ile tchu w piersiach • jakby kamień z piersi zdjął • osłaniać własną piersią • pierś mężnego za puklerz stoi • uderzać się w piersi • własną piersią • wyhodować żmiję na własnej piersi • wzbierać w piersiach • żyć pełną piersią

przysłowia: babie w kolana, chłopu w piersi, szlachcicowi w uszy, żydowi w pięty, nigdy nie bywa zimno • chłop piersi, a szlachcic ręce ma zawsze gołe • jak pierś z Marcinowej gęsi sina, to będzie sroga zima, a jak biała – to nie będzie statkowała / pierś z Marcinowej gęsi jeśli biała, to zima dobrze będzie statkowała • krzyż na piersiach, a diabła ma na sercu • u pięknego konia ma być: głowa jak u panny, pierś jak u wdowy, nóżka jak u dziecięcia

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• aleucki: (1.1) magdaq, maqda-x̂
• angielski: (1.1) breast; (1.2) breast, chest; (1.3) breast
• arabski: (1.2) ثدي
• baskijski: (1.1) bular, ugatz; (1.2) bular; (1.3) bularki
• białoruski: (1.1) грудзі lm
• chiński standardowy: (1.1) 奶 (nǎi)
• czeski: (1.1) prs m, prso n; (1.2) prsa lm; (1.3) prsa lm
• duński: (1.1) bryst n; (1.2) bryst n; (1.3) bryst n
• esperanto: (1.1) mamo; (1.2) mamo
• francuski: (1.1) sein m; (1.2) poitrine ż; (1.3) blanc m
• grenlandzki: (1.1) amaamagaq
• hawajski: (1.2) puʻuwaiū
• hiszpański: (1.1) pecho m, mama ż; (1.2) pecho m; (1.3) pechuga ż
• jaćwieski: (1.1) pikra
• japoński: (1.1) 乳首(ちくび); (1.2) 胸(むね), 乳房(ちぶさ), 乳(ちち)
• kataloński: (1.1) pit m; (1.2) pit m; (1.3) pit m
• łaciński: (1.1) mamma, sumen; (1.2) pectus
• łotewski: (1.1) krūts ż
• niemiecki: (1.1) Brust ż; (1.2) Brust ż; (1.3) Brust ż
• nowogrecki: (1.1) μαστός m, στήθος n; (1.2) στήθος n; (1.3) στήθος n
• rosyjski: (1.1) грудь ż; (1.2) грудь ż; (1.3) филе n
• słowacki: (1.1) prsník m
• suahili: (1.2) kifua
• szwedzki: (1.2) bröst
• ukraiński: (1.1) груди lm; (1.2) груди lm; (1.3) філе n
• wilamowski: (1.1) brust ż, brūst ż, brysta ż lm; (1.2) brust ż, brūst ż; (1.3) brust ż, brūst ż
• włoski: (1.1) capezzolo m; (1.2) seno m

źródła: