kot (język polski)

kot (1.1)
kot (1.2)
kot (1.3)
koty (1.4)
kot (2.1)
wymowa:
IPA: [kɔt], AS: [kot]
homofon: kod
​, ​ ​
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) zool. Felis catus Linnaeus[1], zwierzę domowe; zob. też kot domowy w Wikipedii
(1.2) zool. każde zwierzę drapieżne z rodziny Felidae G. Fischer[2], o smukłym ciele, miękkiej sierści i długim ogonie
(1.3) łow. samiec zająca
(1.4) pot. kłąb kurzu zbierającego się w zakamarkach mieszkania
(1.5) daw. młode zwierzę

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) slang. rekrut, nowy uczeń
odmiana:
(1.1-4)
(2.1)
przykłady:
(1.1) Kot goni za myszą.
(1.1) A jaki jest twój kot?[3]
(1.2) Koty umieszczone są w północnym sektorze zoo.
(1.3) On wczoraj złapał kota.
(1.4) Rozalia zamiotła koty kurzu pod dywan.
(2.1) Najbardziej ekscytującym aspektem służby wojskowej jest bycie kotem.
składnia:
kolokacje:
(1.1) kot miauczy / drapie / mruczy / poluje / marcuje • dać kotu mleka • karmić / dokarmiać / głaskać / hodować / oswoić / trzymać / pielęgnować kota • pokarm dla kotów • wystawa kotów rasowych • łasić się jak kot • chodzić cicho jak kot • poruszać się jak kot • opiekować się kotem • bawić się / chodzić na spacer z kotem • bezdomny / bezpański kot
synonimy:
(1.1) kot domowy; żart. dachołaz, dachowiec; pogard. sierściuch, futrzak; reg. pozn. kociamber, gw. lwow. kacaraba
(1.4) farfocel
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) kot bengalski • kot perski • kot syjamski • kot europejski • kot norweski leśny • kot nubijski
(1.2) kot bagienny • kot bengalski • kot błotny • kot nubijski • kot trzcinowy
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kotka ż, kocica ż, kocię n, kocik mzw, kocur mzw, kociarz mos, kociara ż, kocimiętka ż, kociarstwo n, kociamber mos/mzw, kociokwik mrz
zdrobn. kotek mzw, kociak mzw, koteczek mzw, kociaczek mzw
zgrub. kocisko n, kocurzysko n
czas. kocić się, kocić ndk., okocić dk., wykocić dk., kotować ndk.
przym. koci, kociarski, kotny, kotowaty
przysł. kocio
tem. słow. kocio-
związki frazeologiczne:
bawić się jak kot z myszą / bawić się w kotka i myszkę • biegać jak kot oparzony / biegać jak kot zagorzały • bodaj tak kot płakał • być łasym jak kot na myszy • gw. bystry jak Maćków kot • chadzać jak kot własnymi drogami / kot zawsze chadza własnymi ścieżkami • chodzić jak kot po gorącej blasze • ciągnąć kota • dostać kota / dostawać kota • drzeć koty • drzeć się jak pies z kotem / gryźć się jak pies z kotem / lubić się jak pies z kotem / zgodzić się jak pies z kotem / żreć się jak pies z kotem / żyć jak pies z kotem • fałszywy jak kot • jak kot z pęcherzem • kochliwy jak kot w marcu • kota paść • kot mu za uchem wrzeszczy • kot Schrödingera • kot w butach • kot zawsze spada na cztery łapy • daw. koty w prawie • kupować kota w miechu[4] / kupować kota w worku • mieć kota • mieć kota na punkcie • mieć minę jak kot srający na puszczy / mieć minę jak kot srający na pustyni • myszy tańcują, gdy kota nie czują • nie głaskać kota pod włos • odwracać kota ogonem / wykręcać kota ogonem • parszywy jak kot • patrzeć jak kot na szperkę • pierwsze koty za płoty • pogonić kota / popędzić kota • puszczać kota na czysto • rzygać jak kot • spaść jak kot na cztery łapy • spaść na cztery łapy • tłusty kot • widzieć jak kot • w marcu koty, w kwietniu psy, a dopiero w maju my • w nocy wszystkie koty są bure / w nocy wszystkie koty są czarne / w nocy wszystkie koty są szare • tyle, co kot napłakał • znać się jak kot na kwaśnym mleku
zobacz też: przysłowia o kotach
etymologia:
od prasł. *kotъ[5][6] → kot (1.1), od łac. cattus[5]
por. białor. кот, dial. bułg. кот, dial. czes. kot, dłuż. kót, ros. кот, dial. słc. kot i ukr. кіт
por. ang. cat, hiszp. gato, niem. Katze, szw. katt i wł. gatto
dzikie koty określano w czasach prasłowiańskich nazwą *stьbljь[6], od czego pochodzi pol. żbik, zob. tamże
uwagi:
zob. też kot w Wikicytatach
(1.1-2) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Felis catus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Felidae” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  3. ↑ KOT JAKO CZŁOWIEK
  4. ↑ Antoni Danysz, Odrębności słownikarskie kulturalnego języka polskiego w Wielkopolsce w stosunku do kulturalnego języka w Galicyi, „Język Polski” nr 8–10, s. 249.
  5. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „kot” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  6. 1 2 Этимологический словарь славянских языков, red. O. Trubaczow, A. Żurawlоw, t. XI, Moskwa 1974-, s. 209 i 210.

kot (esperanto (morfem))

wymowa:
znaczenia:

morfem

(1.1) błoto
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pochodne:
rzecz. koto, kotisto, kotejo, kotkavaĵo, kotskrapilo, kotŝirmilo
czas. koti, enkotiĝi, senkotigi
przym. kota
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
Morfem oficjalnie zatwierdzony w roku 1905 (Fundamento de Esperanto). Baza Radikaro Oficiala: grupa 8.
źródła:

kot (slovio)

kot (1.1)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) zool. kot
odmiana:
(1.1) lp kot; lm kotis
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kotic, kotica, kotincxa
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

kot (język słoweński)

wymowa:
znaczenia:

spójnik

(1.1) jak
odmiana:
(1.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Biti močan kot medved. → Być silnym jak niedźwiedź.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.