zając (język polski)
zając (1.1) polarny
zając (1.2)
zając (1.3) morski
- wymowa:
- IPA: [ˈzajɔ̃nʦ̑], AS: [zai ̯õnc], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ą
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (1.1) zool. dziki, roślinożerny ssak polny z długimi uszami; zob. też zającowate w Wikipedii
- (1.2) zool. pot. szarak, przedstawiciel jednego z gatunków zajęcy (1.1); zob. też zając szarak w Wikipedii
- (1.3) icht. tasza
- (1.4) przen. w sporcie, także innych dziedzinach życia związanych z rywalizacją: zazwyczaj nielegalnie opłacony słabszy zawodnik lub zespół, którego zadaniem jest utrzymywanie wysokiego tempa biegu na początku wyścigu, mobilizując przez to faworyta do większego wysiłku
- (1.5) przen. wielkanocny zwyczaj obdarowywania dzieci upominkami i słodyczami[1]
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik zając zające dopełniacz zająca zajęcy / rzad. zająców[2][3] celownik zającowi zającom biernik zająca zające narzędnik zającem zającami miejscownik zającu zającach wołacz zającu zające - przykłady:
- (1.1) Gdy wracałem do domu, zając przebiegł mi drogę.
- (1.4) Pod koniec wyścigu zazwyczaj zając nie ma sił i przybiega do mety ostatni lub w ogóle nie kończy biegu.
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) łow. filip
- (1.2) gw. (Śląsk Cieszyński) zajónc, gw. (Górny Śląsk) hazok, gw. (Poznań) hazaj[4]
- (1.5) zajączek
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) ssak
- (1.2) ssak
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. Zając mzw, zającowate lm nmos, zajęczak mzw, zajęczaki lm nmos
- przym. zajęczy
- związki frazeologiczne:
- narozrabiać jak pijany zając • nieśmiały jak zając w kapuście[5] • odważny jak zając w kapuście[5] • robota nie zając, nie ucieknie • skromny jak zając w kapuście[5] • spać jak zając • wstydzić się jak zając w kapuście[5] • złapać zająca
- etymologia:
- (1.1-2) prasł. *zajęcь[6]
- (1.4) przez skojarzenie z gonieniem szybko biegającego zająca (1.1)
- uwagi:
- zob. też zając w Wikicytatach
- (1.1-3) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki
- (1.5) uważane za gw. (Poznań)[7]
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) hare
- baskijski: (1.1) erbi
- białoruski: (1.1) заяц m; (1.2) заяц m
- chiński standardowy: (1.1) 兔 (tù)
- chorwacki: (1.1) zec m
- czeski: (1.1) zajíc m
- dolnołużycki: (1.1) wuchac m
- duński: (1.1) hare w
- esperanto: (1.1) leporo
- fiński: (1.1) jänis
- francuski: (1.1) lièvre
- górnołużycki: (1.1) zajac
- grenlandzki: (1.1) ukaleq
- hebrajski: (1.1) ארנבת, ארנב
- hindi: (1.1) खरगोश
- hiszpański: (1.1) liebre ż
- inari: (1.1) njuámmil
- interlingua: (1.1) lepore
- islandzki: (1.1) héri m
- jaćwieski: (1.1) zags
- jidysz: (1.1) האָז m (hoz)
- kaszubski: (1.1) zajc m
- kataloński: (1.1) llebre ż; (1.2) llebre ż
- kazachski: (1.1) қоян
- litewski: (1.1) kiškis, zuikis
- łaciński: (1.1) lepus
- niderlandzki: (1.1) haas m
- niemiecki: (1.1) Hase ż
- norweski (bokmål): (1.1) hare m
- norweski (nynorsk): (1.1) hare m
- nowogrecki: (1.1) λαγός m
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1-2)
, 
- portugalski: (1.1) lebre
- rosyjski: (1.1) заяц m; (1.2) заяц m
- sanskryt: (1.1) शश
- slovio: (1.1) zaiac (заиац)
- suahili: (1.1) sungura
- szwedzki: (1.1) hare; (1.5) påskhare w
- ukraiński: (1.1) заєць m; (1.2) заєць m
- węgierski: (1.1) nyúl
- wilamowski: (1.1) hoza m, hōza m
- włoski: (1.1) lepre ż
- wolof: (1.1) lëg
- źródła:
- ↑ Wielkanoc w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 284.
- ↑ Hasło „zając” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 959.
- ↑ Hasło „zając” w: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, ISBN 978-83-01-14198-1, s. 1421.
- ↑
Hasło „hazaj” w: Słownik gwary miejskiej Poznania, red. Monika Gruchmanowa i Bogdan Walczak, Wydawnictwo Naukowe PWN. - 1 2 3 4 Jan Miodek, Póki żyta – póki byta, w: Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie, Wrocław 1987.
- ↑ Hasło „zając” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Hasło „zając” w: Słownik gwary miejskiej Poznania, red. Monika Gruchmanowa i Bogdan Walczak, Wydawnictwo Naukowe PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.