czekolada (język polski)
- wymowa:
- , IPA: [ˌʧ̑ɛkɔˈlada], AS: [čekolada], zjawiska fonetyczne: akc. pob.
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) spoż. cuk. półprodukt cukierniczy sporządzany z kakao, cukru i tłuszczu; zob. też czekolada w Wikipedii
- (1.2) spoż. cuk. tabliczka czekolady (1.1)
- (1.3) spoż. kulin. słodki, gęsty i gorący napój z kakao i śmietanki; zob. też czekolada pitna w Wikipedii
- (1.4) kolor taki jak typowej czekolady (1.1)
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik czekolada dopełniacz czekolady celownik czekoladzie biernik czekoladę narzędnik czekoladą miejscownik czekoladzie wołacz czekolado - (1.2-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik czekolada czekolady dopełniacz czekolady czekolad celownik czekoladzie czekoladom biernik czekoladę czekolady narzędnik czekoladą czekoladami miejscownik czekoladzie czekoladach wołacz czekolado czekolady - przykłady:
- (1.1) Na niedzielny deser mama zrobiła sernik wiedeński z czekoladą i rodzynkami.
- (1.2) Krzyś jest strasznym łakomczuchem, zjada całą czekoladę na raz.
- (1.3) Po powrocie z sanek rozgrzaliśmy się kubkiem czekolady.
- (1.4) Ten kolor na tapicerce to bardziej czekolada niż mahoń.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) jeść / jadać czekoladę • nie jadać czekolady • czekolada z orzechami / rodzynkami / bakaliami • ciemna / gorzka / mleczna / nadziewana / biała / deserowa czekolada • tabliczka czekolady • kawałek / cząstka czekolady • czekolada w wiórkach / w proszku / w granulkach / w kawałkach / w tabliczkach / w polewie • polewa / nadzienie z czekolady • deser / ciasto / ciastko / batonik / cukierek / słodycze / wyrób z czekolady (z czekoladą) • uwielbiać czekoladę • lubić / nie lubić czekolady • przepadać za czekoladą • coś w czekoladzie • czekolada kosmetyczna • twarda / miękka / roztopiona / płynna czekolada • owoce / wafle / cukierki w czekoladzie • tort oblany / przekładany czekoladą
- (1.2) kupić / wziąć / jeść / zjeść / ugryźć / podzielić czekoladę • objadać się / opychać się czekoladą • częstować czekoladą • czekolada wedlowska / holenderska / szwajcarska / belgijska • producent / fabrykant / wytwórca / produkcja / fabryka / wytwórnia czekolady (czekolad)
- (1.3) pić / pijać / wypić / wypijać / nalewać / nalać / rozlać / rozlewać czekoladę • łyżeczka / filiżanka / kubek / dzbanek czekolady • gorąca / ciepła / zimna / wystygła czekolada • uwielbiać czekoladę • lubić / nie lubić czekolady • przepadać za czekoladą • pijalnia czekolady
- (1.4) opalić się na czekoladę • pomalować / przemalować na czekoladę
- synonimy:
- (1.1) czekolada twarda; gw. (Górny Śląsk) szekulada
- (1.2) tabliczka czekolady; gw. (Górny Śląsk) szekulada
- (1.3) czekolada pitna, czekolada na gorąco
- (1.4) ciepły brąz
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. czekoladnik m, czekoladniczka ż, czekoladziarka ż, czekoladnictwo m, czekoladowiec m, czekoladziarnia ż, czekoladownia ż
- zdrobn. czekoladka
- czas. poczekoladować
- przym. czekoladowy
- przysł. czekoladowo
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1-3) pol. czokolada[1] < wł. cioccolata, hiszp. chocolate[2] < nah. xocolatl ← nah. xocolli + atl → gorzki + woda, pierwotnie jako określenie napoju przygotowanego z kakaowca
- (1.1-3) Do j. polskiego wyraz mógł trafić za pośrednictwem niem.[3].
- (1.4) od (1.1)
- uwagi:
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) çokollatë; (1.3) çokollatë
- angielski: (1.1) chocolate
- arabski: (1.1) شوكولاتة
- baskijski: (1.1) txokolate
- białoruski: (1.1) шакалад m; (1.2) шакалад m; (1.3) шакалад m
- bretoński: (1.1) chokolad m
- bułgarski: (1.1) шоколад m
- chiński standardowy: (1.1) 巧克力
- chorwacki: (1.1) čokolada ż
- czeski: (1.1) čokoláda ż
- duński: (1.1) chokolade w
- esperanto: (1.1) ĉokolado; (1.3) trinkĉokolado
- estoński: (1.1) šokolaad
- fidżyjski: (1.1) jokeliti
- fiński: (1.1) suklaa
- francuski: (1.1) chocolat m
- friulski: (1.1) cjocolate ż
- galicyjski: (1.1) chocolate m
- hebrajski: (1.1) שוקולד m (szokolad)
- hiszpański: (1.1) chocolate m
- indonezyjski: (1.1) coklat
- interlingua: (1.1) chocolate
- irlandzki: (1.1) seacláid ż
- islandzki: (1.1) súkkulaði n
- japoński: (1.1) チョコレート (chokorēto)
- jidysz: (1.1) שאָקאָלאַד m (szokolad)
- kaszubski: (1.1) szokòlôda ż; (1.2) szokòlôda ż; (1.3) szokòlôda ż; (1.4) szokòlôda ż
- kataloński: (1.1) xocolata ż
- koreański: (1.1) 초콜릿; (1.2) 초콜렛
- litewski: (1.1) šokoladas m
- łotewski: (1.1) šokolāde ż
- maltański: (1.1) ċikkulata ż
- niderlandzki: (1.1) chocolade m
- niemiecki: (1.1) Schokolade ż
- norweski (bokmål): (1.1) sjokolade m
- nowogrecki: (1.1) σοκολάτα ż
- piemoncki: (1.1) cicolata ż
- portugalski: (1.1) chocolate m
- rosyjski: (1.1) шоколад m
- rumuński: (1.1) ciocolată ż
- słowacki: (1.1) čokoláda ż
- słoweński: (1.1) čokolada ż
- somalijski: (1.1) shukulaato
- suahili: (1.1) chokoleti
- szwedzki: (1.1) choklad w
- ukraiński: (1.1) шоколад m
- volapük: (1.1) jokolad
- węgierski: (1.1) csokoládé
- wilamowski: (1.1) ćekülad ż
- włoski: (1.1) cioccolata
- źródła:
- ↑ Zapytania i odpowiedzi, „Poradnik Językowy” nr 5/1905, s. 71.
- ↑ Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Maciej E. Halbański, Leksykon sztuki kulinarnej, wydanie III, Wydawnictwo „Watra”, Warszawa 1987, s. 39.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.