jadać (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈjadaʨ̑], AS: [i ̯adać]
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany
- (1.1) jeść coś regularnie albo wiele razy np. w tym samym miejscu, to samo lub o tej samej porze
- odmiana:
- (1.1) koniugacja I
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik jadać czas teraźniejszy jadam jadasz jada jadamy jadacie jadają czas przeszły m jadałem jadałeś jadał jadaliśmy jadaliście jadali ż jadałam jadałaś jadała jadałyśmy jadałyście jadały n jadałom jadałoś jadało tryb rozkazujący niech jadam jadaj niech jada jadajmy jadajcie niech jadają pozostałe formy czas przyszły m będę jadał,
będę jadaćbędziesz jadał,
będziesz jadaćbędzie jadał,
będzie jadaćbędziemy jadali,
będziemy jadaćbędziecie jadali,
będziecie jadaćbędą jadali,
będą jadaćż będę jadała,
będę jadaćbędziesz jadała,
będziesz jadaćbędzie jadała,
będzie jadaćbędziemy jadały,
będziemy jadaćbędziecie jadały,
będziecie jadaćbędą jadały,
będą jadaćn będę jadało,
będę jadaćbędziesz jadało,
będziesz jadaćbędzie jadało,
będzie jadaćczas zaprzeszły m jadałem był jadałeś był jadał był jadaliśmy byli jadaliście byli jadali byli ż jadałam była jadałaś była jadała była jadałyśmy były jadałyście były jadały były n jadałom było jadałoś było jadało było forma bezosobowa czasu przeszłego jadano tryb przypuszczający m jadałbym,
byłbym jadałjadałbyś,
byłbyś jadałjadałby,
byłby jadałjadalibyśmy,
bylibyśmy jadalijadalibyście,
bylibyście jadalijadaliby,
byliby jadaliż jadałabym,
byłabym jadałajadałabyś,
byłabyś jadałajadałaby,
byłaby jadałajadałybyśmy,
byłybyśmy jadałyjadałybyście,
byłybyście jadałyjadałyby,
byłyby jadałyn jadałobym,
byłobym jadałojadałobyś,
byłobyś jadałojadałoby,
byłoby jadałoimiesłów przymiotnikowy czynny m jadający, niejadający ż jadająca, niejadająca jadające, niejadające n jadające, niejadające imiesłów przymiotnikowy bierny m jadany, niejadany jadani, niejadani ż jadana, niejadana jadane, niejadane n jadane, niejadane imiesłów przysłówkowy współczesny jadając, nie jadając rzeczownik odczasownikowy jadanie, niejadanie - przykłady:
- (1.1) Dawniej w Wielkim Poście jadano żur ze śledziem.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) jadać regularnie / nieregularnie • jadać raz / dwa razy / trzy razy dziennie • jadać w domu / restauracji / stołówce • jadać na mieście • jadać (zwykle) na śniadanie / obiad / podwieczorek / kolację • nie jadać mięsa / pieczywa / słodyczy / warzyw / wieprzowiny / …
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) głodować
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. jadanie n, jadalny mrz, jadalność ż, jadalnia ż, jadło n, jadaczka ż, jedzenie n, zjadanie n, zjedzenie n, podjadanie n, podjedzenie n, wyjadanie n, wyjedzenie n, podjadek m, jedzonko n
- czas. zajadać, jeść, objadać ndk., objeść dk., podjadać ndk., podjeść dk., wyjadać ndk., wyjeść dk., zjadać ndk., zjeść dk.
- przym. jadalny, jedzeniowy
- związki frazeologiczne:
- przysłowia: bić się dobrze w wielkiej kupie, a jadać w małej[1] • jada bób, a udaje, że je migdały[1] • kto chleb jada, ten mocny[2] • kto chudo jada, tłusty worek miewa[3] • kto jada obwarzanki i śledzie, ten fortunę powiedzie[2] • kto nożykiem jada, to mu z niego spada[3] • kto pod noc mało jada, ten długo żyje[4] • kto przychodzi po obiedzie, jada malowane śledzie[5]
- etymologia:
- od prasł. *ědati[6]
- uwagi:
- „jadać” to czasownik wielokrotny; por. jeść
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: jeść
- rosyjski: (1.1) едать
- źródła:
- 1 2 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 98.
- 1 2 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 97.
- 1 2 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 101.
- ↑ Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 102.
- ↑ Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 100.
- ↑ Porada „obiad i objadać” w: Poradnia językowa PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.