śledź (język polski)

śledzie (1.1)
śledź (1.2)
śledź (2.1) wbity w ziemię
śledź (2.2)
wymowa:
, IPA: [ɕlɛʨ̑], AS: [śleć], zjawiska fonetyczne: wygł.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) icht. jadalna ryba morska; zob. też śledź w Wikipedii
(1.2) kulin. danie ze śledzia (1.1)
(1.3) daw. środ. więz. stójkowy, policjant[1]
(1.4) pejor. mieszkaniec Gdyni
(1.5) daw. środ. polit. sędzia śledczy[2]

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) metalowy klin zakończony haczykiem wbijany w ziemię w celu naciągnięcia linek utrzymujących konstrukcję namiotu
(2.2) gw. lwow. krawat
(2.3) pot. przyjęcie w ostatni wieczór karnawału
(2.4) żegl. jeden z typów trasy regat; zob. też śledź (regaty) w Wikipedii

czasownik, forma fleksyjna

(3.1) 2. os. lp rozk. od śledzić
odmiana:
(1.1-2)
(2.1-4)
(3.1) zob. śledzić
przykłady:
(1.1) Piliśmy piwo i jedliśmy śledzie z koperkiem.
(1.2) Czy lubisz śledzie?
(2.1) Powbijaj porządnie śledzie, żeby nam w nocy namiotu nie porwało.
składnia:
kolokacje:
(1.1) jeść / kroić / moczyć śledzie
(2.1) wbijać śledzie
synonimy:
(1.3) bury[1], salceson[1]
(2.3) śledzik, śledziówka
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) pikling
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. śledziówka ż, śledziowce nmos
zdrobn. śledzik m
przym. śledziowy
związki frazeologiczne:
ucho od śledzia • połknąć śledzia • ślepy śledź • jak śledzie w beczce • zjeść śledzia
etymologia:
germ. seld[3]
(2.3) od ości śledzia (1.1) wywieszanych czasami na drzwiach wejściowych[4]
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ryby • Indeks:Polski - Jedzenie
tłumaczenia:
(2.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: krawat
(2.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: śledziówka
źródła:
  1. 1 2 3 Słowniczek gwary więziennej, „Język Polski” nr 10/1913, s. 297.
  2. Mieczysław Karaś, Kilka uwag o polskiej gwarze partyjnej przed pierwszą wojną światową, „Język Polski” nr 1/1951, s. 22.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „śledź” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  4. Hasło „śledź” w: Ostatki w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 273.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.