korzeń (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈkɔʒɛ̃ɲ], AS: [kožẽń], zjawiska fonetyczne: nazal.
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) bot. organ roślin naczyniowych umiejscowiony zwykle w podłożu (glebie), utrzymujący roślinę w jednym miejscu i pobierający dla niej wodę i składniki mineralne; zob. też korzeń w Wikipedii
- (1.2) anat. element organu tkwiący wewnątrz innej części ciała
- (1.3) kulin. roślina, która zawiera olejki eteryczne, używana jako przyprawa[1]
- (1.4) eufem. żart. członek męski[2]
- (1.5) przen. lm zob. korzenie
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik korzeń korzenie dopełniacz korzenia korzeni celownik korzeniowi korzeniom biernik korzeń korzenie narzędnik korzeniem korzeniami miejscownik korzeniu korzeniach wołacz korzeniu korzenie - przykłady:
- (1.1) Wczorajsza wichura wyrywała drzewa z korzeniami.
- (1.2) Za wzrost włosa odpowiedzialny jest jego korzeń.
- (1.4) Bo choć doktor nie był młodzikiem, to przecież w Skiroławkach mówiono, że z wiekiem u mężczyzny korzeń twardnieje jak u sosny w lesie[3].
- składnia:
- (1.3) zwykle w liczbie mnogiej
- kolokacje:
- (1.1) korzeń główny / boczny / palowy / powietrzny / spichrzowy / wrzecionowaty • system korzeni • wypuszczać korzenie • wyrywać z korzeniami
- (1.2) korzeń nerwu / zęba / włosa / prącia
- (1.3) wonne korzenie • dodać korzeni
- synonimy:
- (1.1) gw. (Górny Śląsk) korzyń
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. korzeniówka ż, ukorzeniacz m, ukorzenianie n, ukorzenienie n, wykorzenianie n, wykorzenienie n, zakorzenianie n, zakorzenienie n, korzennik m, korzenniczka ż, Korzeniówka ż, korzenie nmos, korzeniowiec m, Korzenna ż, Korzeńsko n, korzennictwo n, korzonkowanie n
- zdrobn. korzonek m, korzoneczek m
- czas. korzenić się ndk., ukorzeniać ndk., ukorzenić dk., zakorzeniać ndk., zakorzenić dk., wykorzeniać ndk., wykorzenić dk., korzonkować ndk.
- przym. korzeniowy, korzenny, korzenniczy
- przysł. korzeniowo, korzennie
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) prasł. *korę, prasł. *korene[4]
- (1.2) kalka z łac. radix[5]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) root; (1.2) root; (1.3) roots
- arabski: (1.1) جذر, عرق, شرش m
- baskijski: (1.1) sustrai, erro, zain
- białoruski: (1.1) корань m; (1.2) корань m; (1.4) корань m, аснова ż, крыніца ż
- bułgarski: (1.1) корен m
- chorwacki: (1.1) korijen m; (1.2) korijen m
- duński: (1.1) rod w
- esperanto: (1.1) radiko; (1.3) radiko
- fenicki: (1.1) 𐤔𐤓𐤔
- francuski: (1.1) racine ż
- hawajski: (1.1) aʻa
- hiszpański: (1.1) raíz ż
- indonezyjski: (1.1) akar
- islandzki: (1.1) rót ż
- jaćwieski: (1.1) wurc
- jidysz: (1.1) וואָרצל m (worcl)
- kataloński: (1.1) arrel ż
- kazachski: (1.1) тамыр
- łaciński: (1.1) radix ż
- łotewski: (1.1) sakne ż
- malajski: (1.1) akar
- niderlandzki: (1.1) wortel m
- niemiecki: (1.1) Wurzel ż
- norweski (bokmål): (1.1) rot m/ż
- nowogrecki: (1.1) ρίζα ż; (1.2) ρίζα ż
- rosyjski: (1.1) корень m
- rumuński: (1.1) rădăcină ż
- sanskryt: (1.1) अंह्रि, शफ m (drzewa)
- słowacki: (1.1) koreň m; (1.2) koreň m
- starogrecki: (1.1) ῥίζα ż; (1.5) ῥίζα ż
- szwedzki: (1.1) rot w
- tahitański: (1.1) aʻa
- tetum: (1.1) abut
- ukraiński: (1.1) корінь m
- węgierski: (1.1) gyökér; (1.2) gyökér
- wilamowski: (1.1) wücuł m; (1.2) wücuł m
- włoski: (1.1) radice; (1.2) radice; (1.3) spezie lm ż, droghe lm ż
- wolof: (1.1) reen
- źródła:
- ↑ Hasło „korzeń” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Anna Dąbrowska, Słownik eufemizmów polskich: czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 8301125705, s. 51
- ↑ Zbigniew Nienacki, Raz w roku w Skiroławkach.
- ↑ Hasło „korzeń” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Stanisław Skorupka, Przenośnie z zakresu pojęć lekarskich, „Poradnik Językowy” nr 1/1948, s. 14.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.