odpowiedzialny (język polski)

wymowa:

IPA: [ˌɔtpɔvʲjɛ̇ˈʥ̑alnɨ], AS: [otpovʹi ̯ėʒ́alny], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• podw. art.• akc. pob.• i → j  ​

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) przeznaczony do poniesienia konsekwencji

(1.2) kierujący czymś

(1.3) poważnie traktujący swoje obowiązki

(1.4) mający poczucie winy w przypadku, gdy coś się nie udaje

(1.5) przeznaczony do pewnej czynności

(1.6) będący przyczyną

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) ktoś ponoszący winę

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	odpowiedzialny		odpowiedzialna	odpowiedzialne	odpowiedzialni	odpowiedzialne
dopełniacz	odpowiedzialnego		odpowiedzialnej	odpowiedzialnego	odpowiedzialnych
celownik	odpowiedzialnemu		odpowiedzialnej	odpowiedzialnemu	odpowiedzialnym
biernik	odpowiedzialnego	odpowiedzialny	odpowiedzialną	odpowiedzialne	odpowiedzialnych	odpowiedzialne
narzędnik	odpowiedzialnym		odpowiedzialną	odpowiedzialnym	odpowiedzialnymi
miejscownik	odpowiedzialnym		odpowiedzialnej	odpowiedzialnym	odpowiedzialnych
wołacz	odpowiedzialny		odpowiedzialna	odpowiedzialne	odpowiedzialni	odpowiedzialne

przykłady:

(1.1) Za szkodę odpowiedzialny jest jej sprawca.

(1.2) Jestem odpowiedzialny za zespół do spraw analiz.

(1.3) To bardzo odpowiedzialny człowiek.

(1.4) Czuję się odpowiedzialny za zachowanie moich dzieci.

(1.5) Koprocesor arytmetyczny odpowiedzialny jest za obliczenia zmiennoprzecinkowe.

(1.6) Za rozwój sepsy najczęściej odpowiedzialne są bakterie.

składnia:

(1.1-2, 1.4-6) odpowiedzialny za + B.

kolokacje:

synonimy:

(1.3) obowiązkowy, pilny, uczciwy, poważny, przykładny, rzetelny, solenny, solidny, sumienny

antonimy:

(1.1-4) nieodpowiedzialny

(1.3) nieobowiązkowy, niepoważny, nierzetelny, niesolidny

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. odpowiedzialność ż, odpowiedzialna ż

czas. odpowiadać ndk., odpowiedzieć dk.

przysł. odpowiedzialnie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

przymiotnik używany też często w funkcji rzeczownika

tłumaczenia:

• angielski: (1.2) accountable; (1.3) responsible; (1.4) responsible; (1.5) responsible; (1.6) responsible
• arabski: (1.1) مطالب, مسؤول
• duński: (1.1) ansvarlig; (1.2) ansvarlig; (1.3) ansvarlig; (1.6) ansvarlig
• esperanto: (1.2) respondeca; (1.6) respondeca
• francuski: (1.1) responsable, comptable
• hiszpański: (1.1) responsable; (1.2) responsable, encargado; (1.3) responsable; (1.4) responsable; (1.5) responsable, encargado; (1.6) causante, responsable
• kataloński: (1.1) responsable; (1.2) responsable; (1.3) responsable; (1.4) responsable; (1.5) responsable; (1.6) responsable
• niemiecki: (1.1) verantwortlich; (1.2) verantwortlich; (1.3) verantwortlich; (1.4) verantwortlich; (1.5) verantwortlich; (1.6) verantwortlich
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1,3-6)
• szwedzki: (1.1) ansvarig

źródła: