uśmiech (język polski)

uśmiech (1.1)

wymowa:

IPA: [ˈuɕmʲjɛx], AS: [uśmʹi ̯eχ], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j  ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zmiana wyrazu twarzy, która jest przejawem odczuwania radości, zadowolenia, rozbawienia, serdeczności lub ironii; zob. też uśmiech w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	uśmiech	uśmiechy
dopełniacz	uśmiechu	uśmiechów
celownik	uśmiechowi	uśmiechom
biernik	uśmiech	uśmiechy
narzędnik	uśmiechem	uśmiechami
miejscownik	uśmiechu	uśmiechach
wołacz	uśmiechu	uśmiechy

przykłady:

(1.1) Odchodząc posłał mi z daleka swój promienny uśmiech.

składnia:

(1.1) uśmiech + D.

kolokacje:

(1.1) rozdawać uśmiechy • posłać uśmiech • wywołać / wywoływać uśmiech • obdarzyć uśmiechem • szelmowski / ironiczny / wesoły / nieśmiały / śmiały / szeroki / szczery / nikły / sztuczny / permanentny / złośliwy / szyderczy / wymuszony / krzywy / promienny / serdeczny / jasny / zły / sympatyczny / smutny / smętny / gorzki / ujmujący / obleśny / wabiący / triumfujący / wdzięczny / szatański / słodki / pogodny / miły / dobroduszny / dyplomatyczny / głupi / głupkowaty / czarujący / filuterny uśmiech • uśmiech maluje się / pojawia się na twarzy (obliczu) • uśmiech sardoniczny • uśmiech Pan Am • uśmiech Duchenne'a • mówić / powiedzieć / rzec / zrobić coś z uśmiechem (na ustach) • witać / żegnać uśmiechem • uśmiech politowania / wyższości / pobłażania / pogardy • maskować coś uśmiechem

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. uśmiechnięcie n, śmiech m, śmieszek m, śmieszka ż, półuśmiech m, podśmiechujka ż, uśmiechanie n, śmianie n, uśmianie n, wyśmiewanie n, wyśmianie n, obśmiewanie n, obśmianie n, ośmieszanie n, ośmieszenie n, prześmiewczość ż, śmieszność ż

zdrobn. uśmieszek m

czas. uśmiechać się ndk., śmiać się ndk., uśmiać się dk., wyśmiewać ndk., wyśmiać dk., obśmiewać ndk., obśmiać dk., ośmieszać ndk., ośmieszyć dk.

przym. prześmiewczy, śmieszny, śmiesznawy, roześmiany

przysł. śmiesznie, prześmiewczo, śmiesznawo

związki frazeologiczne:

uśmiech losu • uśmiech szczęścia • uśmiech fortuny • uśmiech Giocondy • uśmiech sfinksa • mieć uśmiech przyklejony do ust • uśmiech od ucha do ucha • podroż za jeden uśmiech • uśmiech całą gębą • Order Uśmiechu • angielski uśmiech • uśmiech zamarł na ustach

etymologia:

uwagi:

zob. też uśmiech w Wikicytatach

tłumaczenia:

• albański: (1.1) buzëqeshje ż
• angielski: (1.1) smile
• arabski: (1.1) ابتسامة ż, بسمة ż
• baskijski: (1.1) irribarre
• bośniacki: (1.1) osmijeh m
• bułgarski: (1.1) усмивка ż
• chorwacki: (1.1) osmijeh m
• czeski: (1.1) úsměv m
• duński: (1.1) smil n
• esperanto: (1.1) rideto
• estoński: (1.1) naeratus
• fiński: (1.1) hymy
• francuski: (1.1) sourire m
• gruziński: (1.1) ღიმილი
• hindi: (1.1) मुस्कान
• hiszpański: (1.1) sonrisa ż
• islandzki: (1.1) bros n
• japoński: (1.1) 微笑み (ほほえみ, hohoemi)
• jidysz: (1.1) שמייכל m/n (szmejchl), (szeroki, protekcjonalny, sztuczny) שמאָך m (szmoch)
• kaszubski: (1.1) ùsmiéwk m
• kataloński: (1.1) somriure m
• koreański: (1.1) 미소 (miso)
• litewski: (1.1) šypsena ż
• łotewski: (1.1) smaids m
• niderlandzki: (1.1) glimlach m
• niemiecki: (1.1) Lächeln n
• norweski (bokmål): (1.1) smil m/n
• norweski (nynorsk): (1.1) smil m/n
• nowogrecki: (1.1) χαμόγελο n
• ormiański: (1.1) ժպիտ
• portugalski: (1.1) sorriso m
• rosyjski: (1.1) улыбка ż
• rumuński: (1.1) zâmbet n, surâs n
• serbski: (1.1) осмех (osmeh) m
• słowacki: (1.1) úsmev m
• słoweński: (1.1) nasmešek m
• suahili: (1.1) kicheko
• szwedzki: (1.1) leende n, smil n
• turecki: (1.1) tebessüm, gülümseme
• tybetański: (1.1) ཞལ་འཛུམ
• ukraiński: (1.1) усмішка ż, посмішка ż
• węgierski: (1.1) mosoly
• włoski: (1.1) sorriso m

źródła: