znać (język polski)

wymowa:

IPA: [znaʨ̑], AS: [znać] ​

znaczenia:

czasownik modalny niedokonany

(1.1) mieć informacje na czyjś temat, być komuś w przeszłości przedstawionym

(1.2) mieć informacje na temat czegoś, mieć z tym do czynienia w przeszłości

(1.3) umieć coś, wiedzieć

(1.4) daw. książk.^[1] lub gw. lwow. wiedzieć

czasownik zwrotny niedokonany znać się

(2.1) znać (1.1) samego siebie

(2.2) znać (1.1) siebie wzajemnie

(2.3) wiedzieć o czymś bardzo dużo, być ekspertem w pewnej dziedzinie

odmiana:

(1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		znać
czas teraźniejszy		znam	znasz	zna	znamy	znacie	znają
czas przeszły	m	znałem	znałeś	znał	znaliśmy	znaliście	znali
	ż	znałam	znałaś	znała	znałyśmy	znałyście	znały
	n	znałom	znałoś	znało
tryb rozkazujący		niech znam	znaj	niech zna	znajmy	znajcie	niech znają
pozostałe formy czas przyszły m będę znał, będę znać będziesz znał, będziesz znać będzie znał, będzie znać będziemy znali, będziemy znać będziecie znali, będziecie znać będą znali, będą znać ż będę znała, będę znać będziesz znała, będziesz znać będzie znała, będzie znać będziemy znały, będziemy znać będziecie znały, będziecie znać będą znały, będą znać n będę znało, będę znać będziesz znało, będziesz znać będzie znało, będzie znać czas zaprzeszły m znałem był znałeś był znał był znaliśmy byli znaliście byli znali byli ż znałam była znałaś była znała była znałyśmy były znałyście były znały były n znałom było znałoś było znało było forma bezosobowa czasu przeszłego znano tryb przypuszczający m znałbym, byłbym znał znałbyś, byłbyś znał znałby, byłby znał znalibyśmy, bylibyśmy znali znalibyście, bylibyście znali znaliby, byliby znali ż znałabym, byłabym znała znałabyś, byłabyś znała znałaby, byłaby znała znałybyśmy, byłybyśmy znały znałybyście, byłybyście znały znałyby, byłyby znały n znałobym, byłobym znało znałobyś, byłobyś znało znałoby, byłoby znało imiesłów przymiotnikowy czynny m znający, nieznający ż znająca, nieznająca znające, nieznające n znające, nieznające imiesłów przymiotnikowy bierny m znany, nieznany znani, nieznani ż znana, nieznana znane, nieznane n znane, nieznane imiesłów przysłówkowy współczesny znając, nie znając rzeczownik odczasownikowy znanie, nieznanie

(2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		znać się
czas teraźniejszy		znam się	znasz się	zna się	znamy się	znacie się	znają się
czas przeszły	m	znałem się	znałeś się	znał się	znaliśmy się	znaliście się	znali się
	ż	znałam się	znałaś się	znała się	znałyśmy się	znałyście się	znały się
	n	znałom się	znałoś się	znało się
tryb rozkazujący		niech się znam	znaj się	niech się zna	znajmy się	znajcie się	niech się znają
pozostałe formy czas przyszły m będę się znał, będę się znać będziesz się znał, będziesz się znać będzie się znał, będzie się znać będziemy się znali, będziemy się znać będziecie się znali, będziecie się znać będą się znali, będą się znać ż będę się znała, będę się znać będziesz się znała, będziesz się znać będzie się znała, będzie się znać będziemy się znały, będziemy się znać będziecie się znały, będziecie się znać będą się znały, będą się znać n będę się znało, będę się znać będziesz się znało, będziesz się znać będzie się znało, będzie się znać czas zaprzeszły m znałem się był znałeś się był znał się był znaliśmy się byli znaliście się byli znali się byli ż znałam się była znałaś się była znała się była znałyśmy się były znałyście się były znały się były n znałom się było znałoś się było znało się było forma bezosobowa czasu przeszłego znano się tryb przypuszczający m znałbym się, byłbym się znał znałbyś się, byłbyś się znał znałby się, byłby się znał znalibyśmy się, bylibyśmy się znali znalibyście się, bylibyście się znali znaliby się, byliby się znali ż znałabym się, byłabym się znała znałabyś się, byłabyś się znała znałaby się, byłaby się znała znałybyśmy się, byłybyśmy się znały znałybyście się, byłybyście się znały znałyby się, byłyby się znały n znałobym się, byłobym się znało znałobyś się, byłobyś się znało znałoby się, byłoby się znało imiesłów przymiotnikowy czynny m znający się, nieznający się ż znająca się, nieznająca się znające się, nieznające się n znające się, nieznające się imiesłów przysłówkowy współczesny znając się, nie znając się rzeczownik odczasownikowy znanie się, nieznanie się

przykłady:

(1.1) Kazimierz przechwalał się, że zna królową Anglii.

(1.2) — Znasz Wikisłownik? — Tak, kilka razy korzystałem z tego projektu.

(1.3) Piotr zna zasady tworzenia czasowników w esperanto.

(1.4) On wie, co [to jest] udręczenie, on zna, co [to są] smutku łzy […]^[2]

(2.1) Znał się bardzo dobrze, dlatego wiedział, jak postąpi.

(2.2) Jacek i Agata znają się od dzieciństwa.

(2.3) Ona zna się na programowaniu jak mało kto.

składnia:

(1) znać + B., nie znać + D.

kolokacje:

(1.1) znać kogoś osobiście • znać kogoś z widzenia

(1.3) znać obsługę komputera • znać coś na pamięć

synonimy:

(1.2) wiedzieć o

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. znawstwo n, znawca m, znawczyni ż, znajomość ż, znanie n, znajomy mos

czas. zaznajomić, poznawać ndk., poznać dk., zaznawać ndk., zaznać dk., uznawać ndk., uznać dk.

przym. znajomy, znany

przysł. znajomo

związki frazeologiczne:

dać znać • nie znać umiaru • znać jak własną kieszeń • znać jak swoje pięć palców / znać jak swoje dziesięć palców • znać jak zły szeląg • znać na wyrywki • znać od kuchni • znać od podszewki • znać się jak kura na pieprzu • znać się jak łyse konie • znać się jak świnia na gwiazdach • znać się na ludziach • znać się na rzeczy

etymologia:

(1) prasł. *znati < praindoeur. *ģnō-^[3]; por. łac. gnosco^[3]

uwagi:

tłumaczenia:

• abchaski: (1.1) ады'рра; (1.2) ады'рра
• angielski: (1.1) know; (1.2) know; (1.3) know, can
• baskijski: (1.1) ezagutu; (1.2) jakin
• chiński standardowy: (1.1) 认识 (rènshi), 知道 (zhīdào); (1.2) 认识 (rènshi), 知道 (zhīdào); (1.3) 认识 (rènshi), 知道 (zhīdào); (2.2) 认识 (rènshi); (2.3) 懂得 (dǒngde)
• chorwacki: (1.1) znati; (1.2) znati
• dolnołużycki: (1.1) znaś
• duński: (1.1) kende; (1.2) vide, kunne
• esperanto: (1.1) koni; (1.3) scii
• francuski: (1.1) connaître, savoir; (1.2) savoir; (1.3) savoir
• galicyjski: (1.1) coñecer; (1.2) saber
• hiszpański: (1.1) conocer, saber; (1.2) saber
• islandzki: (1.1) þekkja; (1.2) kunna
• japoński: (1.1) 知る (しる, shiru); (1.2) 知る (しる, shiru); (1.3) 知る (しる, shiru), 分かる (わかる, wakaru)
• jidysz: (1.1) קענען (kenen); (1.2) קענען (kenen); (1.3) קענען (kenen); (2.1) קענען זיך (kenen zich); (2.2) קענען זיך (kenen zich); (2.3) קענען זיך (kenen zich), זײַן אין דער היים (zajn in der hejm), האָבן אַן אויג (hobn an ojg)
• kaszubski: (1.1) znac
• kataloński: (1.1) conèixer, saber; (1.2) saber
• łaciński: (1.1) scio
• niderlandzki: (1.1) kennen; (1.2) kennen, kunnen
• niemiecki: (1.1) kennen; (1.2) kennen
• nowogrecki: (1.1) γνωρίζω, ξέρω; (1.2) ξέρω
• ormiański: (1.1) ճանաչել
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) , nie znać:  ,    
• portugalski: (1.1) conhecer; (1.2) saber
• rosyjski: (1.1) знать, быть знакомым с; (1.2) знать; (1.3) знать; (2.1) знать себя; (2.2) знать друг друга, быть знакомым с; (2.3) знаться
• slovio: (1.1) znat (знат)
• szwedzki: (1.1) känna
• ukraiński: (1.1) знати; (1.2) знати
• wilamowski: (1.1) kenna, kena; (1.2) kenna, kena
• włoski: (1.1) conoscere; (1.2) sapere

źródła: