łańcuch (język polski)

łańcuch (1.1)

łańcuch (1.1)

kobieta stoi obok choinki ozdobionej papierowymi łańcuchami (1.2)

łańcuch (1.3) górski

wymowa:

IPA: [ˈwãj̃nʦ̑ux], AS: [u̯ãĩ ̯ncuχ], zjawiska fonetyczne: nazal.• rozs. artyk. ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) szereg połączonych ze sobą ogniw, zwykle metalowych^[1]; zob. też łańcuch w Wikipedii

(1.2) ozdoba choinkowa wykonana najczęściej z kolorowego papieru przypominająca kształtem łańcuch (1.1)

(1.3) geogr. ciąg podłużnych gór i wzgórz wraz z rozdzielającymi je dolinami; zob. też łańcuch górski w Wikipedii

(1.4) szereg znajdujących się blisko siebie, położonych w jednej linii obiektów, elementów itp.^[2]

(1.5) przen. ciąg zdarzeń, wynikających jeden z drugiego

(1.6) anglosaska miara długości; zob. też łańcuch (miara długości) w Wikipedii

(1.7) inform. ciąg znaków, dane typu tekstowego; zob. też string w Wikipedii

odmiana:

(1.1-7)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	łańcuch	łańcuchy
dopełniacz	łańcucha	łańcuchów
celownik	łańcuchowi	łańcuchom
biernik	łańcuch	łańcuchy
narzędnik	łańcuchem	łańcuchami
miejscownik	łańcuchu	łańcuchach
wołacz	łańcuchu	łańcuchy

przykłady:

(1.1) Po użyciu WD-40 trzeba dokładnie wytrzeć łańcuch^[3].

(1.3) Daleko na horyzoncie pojawił się ośnieżony łańcuch górski…^[4]

(1.4) …nasza linia obronna biegnie poprzez łańcuch wysp ciągnących się wzdłuż wybrzeża Azji^[5].

(1.5) Czas jest widziany jako olbrzymi splątany łańcuch przyczyn i skutków, za którym tkwi bezczasowa obecność obiektywnych praw^[6].

składnia:

kolokacje:

(1.1) metalowy / stalowy / złoty / srebrny łańcuch • łańcuch rowerowy • kula na łańcuchu

(1.2) łańcuch choinkowy • łańcuch na choinkę

(1.3) łańcuch górski • łańcuch gór

(1.4) łańcuch jezior / wysp • łańcuch samochodów

(1.5) przerwać łańcuch korupcji / przemocy / zła

synonimy:

(1.1) reg. śl. lańcuch

(1.3) pasmo

(1.4) rząd

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) hol, kajdany, łańcuszek

holonimy:

meronimy:

(1.1) ogniwo

wyrazy pokrewne:

rzecz. łańcuchy lm, łańcuchówka ż, łańcuchowanie n

zdrobn. łańcuszek m

przym. łańcuchowy

przysł. łańcuchowo

związki frazeologiczne:

jak pies na łańcuchu • spuścić psa z łańcucha • łańcuch pokarmowy

etymologia:

st.czes. lancúh < śwn. lanne-zug^[7]

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) zinxhir m
• angielski: (1.1) chain; (1.3) (mountain) range; (1.5) series, train of events; (1.6) chain; (1.7) string
• arabski: (1.3) سلسلة; (1.7) سلسلة جبلية
• azerski: (1.1) zəncir
• baskijski: (1.1) kate; (1.3) mendikate, mendilerro; (1.5) kate; (1.7) kate
• białoruski: (1.1) ланцуг m; (1.3) хрыбет m
• bułgarski: (1.1) синджир m, верига ż; (1.3) верига ż; (1.4) верига ż; (1.5) верига ż
• czeski: (1.1) řetěz m
• dolnołużycki: (1.1) rjeśaz m
• duński: (1.1) kæde w; (1.5) kæde w
• esperanto: (1.1) ĉeno; (1.2) ĉeno; (1.3) montĉeno, ĉeno; (1.5) ĉeno
• francuski: (1.1) chaîne ż; (1.3) chaîne ż; (1.5) chaîne ż; (1.7) chaîne ż
• górnołużycki: (1.1) rjećaz m
• hiszpański: (1.1) cadena ż; (1.3) cadena ż; (1.5) cadena ż; (1.7) cadena ż
• interlingua: (1.1) catena
• islandzki: (1.1) keðja ż; (1.3) fjallgarður m
• japoński: (1.1) チェーン (chēn); (1.3) 連峰 (れんぽう, renpō)
• jidysz: (1.1) קייט ż (kejt)
• kaszubski: (1.1) czéda ż, lińcuch m, rzecąż m, brzińtus n, òbza ż
• kataloński: (1.1) cadena ż
• kazachski: (1.1) шынжыр
• litewski: (1.1) grandinė ż
• macedoński: (1.1) синџир m
• niemiecki: (1.1) Kette ż; (1.3) Gebirgszug m; (1.5) Kette ż
• norweski (bokmål): (1.1) kjede m/n
• norweski (nynorsk): (1.1) kjede ż
• nowogrecki: (1.1) αλυσίδα ż; (1.3) αλυσίδα ż; (1.5) αλυσίδα ż; (1.7) αλυσίδα ż
• perski: (1.1) زنجیر
• rosyjski: (1.1) цепь ż; (1.3) хребет m
• słowacki: (1.1) reťaz ż
• szwedzki: (1.1) kedja w
• tuvalu: (1.1) filifili; (1.3) atumauga; (1.5) atu
• ukraiński: (1.1) ланцюг m; (1.3) хребет m
• węgierski: (1.1) lánc
• wilamowski: (1.1) kyt ż, kȳt ż, kyyt ż
• włoski: (1.1) catena ż

źródła: