tłuc (język polski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany (dk. potłuc, stłuc)
- (1.1) powodować uderzeniami powstawanie kawałków czegoś; uszkadzać w wielu miejscach
- (1.2) uderzać samemu mocno o coś, doprowadzając do miejscowego obrażenia
- (1.3) pot. mocno uderzać
czasownik przechodni niedokonany (dk. utłuc)
- (2.1) zmieniać uderzeniami formę lub konsystencję czego
czasownik przechodni niedokonany (dk. zatłuc)
czasownik przechodni niedokonany (dk. wytłuc)
- (4.1) pot. zabijać w dużej liczbie
- (4.2) lekcew. grać na czymś intensywnie, długo, głośno albo nieumiejętnie
czasownik przechodni niedokonany (dk. natłuc)
- (5.1) pot. miotać intensywnie pociskami
- (5.2) lekcew. wykonywać seryjnie, bez staranności
- (5.3) lekcew. powtarzać co z uporem
czasownik przechodni niedokonany (dk. dotłuc)
czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. potłuc się, stłuc się)
- (7.1) ulegać stłuczeniu, rozbiciu
- (7.2) uderzać samemu o coś, wywołując wyraźny odgłos
- (7.3) pot. mocno bić jeden drugiego
czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. natłuc się)
- (8.1) pot. powodować hałas poprzez intensywne czynności lub przemieszczanie się
- (8.2) pot. podróżować długo w mało wygodnych warunkach
- (8.3) pot. przemieszczać się bez celu, włóczyć się
- (8.4) pot. o uczuciach, myślach: ciągle przypominać się
czasownik zwrotny niedokonany tłuc się (dk. dotłuc się)
- (9.1) pot. docierać do celu uciążliwej podróży
- odmiana:
- (1.1-6.2) koniugacja XI
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik tłuc czas teraźniejszy tłukę tłuczesz tłucze tłuczemy tłuczecie tłuką czas przeszły m tłukłem tłukłeś tłukł tłukliśmy tłukliście tłukli ż tłukłam tłukłaś tłukła tłukłyśmy tłukłyście tłukły n tłukłom tłukłoś tłukło tryb rozkazujący niech tłukę tłucz niech tłucze tłuczmy tłuczcie niech tłuką pozostałe formy czas przyszły m będę tłukł,
będę tłucbędziesz tłukł,
będziesz tłucbędzie tłukł,
będzie tłucbędziemy tłukli,
będziemy tłucbędziecie tłukli,
będziecie tłucbędą tłukli,
będą tłucż będę tłukła,
będę tłucbędziesz tłukła,
będziesz tłucbędzie tłukła,
będzie tłucbędziemy tłukły,
będziemy tłucbędziecie tłukły,
będziecie tłucbędą tłukły,
będą tłucn będę tłukło,
będę tłucbędziesz tłukło,
będziesz tłucbędzie tłukło,
będzie tłucczas zaprzeszły m tłukłem był tłukłeś był tłukł był tłukliśmy byli tłukliście byli tłukli byli ż tłukłam była tłukłaś była tłukła była tłukłyśmy były tłukłyście były tłukły były n tłukłom było tłukłoś było tłukło było forma bezosobowa czasu przeszłego tłuczono tryb przypuszczający m tłukłbym,
byłbym tłukłtłukłbyś,
byłbyś tłukłtłukłby,
byłby tłukłtłuklibyśmy,
bylibyśmy tłuklitłuklibyście,
bylibyście tłuklitłukliby,
byliby tłukliż tłukłabym,
byłabym tłukłatłukłabyś,
byłabyś tłukłatłukłaby,
byłaby tłukłatłukłybyśmy,
byłybyśmy tłukłytłukłybyście,
byłybyście tłukłytłukłyby,
byłyby tłukłyn tłukłobym,
byłobym tłukłotłukłobyś,
byłobyś tłukłotłukłoby,
byłoby tłukłoimiesłów przymiotnikowy czynny m tłukący, nietłukący ż tłukąca, nietłukąca tłukące, nietłukące n tłukące, nietłukące imiesłów przymiotnikowy bierny m tłuczony, nietłuczony tłuczeni, nietłuczeni ż tłuczona, nietłuczona tłuczone, nietłuczone n tłuczone, nietłuczone imiesłów przysłówkowy współczesny tłukąc, nie tłukąc rzeczownik odczasownikowy tłuczenie, nietłuczenie - (7.1-9.1) koniugacja XI
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik tłuc się czas teraźniejszy tłukę się tłuczesz się tłucze się tłuczemy się tłuczecie się tłuką się czas przeszły m tłukłem się tłukłeś się tłukł się tłukliśmy się tłukliście się tłukli się ż tłukłam się tłukłaś się tłukła się tłukłyśmy się tłukłyście się tłukły się n tłukłom się tłukłoś się tłukło się tryb rozkazujący niech się tłukę tłucz się niech się tłucze tłuczmy się tłuczcie się niech się tłuką pozostałe formy czas przyszły m będę się tłukł,
będę się tłucbędziesz się tłukł,
będziesz się tłucbędzie się tłukł,
będzie się tłucbędziemy się tłukli,
będziemy się tłucbędziecie się tłukli,
będziecie się tłucbędą się tłukli,
będą się tłucż będę się tłukła,
będę się tłucbędziesz się tłukła,
będziesz się tłucbędzie się tłukła,
będzie się tłucbędziemy się tłukły,
będziemy się tłucbędziecie się tłukły,
będziecie się tłucbędą się tłukły,
będą się tłucn będę się tłukło,
będę się tłucbędziesz się tłukło,
będziesz się tłucbędzie się tłukło,
będzie się tłucczas zaprzeszły m tłukłem się był tłukłeś się był tłukł się był tłukliśmy się byli tłukliście się byli tłukli się byli ż tłukłam się była tłukłaś się była tłukła się była tłukłyśmy się były tłukłyście się były tłukły się były n tłukłom się było tłukłoś się było tłukło się było forma bezosobowa czasu przeszłego tłuczono się tryb przypuszczający m tłukłbym się,
byłbym się tłukłtłukłbyś się,
byłbyś się tłukłtłukłby się,
byłby się tłukłtłuklibyśmy się,
bylibyśmy się tłuklitłuklibyście się,
bylibyście się tłuklitłukliby się,
byliby się tłukliż tłukłabym się,
byłabym się tłukłatłukłabyś się,
byłabyś się tłukłatłukłaby się,
byłaby się tłukłatłukłybyśmy się,
byłybyśmy się tłukłytłukłybyście się,
byłybyście się tłukłytłukłyby się,
byłyby się tłukłyn tłukłobym się,
byłobym się tłukłotłukłobyś się,
byłobyś się tłukłotłukłoby się,
byłoby się tłukłoimiesłów przymiotnikowy czynny m tłukący się, nietłukący się ż tłukąca się, nietłukąca się tłukące się, nietłukące się n tłukące się, nietłukące się imiesłów przysłówkowy współczesny tłukąc się, nie tłukąc się rzeczownik odczasownikowy tłuczenie się, nietłuczenie się - przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) drobić, druzgotać, gruchotać, kawałkować, kruszyć, łupać, miażdżyć, rozdrabiać, rozdrabniać, rozgniatać, rozkawałkowywać, rozkruszać, rozkuwać, rozłupywać, rozmiażdżać, roznosić, roztłukiwać, roztrzaskiwać, skruszać; rozbijać na drobny mak, rozbijać w drobny mak
- (1.3) batożyć, bić, chlastać, chłostać, ciąć, godzić, grzmocić, katować, kropić, kuksać, lać, łoić, łomotać, młócić, nalewać, okładać, pastwić się, prać, rąbać, rypać, siec, siekać, siepać, smagać, trzepać, uderzać, walić; dawać razy, garbować komuś skórę, macać komuś żebra, traktować kogoś jak bydło
- (2.1) atomizować, ćwiartować, drobić, kawałkować, kruszyć, mleć, proszkować, przemielać, rozbijać, rozdrabiać, rozdrabniać, rozkawałkowywać, rozkruszać, rozkuwać, rozmiażdżać, roztłukiwać, siec, siekać, skruszać, sproszkowywać, szatkować, ścierać, tłuc na miazgę, trzeć, ubijać, ucierać, utłukiwać
- (3.1) dobijać się, klekotać, kołatać, pukać, stukać
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. tłucz mrz, tłuczarka ż, tłuczek mrz, tłuczenie n, tłuczeniec mrz, tłuczeń mrz, tłuczka ż, tłucznica ż, tłuczniówka ż, tłuk mos, dotłuczenie n, nadtłuczenie n, natłuczenie n, obtłuczenie n, odtłuczenie n, otłuczenie n, potłuczenie n, przetłuczenie n, przytłuczenie n, roztłuczenie n, stłuczenie n, utłuczenie n, wtłuczenie n, wytłuczenie n, zatłuczenie n
- czas. dotłuc dk., nadtłuc dk., natłuc dk., obtłuc dk., odtłuc dk., otłuc dk., potłuc dk., przetłuc dk., przytłuc dk., roztłuc dk., stłuc dk., utłuc dk., wtłuc dk., wytłuc dk., zatłuc dk.
- przym. tłuczniowy
- związki frazeologiczne:
- tłuc forsę • tłuc się jak marek po piekle
- etymologia:
- uwagi:
- Niepoprawne są formy „(ja) tłuczę” i „(oni/one) tłuczą”[1][2].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) break, smash; (1.3) smash; (7.1) break, smash; (7.3) fight, scrap; (8.3) drift
- jidysz: (1.3) טליקען (tliken); (3.1) טליקען (tliken); (8.2) טליקען זיך (tliken zich); (8.3) טליקען זיך (tliken zich)
- wilamowski: (3.1) kłopa
- źródła:
- ↑ Hasło „tłuc” w: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 784.
- ↑ Hasło „tłuc” w: Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, ISBN 978-83-01-14198-1, s. 1180.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.