deszcz (język polski)

deszcz (1.1)
deszcz (1.1)
deszcz (1.2)
wymowa:
​, IPA: [dɛʃʧ̑], AS: [dešč]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) meteorol. opad atmosferyczny, krople wody powstające w chmurach i spadające na ziemię; zob. też deszcz w Wikipedii
(1.2) przen. duża ilość czegoś, co spada lub pojawia się niespodziewanie
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Za oknem padał pierwszy, wiosenny deszcz i zmywał z ulic nagromadzony brud i kurz.
(1.1) Deszcze niespokojne / potargały sad / a my na tej wojnie ładnych parę lat[2].
(1.2) Deszczem nagród w tym roku został obsypany film Glińskiego „Cześć Tereska”.
(1.2) Kiedy zobaczyłem Lilę, trafiła mnie strzała Amora, a właściwie to był deszcz strzał.
składnia:
kolokacje:
(1.1) pada deszcz • deszcz ze śniegiem • kropla / struga deszczu • ulewny / gwałtowny / ciągły / przelotny deszcz
(1.2) deszcz pieniędzy • deszcz pochwał • deszcz kul / bomb / odłamków
synonimy:
(1.1) dżdża; slang. wacha
(1.2) ulewa, burza, grad
antonimy:
(1.1) susza
hiperonimy:
(1.1) opad
hiponimy:
(1.1) ulewa, nawałnica, siąpawica, kapuśniaczek, mżawka, trzydniówka
holonimy:
meronimy:
(1.1) woda, kropla
wyrazy pokrewne:
rzecz. deszczowiec m, deszczówka ż, deszczownia ż, deszczownica ż, dżdżenie n, deżdż m, dżdżownica ż
zdrobn. deszczyk m
czas. dżdżyć ndk.
przym. deszczowy, dżdżysty
przysł. deszczowo
związki frazeologiczne:
kwaśny deszcz • obsypać deszczem • rosnąć jak grzyby po deszczu / wyrastać jak grzyby po deszczu • wpaść z deszczu pod rynnę • z wielkiej chmury mały deszcz
przysłowia: deszcz na świętą Małgorzatę jest orzechom na stratę • deszcz na świętego Błażeja, słaba wiosny nadzieja • deszcz ranny, gniew panny i taniec baby niedługo trwają • gdy pająk w lipcu przychodzi, to za sobą deszcz przywodzi, gdy swą pajęczynę snuje, bliską burzę czuje • gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami • jak w świętą Annę deszcz pada, to robak orzechy zjada • od świętej Anny nie doczeka południa deszcz poranny • pragnąć jak kania dżdżu • przelotny deszcz • przepióreczki śpiewanie, deszczu zwiastowanie • ranny deszcz a babski płacz niedługo trwają[3]
etymologia:
(1.1) od XV-XVI wiecznego deżdż < prasł. *dъždžь (deszcz)[4]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „deszcz” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. ↑ Agnieszka Osiecka, Ballada o pancernych
  3. ↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
  4. ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 113.

deszcz (język kaszubski)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) meteorol. deszcz[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. ↑ Roman Drzeżdżon, Grzegorz J. Schramke, Słowniczek polsko-kaszubski, Region, Gdynia 2003-2012, ISBN 978-83-7591-191-6.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.