wilk (język polski)

wilk (1.1)
wilk (1.3)
wilk (1.4)
wilk (2.1)
wilki (2.3) na leszczynie
wymowa:
​, IPA: [vʲilk], AS: [vʹilk], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) zool. przypominające psa zwierzę drapieżne, dziko żyjące; zob. też wilk w Wikipedii
(1.2) zool. pot. samiec wilka (1.1)
(1.3) zool. pot. owczarek niemiecki
(1.4) pot. skóra, futro z wilka (1.1)

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) kulin. duża maszyna do rozdrabniania mięsa; zob. też wilk (gastronomia) w Wikipedii
(2.2) med. pot. toczeń
(2.3) ogrod. pionowy pęd rosnący szybko z pnia lub konarów[1]
(2.4) ogrod. pęd rosnący z nieuszlachetnionej podkładki
(2.5) stojak na opał przy kominku
(2.6) daw. przen. palący się z boku knot świecy[2]
(2.7) daw. przen. med. nowotwór, rak[3]
odmiana:
(1.1-4)
(2.1-5)
przykłady:
(1.1) Wczoraj w lesie widziałem dużego wilka.
(1.2) Nie ma złych wilków, są tylko wilki nieszczęśliwe.
(1.3) Mój brat ma wilka, a siostra wyżła.
(2.2) Nie siedź na ziemi, bo wilka dostaniesz.
składnia:
kolokacje:
(1.1) wataha wilków
(2.2) dostać / złapać wilka
synonimy:
(1.2) basior
(1.3) wilczur
(2.1) maszynka do mięsa, rozdrabniacz
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) ssak, drapieżnik
(1.2) samiec
(1.3) owczarek
(1.4) skóra
(2.1) maszyna
(2.2) choroba
(2.3) pęd
(2.4) pęd
(2.5) stojak
hiponimy:
(1.1) basior, basiora, wadera, wilczyca, wilczek, wilczątko
holonimy:
(1.1) wataha
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. wilczur m, wilczarz m, wilczura ż, zwilczanie n, zwilczenie n, Wilk m
forma żeńska wilczyca ż
zdrobn. wilczek m, wilczątko n
zgrub. wilczysko m
czas. zwilczyć się, zwilczać ndk., zwilczyć dk.
przym. wilczy, wilczurzy
przysł. wilczo, wilkiem
związki frazeologiczne:
bajka o żelaznym wilku • bieżyć jako zgłodzony wilk na barana[4] • chłop wre na szlachcica jako wilk na kozę[4] • czuć wilka w życie • dzielić się jak wilk z owcą[4] • głodny jak wilk • młody wilk • o wilku mowa • pasować jak wilk na pasterza • patrzeć wilkiem/spojrzeć wilkiem • poglądać jako wilk na owce[4] • przez posły wilk nie tyje • trzymać wilka za uszy • wilk morski • wilk w owczej skórze • wilkiem z oczu patrzy • zgoda z Niemcami jako wilkom z baranami[4] • złapać wilka; zobacz też: przysłowia o wilku
etymologia:
prasł. *vľ̥kъ[5] < prasł. *u̯el- → rwać, szarpać[6]
uwagi:
(1.1) zobacz też: basior • wadera
(1.1-2) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki
tłumaczenia:
(2.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: nowotwór
źródła:
  1. ↑ Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 52.
  2. ↑ Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 54, 55.
  3. ↑ Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 55.
  4. 1 2 3 4 5 Włodzimierz Wysoczański, Opozycja homo – animal z perspektywy reguł postępowania (na materiale frazemów wybranych języków), „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 84.
  5. ↑ Joachim Herrmann, Die Slawen in Deutschland, Akademie-Verlag Berlin, 1985.
  6. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „wilk” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.

wilk (język kaszubski)

wilk (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) zool. wilk
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.