siedzieć (język polski)

zakonnik siedzi (1.1) na ławce

oni siedzą (1.1)

pies siedzi (1.1)

kot siedzi (1.2) w lodówce

mężczyzna siedzi (1.3)

wymowa:

IPA: [ˈɕɛ̇ʥ̑ɛ̇ʨ̑], AS: [śėʒ́ėć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art. ​ lub ​

​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) spoczywać na krześle, kanapie, ławie itp. tak, by ciężar ciała spoczywał na pośladkach

(1.2) pot. przebywać w jakimś miejscu

(1.3) pot. być aresztowanym, pozbawionym wolności

(1.4) pot. zajmować się czymś

(1.5) gw. (Bukowina) mieszkać^[1]

odmiana:

(1.1-4) koniugacja VIIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		siedzieć
czas teraźniejszy		siedzę	siedzisz	siedzi	siedzimy	siedzicie	siedzą
czas przeszły	m	siedziałem	siedziałeś	siedział	siedzieliśmy	siedzieliście	siedzieli
	ż	siedziałam	siedziałaś	siedziała	siedziałyśmy	siedziałyście	siedziały
	n	siedziałom	siedziałoś	siedziało
tryb rozkazujący		niech siedzę	siedź	niech siedzi	siedźmy	siedźcie	niech siedzą
pozostałe formy czas przyszły m będę siedział, będę siedzieć będziesz siedział, będziesz siedzieć będzie siedział, będzie siedzieć będziemy siedzieli, będziemy siedzieć będziecie siedzieli, będziecie siedzieć będą siedzieli, będą siedzieć ż będę siedziała, będę siedzieć będziesz siedziała, będziesz siedzieć będzie siedziała, będzie siedzieć będziemy siedziały, będziemy siedzieć będziecie siedziały, będziecie siedzieć będą siedziały, będą siedzieć n będę siedziało, będę siedzieć będziesz siedziało, będziesz siedzieć będzie siedziało, będzie siedzieć czas zaprzeszły m siedziałem był siedziałeś był siedział był siedzieliśmy byli siedzieliście byli siedzieli byli ż siedziałam była siedziałaś była siedziała była siedziałyśmy były siedziałyście były siedziały były n siedziałom było siedziałoś było siedziało było forma bezosobowa czasu przeszłego siedziano tryb przypuszczający m siedziałbym, byłbym siedział siedziałbyś, byłbyś siedział siedziałby, byłby siedział siedzielibyśmy, bylibyśmy siedzieli siedzielibyście, bylibyście siedzieli siedzieliby, byliby siedzieli ż siedziałabym, byłabym siedziała siedziałabyś, byłabyś siedziała siedziałaby, byłaby siedziała siedziałybyśmy, byłybyśmy siedziały siedziałybyście, byłybyście siedziały siedziałyby, byłyby siedziały n siedziałobym, byłobym siedziało siedziałobyś, byłobyś siedziało siedziałoby, byłoby siedziało imiesłów przymiotnikowy czynny m siedzący, niesiedzący ż siedząca, niesiedząca siedzące, niesiedzące n siedzące, niesiedzące imiesłów przysłówkowy współczesny siedząc, nie siedząc rzeczownik odczasownikowy siedzenie, niesiedzenie

przykłady:

(1.1) Marek siedzi na fotelu i ogląda film.

(1.2) Mój sąsiad jest na bezrobociu i cały czas siedzi w domu.

(1.3) Siedział trzy lata i wyszedł w zeszłym tygodniu.

składnia:

(1.4) + w czymś

kolokacje:

(1.4) siedzieć w znaczkach → zajmować się filatelistyką

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. siedzenie n, zasiedzenie n, siedzisko m, odsiadka ż, nasiadówka ż, posiedzenie n, wysiadywanie n, przesiadywanie n, przesiadka ż, siądnięcie n, siad mrz

czas. wsiadać, zasiedzieć się dk., usiąść dk., usiedzieć dk., posiedzieć dk., wysiedzieć dk., wysiadywać ndk., przesiąść się dk., przesiadać się ndk., przesiadywać ndk., usiedzieć dk., usadzać ndk., odsiedzieć dk., odsiadywać ndk., przysiąść dk., podsiąść dk., podsiadywać ndk., dosiąść się dk., siadać ndk.

wykrz. siad

przym. siedzący

związki frazeologiczne:

miejsce siedzące • podcinać gałąź, na której się siedzi • siedzieć cicho • siedzieć cicho jak mysz pod miotłą • siedzieć jak mumia • siedzieć jak na szpilkach / siedzieć jak na gwoździach • siedzieć jak na niemieckim kazaniu / siedzieć jak na tureckim kazaniu • siedzieć komuś na ogonie • siedzieć na dupie • siedzieć w garach • siedzieć na jajach • siedzieć na walizkach • siedzieć na zderzaku • siedzieć po turecku • siedzieć w kieszeni • siedzieć za kratkami • siedzieć z założonymi rękoma • siedź w kącie, a znajdą cię

etymologia:

(1.1) prasł. *sěděti^[2]

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) rri
• angielski: (1.1) sit; (1.3) do time, serve time, be in for something
• baskijski: (1.1) eserita egon; (1.2) egon
• białoruski: (1.1) сядзець
• chiński standardowy: (1.1) 坐 (zuò)
• chorwacki: (1.1) sjediti
• czeski: (1.1) sedět
• dolnołużycki: (1.1) sejźeś
• duński: (1.1) sidde; (1.3) sidde i fengsel
• esperanto: (1.1) sidi; (1.2) sidi
• fiński: (1.1) istua
• gruziński: (1.1) ზის
• hiszpański: (1.1) estar sentado; (1.2) estar, permanecer
• irlandzki: (1.1) suí
• islandzki: (1.1) sitja; (1.2) sitja
• jaćwieski: (1.1) sid
• japoński: (1.1) 座る
• jidysz: (1.1) זיצן (zicn)
• kaszubski: (1.1) sedzec
• litewski: (1.1) sėdėti; (1.3) sėdėti
• luksemburski: (1.1) sëtzen
• łaciński: (1.1) sedeo
• macedoński: (1.1) седи
• niderlandzki: (1.1) zitten
• niemiecki: (1.1) sitzen; (1.2) sitzen, hocken; (1.3) sitzen
• norweski (bokmål): (1.1) sitte
• norweski (nynorsk): (1.1) sitje
• osetyjski: (1.1) бадын
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• północnolapoński: (1.1) čohkkát
• rosyjski: (1.1) сиде́ть; (1.2) сиде́ть; (1.3) сиде́ть
• rumuński: (1.1) ședea
• serbski: (1.1) седети
• slovio: (1.1) sidit (сидит)
• słoweński: (1.1) sedeti
• suahili: (1.1) kaa
• szwedzki: (1.1) sitta
• ukraiński: (1.1) сидіти
• węgierski: (1.1) ül
• włoski: (1.1) sedere

źródła: