tarcza (język polski)

tarcze (1.1)

tarcza (1.2)

tarcza (1.3)

tarcza (1.4)

tarcza (1.5)

tarcza (1.9)

wymowa:

IPA: [ˈtarʧ̑a], AS: [tarča]

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) wojsk. obronna część uzbrojenia

(1.2) herald. element herbu w kształcie tarczy (1.1)

(1.3) tektura lub tablica z narysowanymi koncentrycznymi okręgami przeznaczona do zawieszenia na strzelnicy (sportowej/wojskowej / policyjnej) jako cel do ostrzelania

(1.4) cyferblat, część zegara / zegarka

(1.5) mała plakietka/naszywka w kształcie tarczy (1.1-2) noszona na ubraniu w celu identyfikacji, określenia przynależności

(1.6) geol. rozległy, zazwyczaj lekko wypukły i mający tendencje do podnoszenia się, obszar skał krystalicznych

(1.7) wojsk. zob. tarcza antyrakietowa

(1.8) kolej. urządzenie sygnalizacyjne stosowane w ruchu kolejowym; zob. tarcza ostrzegawcza

(1.9) część telefonu służąca do wybierania numeru telefonu w telefonach starszej generacji; zob. tarcza numerowa

(1.10) mech. część hamulca tarczowego najczęściej wykonane ze stali; zob. tarcza hamulcowa

(1.11) mech. część sprzęgła; zob. tarcza sprzęgła

(1.12) mech. część sprzęgła; zob. tarcza dociskowa

(1.13) mech. lotn. element sterujący wirnika w śmigłowcu; zob. tarcza sterująca

(1.14) ściernica, narzędzie ścierne; zob. tarcza szlifierska

(1.15) element konstrukcyjny, którego grubość jest mała w porównaniu do długości i szerokości, obciążony prostopadle do mniejszego wymiaru

(1.16) med. część pochwowa szyjki macicy

odmiana:

(1.1-16)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	tarcza	tarcze
dopełniacz	tarczy	tarcz
celownik	tarczy	tarczom
biernik	tarczę	tarcze
narzędnik	tarczą	tarczami
miejscownik	tarczy	tarczach
wołacz	tarczo	tarcze

przykłady:

(1.1) Tarcze hoplitów nazywały się hoplonami.

(1.2) Na niebieskiej tarczy herbu znajdował się żółty półksiężyc i gwiazda.

(1.3) Łucznik umieścił wszystkie strzały w tarczy.

(1.4) Po upadku tarcza zegara pękła.

(1.5) Zgubiłem gdzieś moją szkolną tarczę.

(1.15) Stropy pracują jako tarcze, przenosząc obciążenie poziome od wiatru na trzony i ściany budynku.

składnia:

kolokacje:

(1.1) tarcza Zeusa

(1.2) tarcza herbowa

(1.3) tarcza strzelecka

(1.4) tarcza zegarowa • tarcza zegara • tarcza zegarka

(1.5) tarcza szkolna

(1.6) tarcza kontynentalna • tarcza krystaliczna • tarcza fennoskandzka • tarcza bałtycka • tarcza ałdańska

(1.11) tarcza nośna

(1.14) tarcza szlifierska

(1.15) tarcza ścienna

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. tarczownik m, tarczówka ż

zdrobn. tarczka ż

przym. tarczowaty, tarczowy

związki frazeologiczne:

powrócić z tarczą • z tarczą lub na tarczy • żywa tarcza

etymologia:

śwn. tar(t)sche < st.franc. targe^[1] < frankoński *targa < st.nord. targa < pragerm. *targo (→ krawędź)

por. ang. targe, target, franc. targe, niem. Tartsche, Zarge, hiszp. tarja

uwagi:

tłumaczenia:

(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: cyferblat

(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza antyrakietowa

(1.8) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza ostrzegawcza

(1.9) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza numerowa

(1.10) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza hamulcowa

(1.11) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza sprzęgła

(1.12) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza dociskowa

(1.13) zobacz listę tłumaczeń w haśle: tarcza sterująca

(1.14) zobacz listę tłumaczeń w haśle: ściernica

• angielski: (1.1) shield; (1.2) escutcheon, shield; (1.3) shooting target, target; (1.4) face (of a clock); (1.15) plate
• arabski: (1.2) درع
• baskijski: (1.1) ezkutu
• białoruski: (1.1) шчыт m
• bułgarski: (1.1) щит m
• cerkiewnosłowiański: (1.1) щитъ m
• chorwacki: (1.1) štit
• czeski: (1.1) štít m; (1.6) štít m
• duński: (1.1) skjold n
• esperanto: (1.1) ŝildo; (1.2) ŝildo, blazonŝildo; (1.5) ŝildeto; (1.6) ŝildo
• estoński: (1.1) kilp
• fiński: (1.1) kilpi; (1.6) kilpi
• francuski: (1.1) bouclier; (1.2) écu; (1.6) bouclier
• hiszpański: (1.1-2, 1.6) escudo m; (1.3) blanco m, diana ż; (1.5) emblema m; (1.6) plataforma ż
• japoński: (1.1) 盾(たて); (1.2) エスカッシャン; (1.6) 楯状地(たてじょうち)
• kataloński: (1.1) escut; (1.2) escussó
• koreański: (1.1) 방패; (1.6) 순상지
• litewski: (1.1-2, 1.6) skydas
• łaciński: (1.1) scutus m, scutum n
• macedoński: (1.2) штит
• niderlandzki: (1.1) schild
• niemiecki: (1.1) Schild; (1.6) alter Schild, Plattform, Schild; (1.15) Scheibe ż
• norweski (bokmål): (1.1) skjold
• perski: (1.1) سپر
• portugalski: (1.1-2, 1.6) escudo m
• rosyjski: (1.1) щит m
• szkocki gaelicki: (1.1) targaid ż; (1.3) targaid ż
• szwedzki: (1.1) sköld w; (1.2) vapensköld w; (1.3) måltavla w
• turecki: (1.1) kalhan
• ukraiński: (1.1) щит m; (1.3) міше́нь ż; (1.4) цифербла́т m; (1.7) щит m; (1.9) цифербла́т m; (1.10) диск m; (1.11) диск m; (1.12) диск m; (1.14) диск m
• węgierski: (1.1) pajzs; (1.3) céltábla
• wilamowski: (1.1) tarč ż, tarć ż; (1.2) tarč ż, tarć ż; (1.3) tarč ż, tarć ż; (1.4) tarč ż, tarć ż; (1.5) tarč ż, tarć ż; (1.11) tarč ż, tarć ż
• włoski: (1.1) scudo m; (1.2) scudo m (araldico); (1.5) scudetto m; (1.6) scudo m

źródła: