kolęda (język polski)

wymowa:

IPA: [kɔˈlɛ̃nda], AS: [kolẽnda], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ę  ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) rel. pieśń religijna, tematycznie nawiązująca do Bożego Narodzenia; zob. też kolęda w Wikipedii

(1.2) rel. wizyta duszpasterska w domach wiernych w okresie po Bożym Narodzeniu; zob. też kolęda (wizyta duszpasterska) w Wikipedii

(1.3) etn. zwyczaj polegający na obchodzeniu gospodarstw przez kolędników w okresie świąt Bożego Narodzenia

(1.4) st.pol. Nowy Rok^[1]

(1.5) st.pol. rodzaj dziesięciny^[1]

(1.6) st.pol. opowiadania ewangeliczne o narodzinach Jezusa Chrystusa^[1]

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kolęda	kolędy
dopełniacz	kolędy	kolęd
celownik	kolędzie	kolędom
biernik	kolędę	kolędy
narzędnik	kolędą	kolędami
miejscownik	kolędzie	kolędach
wołacz	kolędo	kolędy

przykłady:

(1.1) W wieczór wigilijny będziemy śpiewali kolędy.

(1.2) Jutro po południu będzie chodził ksiądz po kolędzie na naszej ulicy.

(1.3) W drugi dzień świąt młodziki chodzą po wsi po kolędzie.

składnia:

kolokacje:

(1.1) angielska / góralska / niemiecka / polska / popularna / przepiękna / staropolska / tradycyjna / znany kolęda • kolędy różnych narodów • autor / autorstwo / interpretacja / melodia / słowa / tekst / zwrotka kolędy • koncert / konkurs / przegląd / śpiewnik / wieczór / zbiór kolęd • wieczór z kolędami • śpiewać / wyśpiewywać / zaintonować kolędę • posłuchać / słuchać / wysłuchać kolęd • kolędy na jazzowo

(1.2) doroczna kolęda • chodzić po kolędzie • przeoczyć / przyjąć / przyjmować / rozpoczynać / wpuszczać kolędę

(1.3) chodzić po kolędzie • przychodzić z kolędą

synonimy:

(1.1) gw. (Śląsk Cieszyński i Górny Śląsk) kolynda

(1.2) gw. (Śląsk Cieszyński i Górny Śląsk) kolynda

(1.3) gw. (Śląsk Cieszyński i Górny Śląsk) kolynda

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) pieśń

(1.2) obrzęd

(1.3) obrzęd

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. kolędnik mos, kolędowanie n

zdrobn. kolędeczka ż

czas. kolędować ndk., pokolędować dk.

przym. kolędowy, kolędny, kolędniczy

związki frazeologiczne:

etymologia:

czes. kolada < łac. calendae^[1]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) carol, Christmas carol
• baskijski: (1.1) Gabon-kanta
• białoruski: (1.1) каляда ż; (1.3) каляда ż
• czeski: (1.1) koleda ż
• duński: (1.1) julesang w
• esperanto: (1.1) kristnaska kanto, kristanaska karolo, kolendo; (1.3) kolendado
• francuski: (1.1) noël m
• hiszpański: (1.1) villancico m
• jidysz: (1.1) קאָלענדע ż (kolende); (1.2) קאָלענדע ż (kolende)
• kaszubski: (1.1) kòlãda ż
• niemiecki: (1.1) Weihnachtslied n
• nowogrecki: (1.1) κάλαντα lm n
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• rosyjski: (1.1) колядка ż
• słowacki: (1.1) koleda ż
• szwedzki: (1.1) julsång w
• ukraiński: (1.1) коля́дка ż; (1.3) коляда́ ż
• wilamowski: (1.1) kuöland n, kuøland n, kuøljynda ż, kolaond n, koland n
• włoski: (1.1) pastorale ż

źródła: