wał (język polski)

wał (1.1) przeciwpowodziowy
wał (1.2)
wał (1.3)
wymowa:
IPA: [vaw], AS: [vau̯]
​
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) rodzaj nasypu, usypisko z ziemi, naturalne lub sztuczne
(1.2) narzędzie w kształcie walca osadzonego w ramie na osi, służące do ugniatania i wyrównywania gruntu, nawierzchni dróg itp.
(1.3) techn. element maszyny w kształcie długiego walca, służący do przekazywania obrotów
(1.4) przest. fala
(1.5) pot. akt oszustwa
(1.6) anat. naturalne zgrubienie lub wyniosłość na ciele[1], zwłaszcza kostna[2]
(1.7) gest Kozakiewicza

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) przen. obraź. ktoś naiwny lub głupi

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(3.1) wulg. penis[1]
odmiana:
(1.1-6)
(2.1)
(3.1)
przykłady:
składnia:
(1.5) wał na + Ms.
kolokacje:
(1.1) wał przeciwpowodziowy
(1.2) wyrównywać wałem
(1.3) wał korbowy • wał napędowy • wał rozrządu / rozrządczy • wał transmisyjny
(1.5) robić/kręcić wały
(1.6) wał nadoczodołowy • wał paznokciowy/okołopaznokciowy
(2.1) zrobić z kogoś wała
synonimy:
(1.2) walec
(1.5) przekręt, szwindel, wałek
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. wałowanie n, wałkowanie n, obwałowanie n
zdrobn. wałek m, wałeczek m
czas. wałować ndk., wałkować ndk., obwałować dk., obwałowywać ndk.
przym. wałowy, przywałowy, wałkowy, walcowaty
związki frazeologiczne:
wykręcić wała • takiego wała, jak Polska cała
etymologia:
(1.1) śwn. wal → mur obronny, wał < łac. vāllum → wał, palisada[1]
(1.2-3) rzecz. odczas. od prasł. *valiti → toczyć[1]
uwagi:
tłumaczenia:
(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: głupiec
źródła:
  1. 1 2 3 4 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „wał” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „wał” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.

wał (język jaćwieski)

wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) było (3 os. lp przesz. od niepoświadczonego bezokolicznika o znaczeniu być)[1]
odmiana:
(1.1) 1 os. lp ter. irm
(1.1) 1 os. lp przysz. bus
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
zapożyczenie bałtofińskie[2], por. fiń. oli, liw. vȯļ, kpv. вӧлі (völi)
uwagi:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Zigmas Zinkevičius, „Lenkų-jotvingių žodynėlis?“, Baltistica, t. 21, cz. 1, 1985, s. 80.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Krzysztof Tomasz Witczak, „Ugrofinizmy w języku jaćwieskim“, Acta Baltico-Slavica, t. 44, 2020, s. 158.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.