prawy (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈpravɨ], AS: [pravy]
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) znajdujący się po przeciwnej stronie ciała człowieka w stosunku do tej, gdzie jest serce
- (1.2) o człowieku: uczciwy, szlachetny
- (1.3) polit. prawicowy, konserwatywny
- (1.4) kraw. (o stronie tkaniny, odzieży): przeznaczony do noszenia na danej stronie
- (1.5) st.pol. prawdziwy
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik prawy prawa prawe prawi prawe dopełniacz prawego prawej prawego prawych celownik prawemu prawej prawemu prawym biernik prawego prawy prawą prawe prawych prawe narzędnik prawym prawą prawym prawymi miejscownik prawym prawej prawym prawych wołacz prawy prawa prawe prawi prawe - przykłady:
- (1.1) Przy moim komputerze prawy głośnik nie działa.
- (1.2) W średniowieczu rycerze byli prawymi ludźmi.
- (1.2) Niech zostaną wymazani z księgi żyjących / i niech nie będą zapisani z prawymi![1]
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) prawy sierpowy/prosty
- synonimy:
- (1.2) cnotliwy, przest. (za)cny, sprawiedliwy, porządny, uczciwy, przyzwoity, moralny
- (1.4) zewnętrzny, wierzchni
- antonimy:
- (1.1) lewy
- (1.2) nieprawy
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. prawo n, prawość ż, prawica ż, prawicowość ż, prawactwo n, prawak mzw/mos, prawidło n, prawiczek mos, prawienie n
- czas. prawić ndk.
- przym. prawilny, prawniczy
- przysł. prawo, prawilnie
- tem. słow. prawo-
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- prasł. *pravъ → prosty, sprawny, właściwy < praindoeur. *prō-u̯o-, od praindoeur. *prō- → do przodu, na przedzie[2]
- por. czes. pravý, ros. правый (pravyj), scs. правъ (pravъ)[2]
- por. t. sanskr. पूर्व (pūrva), ang. first → pierwszy[2]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) right; (1.2) righteous
- baskijski: (1.1) eskuineko; (1.2) zintzo, prestu; (1.3) eskuindar
- bułgarski: (1.1) десен; (1.3) десен
- chiński standardowy: (1.1) 右 (yòu); (1.3) 右 (yòu)
- chorwacki: (1.1) desni
- dolnołużycki: (1.1) pšawy
- duński: (1.1) højre; (1.2) ærlig
- esperanto: (1.1) dekstra; (1.2) honesta
- francuski: (1.1) droit
- hiszpański: (1.1) derecho; (1.2) recto; (1.3) de derechas; (1.4) derecho
- japoński: (1.1) 右の (みぎの, migi no), 右側の (みぎがわの, migigawa no)
- jidysz: (1.1) רעכט (recht); (1.2) גערעכט (gerecht), יושרדיק (jojszerdik), כּשר (koszer)
- kataloński: (1.1) dret
- luksemburski: (1.2) éierlech
- łaciński: (1.1) dexter
- niderlandzki: (1.1) rechter
- niemiecki: (1.1) rechts; (1.2) ehrlich, edel; (1.3) rechts konservativ; (1.4) rechts, außen
- nowogrecki: (1.1) δεξιός
- ormiański: (1.1) աջ
- pali: (1.1) kalyāṇa
- rosyjski: (1.1) правый; (1.2) правый; (1.3) правый; (1.4) лицевой
- sanskryt: (1.2) दक्ष
- słowacki: (1.1) pravý
- szwedzki: (1.1) höger
- tajski: (1.1) ขวา
- ukraiński: (1.1) правий; (1.2) правий; (1.3) правий
- włoski: (1.1) destro, ritto; (1.2) onesto, retto
- źródła:
- ↑ Księga Psalmów 69,29, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Augustyn Jankowski, Lech Stachowiak).
- 1 2 3 Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.