Polityk
Adenauer Konrad
Działacz Katolickiej Partii Centrum w okresie republiki weimarskiej. W latach 1917–33 nadburmistrz Kolonii, 1920–33 przewodniczący pruskiej Rady Państwa, usunięty z funkcji przez nazistów, w 1944 aresztowany przez władze hitlerowskie. Od 1945 ponownie nadburmistrz Kolonii. W 1945 współtwórca Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU), w latach 1950–66 jej przewodniczący. W 1949 wybrany na kanclerza Republiki Federalnej Niemiec (RFN), funkcję pełnił do 1963, po reelekcjach w 1953 i 1957. W...
Clinton Bill
Studiował na uniwersytetach w Georgetown, Oxfordzie i prawo w Yale. W latach 1974–76 był wykładowcą na uniwersytecie stanowym Arkansas. Związany z Partią Demokratyczną, z jej ramienia: stanowy prokurator Arkansas 1977–78, gubernator Arkansas 1978–80 i 1982–92. Wygrał wybory prezydenckie w 1992 i 1996, sprawował urząd przez dwie kadencje w latach 1993–2001. Dzięki jego polityce Stany Zjednoczone przeżyły świetny okres rozwoju gospodarczego, bezrobocie i inflacja były na najniższym od lat...
Gandhi Mohandas Karamchand
Urodził się w zachodnich Indiach, ukończył studia prawnicze w Londynie. W latach 1893–1915 pracował jako adwokat w Afryce Południowej, działał tam na rzecz równouprawnienia mniejszości hinduskiej. W 1915 wrócił do Indii, dążył do zniesienia podziałów kastowych, nadania kobietom praw, przestrzegania tolerancji religijnej. Początkowo zwolennik autonomii, później niepodległości państwa. Głosił hasła biernego nieposłuszeństwa wobec władz brytyjskich bez stosowania przemocy. Wezwał do bojkotu...
Gierek Edward
Urodzony w rodzinie górniczej, od 1923 mieszkał we Francji. Pracował w kopalniach, najpierw we Francji od1926, następnie w Belgii 1937–48. Działacz komunistyczny od 1931, najpierw Francuskiej Partii Komunistycznej, następnie KP Belgii, PPR i PZPR. Funkcje partyjne: 1957–70 I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego w Katowicach,1954–80 członek KC, 1956 i 1959–80 członek Biura Politycznego KC. W latach 1970–80 I sekretarz KC PZPR, rządził Polską nie sprawując uprawniających do tego urzędów...
Gorbaczow Michaił S.
Urodził się w rodzinie mieszkającej w kołchozie. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Łomonosowa w Moskwie. Od 1952 działacz KPZR, 1970–78 I sekretarz Staropolskiego Krajowego Komitetu KPZR, od 1978 sekretarz ds. rolnictwa w KCKPZR, od 1980 członek Biura Politycznego, w latach 1985–91 sekretarz generalny KC KPZR. Prowadził politykę wyrażoną w hasłach: „pierestrojka” (przebudowa systemu gospodarczego i życia społecznego) oraz „głasnost” (jawność życia politycznego). W 1989 wycofał...
Juszczenko Wiktor
Ukończył Instytut Finansowo-Gospodarczy w Tarnopolu. Pracował m.in. jako zastępca głównego księgowego w kołchozie pod Iwano-Frankowskiem, prezes oddziału Banku Państwowego ZSRR, prezes Banku Rolno-Przemysłowego w Kijowie. Jako prezes ukraińskiego banku centralnego przeprowadził reformę finansów państwa, wprowadził ukraińską walutę – hrywnę. W latach 1999–2001 premier, wprowadził reformy gospodarcze i administracyjne. Po konflikcie z prezydentem L. Kuczmą usunięty z tego stanowiska. Stanął...
Kohl Helmut
Urodził się w rodzinie mieszczańskiej, w czasie II wojny światowej służył w oddziałach rezerwowych, krótko przebywał w niewoli amerykańskiej. Skończył studia historyczne i filozoficzne na uniwersytetach we Frankfurcie i Heidelbergu.Od 1947 związany z Unią Chrześcijańsko-Demokratyczną (CDU). W 1959deputowany do parlamentu Nadrenii-Palatynatu, w latach 1969–76 premier tego landu. W 1973 wybrany na przewodniczącego CDU, funkcję tę pełnił do 1998, następnie honorowo do 2000. W 1982 doprowadził...
Łukaszenka Aleksander
Urodził się i wychował we wsi Kopys, w obwodzie witebskim. Absolwent Instytutu Nauczycielskiego w Mohylewiei Białoruskiej Akademii Rolniczej w Mińsku.W 1974 wstąpił do KPZR. W latach 1987–94 dyrektor kołchozu. W latach1990–94 deputowany do Rady Najwyższej BSSR, w 1991 poparł pucz G. Janajewa. Przeciwnik rozpadu ZSRR, jako jedyny poseł głosował przeciwko ratyfikacji traktatu białowieskiego, na mocy którego Białoruś uzyskała niepodległość. Od 1994 prezydent republiki. W kampanii wyborczej...
Mazowiecki Tadeusz
W latach 1946–55 członek Stowarzyszenia Pax. Inicjator utworzenia w 1956 i działacz Klubu Inteligencji Katolickiej. W 1958 założył i do 1981 był redaktorem naczelnym tygodnika „Więź”. W latach 1961–71 poseł na sejm. W 1975sprzeciwił się zmianom w konstytucji PRL, 1978–81 wykładowca w nielegalnym Towarzystwie Kursów Naukowych. Wspierał strajk w Stoczni Gdańskiej w 1980 jako ekspert przy Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym. W latach 1981 i 1989 redaktor naczelny „Tygodnika Solidarność”. W...
Milošević Slobodan
Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Belgradzkiego.Od 1959 członek Związku Komunistów Serbii, od 1987 przewodniczący, zachował stanowisko w 1990 po jej transformacji w Socjalistyczną Partię Serbii. Od 1989 przewodniczący prezydium Serbii, doprowadził do zniesienia autonomii Kosowa i Wojwodiny. W latach 1990–2000 prezydent Serbii, od 1997 także Jugosławii (federacja Serbii i Czarnogóry). Zwolennik zachowania jedności Jugosławii, po ogłoszeniu niepodległości przez Słowenię 1990 i Chorwację...
Paderewski Ignacy Jan
Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej. W 1878skończył studia pianistyczne w Instytucie Muzycznym w Warszawie, do 1881 nauczyciel w tej uczelni. W latach 1881–88 studiował grę fortepianową i kompozytorstwo w Berlinie i Wiedniu. W 1888 odniósł sukces jako pianista, w następnych latach koncertował w Europie, obu Amerykach,Afryce i Australii. Wirtuoz fortepianu, znany i podziwiany na całym świecie. Ambasador sprawy polskiej, wykorzystał swą sławę do propagowania idei niepodległej Polski....
Pinochet Ugarte Augusto
Kształcił się w Szkole Wojennej Chilijskich Sił Zbrojnych. W latach 1956–58 kontynuował naukę w misji wojskowej w USA. Od 1973 dowódca sił zbrojnych Chile. W 1973 dokonał zamachu stanu, obalił prezydenta S. Allende i przejął władzę w państwie. Prezydent w latach 1974–90.Odpowiedzialny za brutalne metody zwalczania opozycji politycznej i morderstwa popełnione na jej działaczach. Łączył rządy autorytarne z liberalizmem gospodarczym, przywrócił stabilizację ekonomiczną w kraju. Dzięki...
Solon
Urodzony i wychowany w arystokratycznej rodzinie.Wyróżnił się jako żołnierz w wojnie z Megarą. Zdobył szacunek i zaufanie obywateli Aten pełniąc urząd archonta. Po zaostrzeniu napięć społecznych zaproponowano mu w 594 rolę rozjemcy i ustawodawcy. Solon umorzył długi najbiedniejszych obywateli, zakazał sprzedawania w niewolę niewypłacalnych dłużników, na co zezwalały prawa Drakona. Wykupił również tych, którzy zostali sprzedani w niewolę za długi. Nadał prawa obywatelskie najuboższymi...
Thatcher Margaret
Studiowała chemię w Oksfordzie. W latach 1959–92członek Izby Gmin z ramienia Partii Konserwatywnej, 1970–74 minister oświaty i nauki, 1975–90 przywódczyni Partii Konserwatywnej, 1979–90 premier rządu Wielkiej Brytanii. Pierwsza kobieta sprawująca ten urząd w historii tego kraju. Autorka programu konserwatywno-liberalnego i stylu rządzenia nazwanego thatcheryzmem. Istotą programu było: zmniejszanie świadczeń socjalnych przez państwo, prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych, utrzymywanie...
Tito Josip
Urodził się w chłopskiej rodzinie, ojciec był Chorwatem, matka Słowenką. Żołnierz armii austro-węgierskiej w czasie I wojny światowej. W 1915 ranny, trafił do niewoli rosyjskiej.W 1917 przyłączył się do rewolucji październikowej, w latach 1918–20walczył w szeregach Armii Czerwonej. Wrócił do Chorwacji w 1920,wstąpił do Komunistycznej Partii Jugosławii (KPJ). Aresztowany w 1928i skazany, w więzieniu przebywał do 1934. Od 1934 członek KC, w latach1937–51 sekretarz generalny KC KPJ (od 1952...
Mikołajczyk Stanisław
Urodził się w Westfalii, wychował w Wielkopolsce, gdzie rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Ukończył kurs Uniwersytetu Ludowego w Dalkach. Uczestnik powstania wielkopolskiego 1918–1919 i wojny polsko-bolszewickiej 1919–21. W latach 1922–31 działacz PSL „Piast”, 1931–39 Stronnictwa Ludowego, od 1933 we władzach naczelnych tej partii. Poseł na sejm1930–35, dążył do przeprowadzenia reformy rolnej, przeciwnik obozu sanacji. W 1937 zorganizował i kierował wielkim strajkiem chłopskim. Walczył...
Wałęsa Lech
Urodził się w rodzinie chłopskiej, po ukończeniu szkoły zawodowej pracował jako elektryk. W latach 1967–76,1980–81 i 1983–89 zatrudniony w Stoczni Gdańskiej, uczestnik strajku w 1970 i tzw. wydarzeń grudniowych. Wyrzucony z pracy za działalność związkową w 1976. W czasie strajków na Wybrzeżu w 1980 współorganizator i przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Podpisał z delegacją rządową tzw. porozumienia sierpniowe. Współtwórca i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”...
Sikorski Władysław Eugeniusz
Pochodził z rodziny inteligenckiej. Ukończył studia na Wydziale Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej. Służbę w wojsku austro-węgierskim zakończył jako podporucznik rezerwy. Prowadził udane interesy handlowe w branży naftowej. Od 1908 działacz ruchu niepodległościowego, współorganizował m.in. Związek Walki Czynnej. W czasie I wojny światowej żołnierz Legionów Polskich,członek Naczelnego Komitetu Narodowego, od 1916 szef Departamentu Wojskowego. Od 1918 generał w Wojsku Polskim. Odegrał...
Anders Władysław
W czasie I wojny światowej służył w armii rosyjskiej,następnie żołnierz 1 Korpusu Polskiego gen.J. Dowbora–Muśnickiego (1917) i Polskiej Siły Zbrojnej (1918). Od 1918 w Wojsku Polskim, uczestnik powstania wielkopolskiego 1918 i wojny polsko-bolszewickiej 1919–21, odznaczony orderem Virtuti Militari. W czasie przewrotu majowego 1926 dowodził obroną Belwederu, broniąc rządu i prezydenta. Od 1937 dowódca Nowogródzkiej Brygady Kawalerii, walczył na jej czele w kampanii wrześniowej 1939. Po...
Bush George Walker jr
Syn G.H. Busha, prezydenta w latach 1989–93. Absolwent Uniwersytetu Yale i Harvard Business School. W latach 1968–73 pilot Sił Powietrznych Gwardii Narodowej Teksasu.W okresie 1975–86 zarządzał firmami z branży naftowej. Związany z Partią Republikańską, z jej nominacji gubernator Teksasu 1994–2000.Przeprowadził reformę szkolnictwa, nie zgodził się na zniesienie kary śmierci. Wygrał wybory w 2000 i 2004, prezydent od 2001, druga kadencja kończy się w 2009. Z jego inicjatywy Kongres przyjął...
Mościcki Ignacy
W 1891 ukończył studia na Wydziale Chemicznym Politechniki w Rydze. W czasie studiów zaangażował się w konspiracyjną działalność patriotyczną. Zagrożony aresztowaniem, wyjechał za granicę w 1892. Pracował jako robotnik w Londynie, w latach 1897–1912 prowadził badania na uniwersytecie we Fryburgu, gdzie dokonał wielu odkryć w dziedzinie elektrochemii i elektrofizyki. Opracował m.in. oryginalną technologię produkcji kwasu azotowego i nawozów sztucznych. Autor 40 patentów polskich i...
Cezar Gajusz Juliusz
Pochodził z rzymskiej rodziny arystokratycznej, w czasie rządów Sulli przebywał na wygnaniu. Karierę polityczną zrobił opierając się na stronnictwie popularów, od 68 kwestor, od 65 edyl, 63 pontifex maximus. W 61 mianowany namiestnikiem Hiszpanii, uzyskane na tym stanowisku pieniądze wykorzystał do wyprawienia igrzysk w Rzymie, dzięki czemu zyskał popularność. W 60 zawarł z Pompejuszem i Krassusem I triumwirat, który nieformalnie przejął władzę w państwie.W 58 mianowany namiestnikiem Galii...
Rydz-Śmigły Edward
Pochodził z niezamożnej rodziny chłopskiej. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1908 wstąpił do Związku Walki Czynnej. W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich, dowódca batalionu, następnie pułku I Brygady. W latach 1917–18 stałna czele Polskiej Organizacji Wojskowej, w 1918 organizował rozbrajanie Niemców, członek Rządu Tymczasowego Ludowego w Lublinie.Od 1918 generał w wojsku polskim, uczestnik wojny polsko–bolszewickiej1919–21. W 1920...
Dmowski Roman
Jego ojciec był brukarzem, właścicielem małej firmy.Skończył przyrodoznawstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1888 członek Związku Młodzieży Polskiej „Zet”,od 1889 członek Ligi Polskiej. W 1893 współorganizator Ligi Narodowej. W 1895 skazany na zesłanie, uciekł i schronił się w Galicji.W 1895 założył i redagował „Przegląd Wszechpolski”. W 1897 utworzył Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (endecja). W latach 1907–12 poseł w rosyjskiej Dumie Państwowej, prezes Koła Polskiego. Dążył do...
Gomułka Władysław
Otrzymał wykształcenie podstawowe. Członek KPP od1926, działacz Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Chemicznego.Skazywany wielokrotnie za działalność komunistyczną, w więzieniu w latach 1933–34 i 1936–39. Od 1942 działacz PPR, funkcje partyjne: 1943–45 sekretarz KC, 1945–48 sekretarz generalny, 1944–48 członek Biura Politycznego. Funkcje państwowe: 1944–49 wicepremier, 1945–49 minister Ziem Odzyskanych. W 1948 oskarżony o tzw. odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne, w 1951 wykluczony z...
Nagy Imre
Urodził się w rodzinie chłopskiej, ukończył wyższą szkołę handlową. W czasie I wojny światowej żołnierz w armii austro-węgierskiej, trafił do niewoli rosyjskiej.W 1918 wstąpił do partii bolszewickiej i Armii Czerwonej, walczył w jej szeregach do 1921. W latach 1921–28 przebywał na Węgrzech, w 1925utworzył Komunistyczną Partię Węgier (KPW), zagrożony aresztowaniem zbiegł do Austrii. W latach 1930–44 pracował m.in. w Instytucie Spraw Rolnych w Moskwie, działał w Kominternie. W 1944 wrócił na...
Wilson Woodrow Thomas
Jego ojciec był pastorem kościoła prezbiteriańskiego,matka córką pastora. Ukończył studia prawnicze na University of Wirginia, w 1881 został prawnikiem.W latach 1902–10 rektor Princeton University. Zreorganizował system studiów, zmienił strukturę uczelni i system nauczania. Związany z Partią Demokratyczną, z jej nominacji został gubernatorem New Jersey 1911–12. W 1912 wygrał wybory prezydenckie, urząd prezydenta sprawował w latach 1913–21. W 1913 doprowadził do reformy systemu bankowego i...
Korfanty Wojciech
Pochodził z górniczej rodziny, w czasie studiów na Uniwersytecie Wrocławskim został członkiem organizacji narodowej „Zet”. Od 1901 działacz Ligi Narodowej i redaktor „Górnoślązaka”. W latach 1903–11 i 1918 poseł do parlamentu Rzeszy, 1904–18 na sejm pruski. Walczył o prawa narodowe Polaków na Górnym Śląsku. W 1918 członek Naczelnej Rady Ludowej oraz Komisarz Plebiscytowy. Jeden z przywódców powstań śląskich w 1919 i 1920. Inicjator i dyktator III powstania śląskiego po przegranym...
Hitler Adolf
Pochodził z ubogiej rodziny drobnomieszczańskiej. Nie został przyjęty do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu.W czasie I wojny światowej służył ochotniczo w armii niemieckiej, wyróżnił się w walkach na froncie zachodnim. W 1921 współtwórca i przywódca NSDAP, dążył do obalenia traktatu wersalskiego, uzyskania przez Niemcy hegemonii w Europie, walki z komunizmem, eksterminacji Żydów. W 1923 stanął na czele puczu w Monachium, skazany, w więzieniu do 1924, napisał w nim Mein Kampf . Po wygranych...
Dąbrowski Jan Henryk
Uczył się w szkołach niemieckich, od 1771 w wojsku saskim, w 1792 przeszedł do wojska polskiego. Wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1792, generał w powstaniu kościuszkowskim 1794, dowodził odcinkiem obrony Warszawy, wsparł powstanie w Wielkopolsce. W 1797 w porozumieniu z Napoleonem I Bonaparte i Zarządem Generalnym Lombardii utworzył Legiony polskie. Uwieczniony w Mazurku Dąbrowskiego przez J. Wybickiego. Legiony stały się wzorowym przykładem walki o niepodległość Polski....
Jaruzelski Wojciech
Potomek z rodziny szlacheckiej, w 1941 zesłany z rodzicami na Syberię. Od 1943 w armii generała Z. Berlinga, przeszedł cały jej szlak bojowy. Po wojnie pozostał w armii; ważniejsze awanse: 1956 generał brygady, 1968 generał broni, 1973 generał armii, 1960–65 szef Głównego Zarządu Politycznego, 1965–68 szef Sztabu Generalnego. Członek PPR od 1947, od 1948 w PZPR, członek KC w latach 1964–89, Biura Politycznego 1971–89, 1981–89 I sekretarz KC PZPR. W latach 1968–83 minister obrony narodowej,...
Kossuth Lajos
Poseł na sejm węgierski w latach 1825–27 i 1832–36. Zwolennik niepodległości Węgier, występował także w obronie wolności słowa i prasy. Więzień polityczny w latach 1837–41. Od 1841 do 1844 redaktor naczelny „Pesti Hirlap” („Gazety Peszteńskiej”), musiał ustąpić z redakcji za krytykę rządu. Założyciel Towarzystwa Samoobrony, wspierającej rozwój węgierskiego przemysłu. W latach 1848–49 ponownie poseł do sejmu,jego mowa w marcu 1848 stała się sygnałem do powstania narodowego. Poparł ustawy...
Demostenes
Ateńczyk, pochodził z bogatej rodziny. Rozpoczął karierę jako prawnik w sądzie, początkowo w prywatnych sprawach, następnie w publicznych. Niebawem zaczął przemawiać przed zgromadzeniem ateńskim. W 351 wygłosił Pierwszą Filipikę – mowę skierowaną przeciwko królowi Macedonii Filipowi II, dążącemu do podporządkowania wszystkich polis greckich.Kolejne Filipiki przyniosły Demostenesowi sławę. Stał się przywódcą obozu antymacedońskiego. Doprowadził w 338 do sojuszu Aten z Tebami. W tym samym...
Witos Wincenty
Pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej. Ukończył tylko szkołę gminną, prowadził gospodarstwo rolne. W 1893 został korespondentem „Przyjaciela Ludu”,w 1895 członkiem Stronnictwa Ludowego w Galicji (od 1903 PSL). W okresie 1908–31 wójt gminy Wierzchosławice. W latach 1908–14 poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego, 1911–18 poseł do austriackiej Rady Państwa. W czasie I wojny światowej od 1914 wiceprezes Naczelnego Komitetu Narodowego, a w 1918 przewodniczący Polskiej Komisji Likwidacyjnej. W...
Brandt Willy
Po przejęciu władzy przez hitlerowców w 1933 na emigracji do 1947. Poseł do Bundestagu 1949–57, przewodniczący Bundesratu 1955–57, burmistrz Berlina 1957–66. W czasie kryzysu berlińskiego w 1961 odrzucił ultimatum N. Chruszczowa < Chruszczow Nikita S. >, domagającego się zniesienia praw okupacyjnych w Berlinie Zachodnim i przekształcenia go w wolne miasto. W latach 1964–87 przewodniczący Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), 1966–69 wicekanclerz i minister spraw zagranicznych. W...
Wielopolski Aleksander
Pochodził z rodziny arystokratycznej. Ukończył wiedeńską Akademię Terezjańską. Uczestnik powstania listopadowego 1830–31. Po klęsce rzecznik ugody z Rosją, przeciwnik konspiracji i walki zbrojnej. W 1846 opublikował słynny List szlachcica polskiego do księcia Metternicha. Proponował wyrzeczenie się niepodległości za przywrócenie autonomii Królestwa Polskiego. W 1861 wyznaczony przez cara na stanowisko dyrektora Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Rozwiązał...
Jefferson Thomas
Urodził się w bogatej rodzinie plantatorów. Studiował prawo i geometrię w College of William and Mary, od 1767 prawnik. W latach 1769–75 i 1776–79 członek zgromadzenia stanowego Wirginii, 1775–76 i 1783–84 członek Kongresu Kontynentalnego. Zwolennik niezależności kolonii od Wielkiej Brytanii, uczestnik wojny o niepodległość 1775–83. Główny autor tekstu Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych 1776. Dążył do ustanowienia ustroju republikańskiego i wolności religijnej. W latach...
Napoleon I Bonaparte
Urodził się na Korsyce, ukończył szkołę wojskową, od 1785 oficer armii francuskiej. Wyróżnił się w 1793zdobyciem Tulonu. Został generałem w wieku 25lat. Wódz naczelny armii francuskiej we Włoszech w latach 1797–99, dowodził kampanią egipską 1798–99. W 1797 zgodził się na utworzenie Legionów polskich przez generała H. Dąbrowskiego < Dąbrowski Jan Henryk >. W 1799 obalił dyrektoriat i objął władzę jako pierwszy konsul. Przeprowadził kodyfikację prawa, założył Bank Francji, zreformował...
Jelcyn Borys N.
Z wykształcenia inżynier budowlany, w latach 1961–90działacz KPZR, 1976–85 I sekretarz w Swierdłowsku.W 1974 wybrany do Rady Najwyższej ZSRR, od 1986członek jej prezydium. Awansowany w 1985 przez M. Gorbaczowa < Gorbaczow Michaił S. > na I sekretarza Moskwy. Domagał się reorganizacji kierownictwa partii i rezygnacji z przywilejów przez funkcjonariuszy partyjnych. Po krytyce reform M. Gorbaczowa odsunięty w 1987od stanowisk partyjnych. Współorganizator koalicji Demokratyczna Rosja, z...
Truman Harry S.
Pochodził z rodziny farmerów, pracował jako urzędnik bankowy, pomagał ojcu w pracy na farmie. W latach 1917–18 oficer artylerii podczas I wojny światowej. Studiował prawo w latach 1923–25. Od 1922 związany z Partią Demokratyczną, z jej ramienia senator w latach 1934–44. Wiceprezydent u boku F.D. Roosevelta < Roosevelt Franklin Delano > w 1945, po jego śmierci prezydent 1945–53, reelekcja w 1948. Zdecydował w 1945 o użyciu broni atomowej przeciwko Japonii (zniszczenie Hiroszimy i...
Putin Władimir
Urodził się w Leningradzie (obecnie Sankt Petersburg), tam ukończył studia prawnicze. W latach 1975–91 oficer KGB w NRD, 1998–99 szef FSB, powstałej w miejsce KGB. W 1999 powołany przez B. Jelcyna < Jelcyn Borys N. > na premiera, po ustąpieniu prezydenta pełnił jego obowiązki. W 2000i 2004 wybierany na prezydenta w wyborach powszechnych. Uzyskał częściowe umorzenie zagranicznych długów Rosji, jego rządy doprowadziły do wzrostu produkcji, zmniejszenia inflacji i bezrobocia. W 2002...
Hannibal
Syn wodza Hamilkara Barkasa, od ojca uczył się rzemiosła wojennego i sztuki dowodzenia. W 221 mianowany wodzem naczelnym Kartaginy. W 219 zdobył sprzymierzone z Rzymem miasto Sagunt. Stało się to powodem II wojny punickiej 218–201. W 218 przeprowadził armię kartagińską przez Pireneje i Alpy, zaatakował północną Italię. Odniósł zwycięstwa: nad rzeką Ticinus (218), nad Trebią (218), nad Jeziorem Trazymeńskim (217) i najsłynniejsze pod Kannami (216). Dzięki wybitnym zdolnościom w błyskotliwy...
Saddam Husajn
Urodził się w biednej rodzinie chłopskiej, w 1947przeniósł się do Bagdadu. W 1956 wziął udział w próbie obalenia króla Fajsala II. Od 1957 działacz socjalistycznej partii Baas. Po udziale w zamachu stanu w 1959 na emigracj iw Egipcie. Studiował prawo na uniwersytecie kairskim, w 1963wrócił do kraju. Jeden z przywódców rewolucji w 1968, w wyniku której partia Baas przejęła władzę. W latach 1969–79 wiceprzewodniczący Rady Dowództwa Rewolucji i zastępca sekretarza generalnego Baas.W 1979...
Drucki-Lubecki Franciszek Ksawery
Wychowanek elitarnego korpusu kadetów w Petersburgu. Do roku 1800 służył w armii rosyjskiej, wyróżnił się w korpusie A. Suworowa. W następnych latach zarządzał rodzinnym majątkiem ziemskim. Przeciwnik Napoleona I Bonaparte , aktywny członek stronnictwa prorosyjskiego. W latach 1813–15 członek Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego, w 1815 członek Rządu Tymczasowego Królestwa Polskiego, w latach 1821–30 minister skarbu. Przeprowadził gruntowne reformy finansów państwa. Podniósł...
Ben Gurion Dawid
Urodzony w Polsce, jego ojciec był adwokatem i działaczem syjonistycznym. Od 1904 student prawa na Uniwersytecie Warszawskimi członek ugrupowania Poale Zion (Pracownicy Syjonu). W 1906wyemigrował do Palestyny, współtwórca pierwszego kibucu. Deportowany przez Turków w 1915, w latach 1916–18 przebywał w USA. W 1918 wstąpił do Legionu Żydowskiego, w jego składzie wrócił do Palestyny. W latach1921–35 przywódca organizacji Histadrut, od 1935 przewodniczący Światowej Organizacji Syjonistycznej i...
Mandela Nelson Rolihlala
Syn wodza plemienia Thembu. Absolwent prawa uniwersytetu w Johannesburgu. Od 1944 członek, od 1952 zastępca przewodniczącego Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), organizacji dążącej do zniesienia systemu segregacji rasowej (apartheidu) i przyznania praw politycznych Afrykanom w RPA. Po zdelegalizowaniu i aresztowaniu przywódców ANC założył Włócznię Narodu, bojową organizację podziemną, próbował na jej czele wzniecić powstanie. Aresztowany w 1962, skazany na dożywocie w 1963 za...
Lincoln Abraham
Pochodził z ubogiej rodziny, w młodości utrzymywał się z pracy fizycznej. W latach 1833–36 pracował jako poczmistrz w New Salem i studiował prawo, od 1836 prawnik. Początkowo związał się z Partią Wigów, z jej ramienia w latach 1832–34 był członkiem legislatury stanowej Illinois, 1847–49 członkiem Izby Reprezentantów. Przeciwnik uchwalonej w 1854 tzw. ustawy Kansas-Nebrasca, legalizującej niewolnictwo w stanach, w których dotychczas było ono zakazane. Zwolennik całkowitego zniesienia...
Lelewel Joachim
Pochodził z rodziny szlacheckiej, w latach 1804–08 studiował na Uniwersytecie Wileńskim. Przebieg kariery naukowej: 1809–11 profesor w Krzemieńcu, 1815–18 pracownik Szkoły Głównej (UW) w Warszawie, 1821–24 profesor historii na uniwersytecie w Wilnie, zwolniony za związki z Towarzystwem Filaretów. Poseł na sejm Królestwa Polskiego 1828–31, uczestnik powstania listopadowego 1830–31, współzałożycieli prezes klubu Towarzystwa Patriotycznego, członek Rady Administracyjnej i Rządu Narodowego. Po...