Syn wodza plemienia Thembu. Absolwent prawa uniwersytetu w Johannesburgu. Od 1944 członek, od 1952 zastępca przewodniczącego Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), organizacji dążącej do zniesienia systemu segregacji rasowej (apartheidu) i przyznania praw politycznych Afrykanom w RPA. Po zdelegalizowaniu i aresztowaniu przywódców ANC założył Włócznię Narodu, bojową organizację podziemną, próbował na jej czele wzniecić powstanie. Aresztowany w 1962, skazany na dożywocie w 1963 za działalność terrorystyczną. Stał się najsłynniejszym więźniem politycznym na świecie i symbolem niezłomnej walki o prawa człowieka. Przebywał w więzieniu do 1990, zwolniony po wyrzeczeniu się walki zbrojnej. Doprowadził do zalegalizowania ANC przez rząd RPA i amnestii dla więźniów politycznych. Przyczynił się do zniesienia apartheidu przez prezydenta F.W. de Klerka. W latach 1991–97 przewodniczący ANC. Dążył do pokojowej zmiany systemu i sprawiedliwego ułożenia stosunków społecznych, bez dyskryminowania jakichkolwiek grup. Uzyskał przyznanie równych praw wyborczych dla wszystkich mieszkańców RPA. W 1994 w demokratycznych wyborach wybrany na prezydenta RPA, urząd sprawował do 1999. W 1993 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, wraz z F.W. de Klerkiem.
Walka jest moim życiem.
Nelson Mandela