1. Słowiński Park Narodowy - mewa 2. Woliński Park Narodowy - bielik 3. Park Narodowy Bory Tucholskie - głuszec 4. Drawieński Park Narodowy - wydra 5. Park Narodowy Ujście Warty - gęś zbożowa 6. Wielkopolski Park Narodowy - puchacz...
Mówienie dzisiaj o szkodliwości palenia tytoniu to banał. Nawet sporadyczne sięganie do paczki z ulubionymi papierosami niesie ze sobą negatywne skutki dla zdrowia. Medycyna nie ma co do tego wątpliwości. Najwięcej palaczy jest w Chinach i jest to...
POZYTYWNE - Brunatnice są wykorzystywane jako pasza dla zwierząt - Listownica cukrowa jest używana na dalekim wschodzie do celów kulinarnych - Ściany komórkowe Brunatnic są wykorzystywane w przemyśle tekstylnym i kosmetycznym jako dodatek...
Wyróżniamy następujące etapy rozwojowe w życiu każdego człowieka od momentu poczęcia: 1. Zarodkowy 2. Płodowy 3. Noworodkowy (1 miesiąc życia) 4. Niemowlęcy (od miesiąca do roku po urodzeniu) 5. Poniemowlęcy (od 1 do 3 roku życia) 6....
1. Zanieczyszczenia powietrza można zmniejszyć dzięki : - modernizacji zakładów przemysłowych i stosowaniu mniej szkodliwych dla środowiska technologii; - ograniczeniu strat energii w przemyśle i budynkach mieszkalnych, stosując...
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Spowodowane przez jady bakteryjne: Egzotoksyny : wydalane do środowiska przez żywe, nieuszkodzone bakterie Endotoksyny : uwalniane z chwilą rozpadu komórki bakteryjnej Zatrucie jadem kiełbasianym (botulina) Zatrucie jadem kiełbasianym...
1. Komórka prokariotyczna Charakteryzuje się brakiem jądra komórkowego. DNA znajduje się w pewnym rejonie cytoplazmy, nie oddzielony od niej błoną. Cząsteczki DNA w większości komórek prokariotycznych są koliste i połączone z niewielką...
W skład układu oddechowego wchodzą: 1. górne drogi oddechowe- • jama nosowa, • gardło, • krtań 2. dolne drogi oddechowe- • tchawica, • oskrzela, • płuca Narządami pomocniczymi biorącymi udział w ruchach oddechowych są mięśnie:...
Gady kopalne nazywane są mezozoicznymi, ponieważ występowały i dominowały w tej erze. Były w tym czasie największymi zwierzętami - tzw. dinozaurami. Era mezozoiczna zaczęła się ok. 230 mln lat temu i trwała ok. 167 milionów lat. Nazywamy ją erą...
Co to jest GMO? GMO, czyli organizmy zmodyfikowane genetycznie to rośliny, zwierzęta i drobnoustroje, których geny zostały celowo zmienione przez człowieka. Rekombinacja DNA i inne pokrewne techniki pozwalają tworzyć organizmy o odmiennych...
Bakterie mają bardzo duże znaczenie w przyrodzie jak i w życiu człowieka. Czasami źle wpływają na środowisko i gospodarkę człowieka, lecz są takie przypadki bakterie pomagają. Pozytywna rola bakterii w środowisku - Bakterie powodują rozkład...
Utworzony został w 1954 r, obejmuje objęte ochroną od 1933 północną i częściowo południową część masywu Babiej Góry, od Przełęczy Jałowieckiej do Przełęczy Lipnickiej. Siedzibą dyrekcji parku, ogrodu roślin babiogórskich i ośrodka edukacyjnego...
Dodatnie znaczenie pierwotniaków w przyrodzie Niektóre z wiciowców żyją w symbiozie (we współpracy) z termitami (mieszkają u nich i trawią drewno, które zjadają termity), Pierwotniaki orzęsków, zamieszkujące układ pokarmowy bydła,...
W przyrodzie: - rozkład obumarłych szczątek roślinnych i zwierzęcych - są reducentami - tworzą próchnicę - biorą udział w procesie samooczyszczania się zbiorników wodnych - biorą udział w procesie mikoryzy W gospodarstwie: - służą jako...
Zanieczyszczenia powietrza, wszystkie substancje gazowe, stałe lub ciekłe, znajdujące się w powietrzu w ilościach większych niż ich średnie zawartości. Są to zarówno substancje naturalne (np. pyłki roślin, pyły wulkaniczne), jak też powstające w...
Grzyby rozmnażają się bezpłciowo (wegetatywnie i przez zarodniki) i płciowo. Rozmnażanie bezpłciowe bardzo często dominuje, a niekiedy nawet bywa jedynym sposobem rozrodu. Rozmnażanie płciowe, jeśli występuje, przybiera często formy niespotykane w...
Energetyka : Energetyka jest to nauka techniczna zajmująca się zagadnieniami przetwarzania, przesyłania, gromadzenia i wykorzystywania różnych rodzajów energii. W zależności od rodzaju energii można wyróżnić: energetykę cieplną...
Baobab (Adansonia digitata), potężne drzewo liściaste z rodziny wełniakowatych, do 20-25 m wysokośći i średnicy pnia 10 m, występujące w obszarach sawannowych Afryki i Australii. Długowieczne, dożywa do 5000 lat. Owoc, zwany małpim chlebem,...
Układ mięśniowy (ok. 600 mięśni – 40-45% masy ciała): - Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana (buduje mięśnie szkieletowe; skurcz tych mięśni jest Szybki i zależny od naszej woli). - Tkanka mięśniowa głodka (buduje mięśnie gładkie; występują...
Sarna jest najmniejszym przedstawicielem żyjącej u nas zwierzyny płowej. Sylwetka sarny ma w sobie coś z delikatności, a nawet z elegancji, w szczególności kiedy jest w ruchu. Sarna ma drobną i proporcjonalną budowę z tym, że wyższy ma zad niż...
Hałas w medycynie to wszelkiego rodzaju dźwięki szkodliwe dla zdrowia człowieka zarówno ze względu na możliwość uszkodzenia jego narządu słuchu, jak również niekorzystnie wpływające na jego psychikę. Hałasem mogą tutaj być dźwięki niepożądane z...
Wstęp Woda jest jedną z bardziej rozpowszechnionych substancji w przyrodzie. Oceany, morza, jeziora i rzeki to prawie 3/4 powierzchni Ziemi. Astrofizycy odkryli obłoki wodne w przestrzeniach kosmicznych. Masy wód oceanów i mórz stanowi rodzaj...
HYDROSFERA to wodna powłoka Ziemi, przenikająca skorupę ziemską i atmosferę, obejmująca wodę występującą w przyrodzie w stanie stałym, ciekłym i gazowym. Hydrosferę stanowią: oceany, morza, rzeki, jeziora, bagna, lodowce kontynentalne (lądolody),...
Rozmieszczenie liści na łodydze: - skrętoległe - naprzeciwległe - okółkowe Modyfikacje liści: - czepne; groszek - wabiące; poinsecja - pułapkowe; dzbanecznik - ciernie; kaktusy - magazyny wody; litopsy - spichrzowe; cebulaFunkcje...
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Ludzie, zwierzęta, rośliny to świat żywych komórek, każda z nich posiada DNA lub RNA. Każdą z tych trzech grup atakują inne grupy wirusów, lecz działających na tej samej zasadzie, wnikają one w żywą komórkę gospodarza. W zależności od rodzaju...
Modyfikacjom ulegają również lodygi nadziemne. Mogą one być wykształcone jako: - ciernia czyli silnie zdrewniałe, sztywne i ostre struktury chroniące przed roślinożercami, od kolcy różniące się trwalszym połączeniem z wiązkami przewodzącymi...
Woda należy do substancji najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie. Występuje ona na naszym globie w trzech stanach skupienia: ciekłym, stałym i gazowym. Z ogólnej powierzchni kuli ziemskiej, wynoszącej 510 mln km2, przeszło 2/3 pokrywa woda....
1. Jak zbudowana jest komórka nerwowa? odp. dendryty, jądro, ciało komórkowe, akson, przewężenie Ranviera, osłonka. 2. W skład układu nerwowego ośrodkowego wchodzi: odp. mózgowie, mózg ( śródmózg, międzymózgowie, kresomózgowie ), pień...
Termin "mutacja" do nauki wprowadził Hugo de Vries w roku 1909. Mutacja to zmiana w materiale genetycznym, powstająca samorzutnie lub pod wpływem różnych czynników. Mutacja może być dziedziczona, jeśli nastąpiła w linii komórek płciowych....
Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami jest jednym z najważniejszych, a zarazem najtrudniejszych zadań stojących przed współczesnym człowiekiem. Za zanieczyszczenia możemy uważać wszystkie substancje w stanie stałym, ciekłym i gazowym....
Największy na świecie region intensywnego rolnictwa tworzą kraje Europy Zachodniej i Północnej (głównie Dania, Holandia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Szwecja). Cechuje go wysoka mechanizacja, duże nawożenie i zużycie środków ochrony roślin,...
Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim...
Grzyby odrywają ogromną rolę w ekosystemie lasu. Grzyb dostarcza roślinie wody i soli mineralnych, a otrzymuje w zamian związki organiczne. Niektóre grzyby pomagają drzewom w kiełkowaniu. Grzyby mają duże znaczenie jako pokarm dla zwierząt, a...
Funkcje krwi : 1. Transport tlenu i CO2 2. Transport substancji odżywczych, witamin i hormonów 3. Odprowadzanie do narządów wydalniczych (nerki, gruczoły potowe) i do wątroby substancje zbędne, lub szkodliwe 4. Transport komórek krwi z...
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
PRZYSTOSOWANIA Jama ustna: - pobiera pokarm - rozdrabnia pokarm - nawilżeniu przez ślinę - uformowaniu w kęsy - prezesowaniu kęsów do tyłu Gruczoły żołądka - wydzielają śluz - sok żołądkowy, - trawienie białek - trawienie...
ODDZIAŁYWANIA NIEANTAGONISTYCZNE - MUTUALIZM Mutualizm - jest to jedno z oddziaływań nieantagonistycznych, cechujące się obopólnymi korzyściami, w stopniu tak dużym, że praktycznie uzależnia obydwie populacje. Rozróżniamy kilka rodzajów...
Utrzymywanie się przy życiu gatunków roślin i zwierząt jest uwarunkowane ich rozmnażaniem się tj. zdolnością wydawania potomnych organizmów, podobnych do rodzicielskich. W ten sposób na miejsce pokolenia, którego osobniki na skutek starości,...
Na obszarze całej Polski występuje ponad 750 gatunków pająków. Wśród pajęczaków wyróżniamy: Pająki odznaczają się zupełnym zatarciem segmentacji. Pierwsze odnóża gębowe zakończone są wielkimi kolcami jadowymi. Gruczoły przędne, wytwarzające...
Ptaki to gromada czworonożnych kręgowców stałocieplnych o przednich kończynach przekształconych w skrzydła i ciele pokrytym piórami. Mimo że podobnie jak płazy i gady składają one jaja, to równocześnie potrafią je chronić i wysiadują w zbudowanych...
MITOZA Zachodzi w komórkach somatycznych, obejmuje 1 podział Po podziale z jednej komórki macierzystej powstają 2 komórki potomne. Liczba chromosomów wynosi: przed po działem ta sama co po podziale. Przebieg Profazy: trwa krótko,...
Strunowce (Chordata), zwierzęta tworzące odrębny typ dzielący się na trzy podtypy systematyczne: osłonice, bezczaszkowce (Acrania) oraz kręgowce (Vertebrata). Wspólnymi cechami strunowców są: struna grzbietowa występująca w rozwoju embrionalnym,...
Komórka (łac. cellula) jest to najmniejsza budulcowa i funkcjonalna jednostka organizmów żywych. Jest ona zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie). Komórkę stanowi...
WĘDRÓWKI ŁOSOSI Dojrzałe łososie żyją w morzach, ale ich ikra rozwija się dobrze w wodzie słodkiej – w zimnej, dobrze natlenionej wodzie górskich potoków. Gdy nadejdzie czas tarła, dziesiątki gatunków łososia wyruszają w daleką podróż w górę...
Ogół: Góry Stołowe to najatrakcyjniejsza krajoznawczo i krajobrazowo grupa górska w Sudetach. Ciągnie się od Kotliny Kamiennogórskiej do Kotliny Kłodzkiej Podzielona jest granicą polsko-czeską na trzy części. Znaczna część znajduje się na...
Kilka najważniejszych i najgroźniejszych skutków powstawania dziury ozonowej: Pierwszym i podstawowym skutkiem oddziaływania dziury ozonowej na Ziemię jest globalne ocieplenie, czyli znaczna zmiana warunków klimatycznych w różnych częściach...
Witaminy pełnią rolę regulującą w naszym organizmie, znajdują się w pożywieniu, które codziennie zjadamy, lub są produkowane w organizmie(D, K i B). Znaczy to, że jadłospis powinien być tak opracowany, by witaminy te znajdowały się w produktach...
Cytoplazma - pozajądrowa część komórki oddzielona od środowiska zewnętrznego błoną komórkową . Cytozol - płynny składnik cytoplazmy , jest zbudowany między innymi z wody , białek i cukrów . Błona komórkowa - zapewnia transport różnych...