Ptaki i ssaki

Ptaki to gromada czworonożnych kręgowców stałocieplnych o przednich kończynach przekształconych w skrzydła i ciele pokrytym piórami. Mimo że podobnie jak płazy i gady składają one jaja, to równocześnie potrafią je chronić i wysiadują w zbudowanych przez siebie gniazdach. Jaja ogrzewają własnym ciałem, z których po kilkunastu dniach wylęgają się pisklęta. Niektóre są zupełnie nagie i ślepe, inne po kilku godzinach potrafią podążać za matką.

Ptaki karmią pisklęta, opiekują się nimi i bronią przed naturalnymi wrogami. Większość ptaków potrafi latać, niektóre wtórnie utraciły zdolność do lotu. Gromada ptaków liczy około 8000 gatunków. Ssaki są również kręgowcami i gromada ta obejmuje zwierzęta czworonożne, stałocieplne o ciele pokrytym włosami. Są one najdoskonalej rozwiniętymi zwierzętami. Większość ssaków żyje na lądzie, część przystosowała się do życia w wodzie, nieliczne potrafią latać- to są nietoperze. W zależności od środowiska, w którym żyją, zaliczamy je do zwierząt lądowych, ziemnowodnych lub wodnych. Różnią się od ptaków sposobem rozmnażania i poza stekowcami, które składają jaja, są żyworodne. Samice karmią potomstwo własnym mlekiem. I te przede wszystkim cechy wyróżniają ssaki wśród innych zwierząt.

Obecnie na świecie żyje około 4500 gatunków ssaków. U większości gatunków samce ptaków różnią się od samic żywszym kolorystycznie ubarwieniem albo też pewnymi charakterystycznymi oznakami. Samice mają zazwyczaj ubarwienie uboższe-ochronne. Stanowi ono między innymi rękojmię ich bezpieczeństwa w okresie lęgowym. Rozmnażanie się ptaków europejskich przypada na pierwszą połowę roku, zwłaszcza na miesiące wiosenne. Jedynie w wyjątkowych przypadkach ptaki gnieżdżą się także i w zimie, jak na przykład krzyżodziób świerkowy. Okres godowy rozpoczyna się od zalotów, podczas których samiec usiłuje głosem i rozmaitymi pozami zwrócić uwagę samicy na swoje zalety i urodę. Jeśli samicy jego występ odpowiada, okazuje mu to za pomocą zachowań, charakterystycznych dla danego gatunku. To między innymi stanowi gwarancję, że na przykład samica sikory modrej nie ulegnie uwodzicielskiemu wdziękowi samca sikory bogatki. Okres ptasich zalotów nosi miano toków. W tym też czasie ptaki przeważnie łączą się w pary. Kiedy jeden samiec żyje tylko z jedną samicą przez jedno gniazdowanie, przez kilka lat albo przez całe życie, na przykład sikora bogatka, jaskółka, bocian, wtedy mówimy, że są to ptaki monogamiczne. U innych ptaków samiec tworzy mniejszy lub większy harem składający się z kilku samic - wówczas mówimy o ptakach poligamicznych, na przykład bażant, cietrzew. U ptaków monogamicznych potomstwem opiekują się oboje rodzice, u ptaków poligamicznych natomiast troska o pisklęta to domena matki. Okres zapłodnienia i rozmnażania u ssaków poprzedza ruja, podczas której samce zabiegają o przychylność samic. U niektórych gatunków samce, jak na przykład u jeleni, walczą samice. Ruja występuje tylko przez kilka tygodni w roku, na przykład u saren albo jeleni, lub też może trwać niemal przez cały rok, jak u piżmaka, myszy, królika, a nawet zająca. Wiele ssaków, podobnie jak ptaki, żyją razem przez pewien czas lub tworzą trwałe związki monogamiczne czy też poligamiczne. Jednakże w przeciwieństwie do ptaków u ssaków poligamicznych, jak i monogamicznych to właśnie samice troszczą się zazwyczaj o młode o ich karmienie i zdrowie. Jedynie wyjątkowo w późniejszym dokarmianiu bierze udział również i samiec, na przykład u wilków. Także u ssaków występuje dymorfizm, czyli dwupostaciowość płciowa.