Ptaki - kręgowce latające

Ptaki fascynowały ludzi od wieków. Chcieli poznać ich zwyczaje i sposób życia. Niektórzy dokarmiali je, aby pomóc tym stworzeniom przetrwać okres, w którym brakuje im pożywienia. Inni zajęli się ich hodowlą. Umiejętność lotu i śpiew ptaków stały się inspiracją do wynalezienia maszyn latających, jak również do stworzenia mitów. Ptaki to gromada kręgowców, których niemal wszystkie cechy budowy są związane z umiejętnością lotu.

Żyją na wszystkich kontynentach, a nawet na najmniejszych i najbardziej oddalonych od lądów wyspach. Niektóre w poszukiwaniu pokarmu przemierzają tysiące kilometrów. Ptaki są stałocieplne, mogą więc żyć we wszystkich strefach klimatycznych. Zimą większość z nich nie zapada w stan hibernacji. W zależności od trybu życia ptaki różnią się wielkością, jak i sylwetką. Szybko latające, które spędzają w powietrzu dużo czasu, na przykład jaskółki, mają skrzydła sierpowate, zagięte do tyłu. Dzięki temu ich ciała stawiają niewielki opór w powietrzu. Duże ptaki, takie jak bociany czy orły, mają długie, szerokie skrzydła o dużej powierzchni. Dzięki temu mogą przemieszczać się lotem szybowcowym, wykorzystując wznoszące prądy powietrza i niemal nie poruszając skrzydłami.

Ptaki różnią się też budową kończyn tylnych. Ich nogi mają po cztery palce zakończone pazurami. Zazwyczaj trzy z nich są skierowane do przodu, a jeden do tyłu. Budowa kończyn zależy od środowiska, w którym żyje dany ptak. Pazury drapieżników mają postać zakrzywionych szponów, pozwalających chwytać oraz zabijać ofiary. Ptaki pływające, na przykład kaczki, pomiędzy palcami nóg mają rozpiętą błonę ułatwiającą pływanie. Z kolei te, które szukają pożywienia, chodząc po pniach drzew na przykład dzięcioły, mają dwa palce zwrócone w przód, a dwa w tył. Dzięki temu mogą uchwycić się niewielkich szczelin w korze. Strusie i nandu mają mniej palców niż większość ptaków, co umożliwia im szybki bieg. Inne, jak na przykład wróble, mają stopy przystosowane do siadania na cienkich gałęziach.

Ptaki mają dobrze wykształcone narządy zmysłów. Największe znaczenie, szczególnie dla ptaków drapieżnych, ma wzrok. Bardzo ważną rolę odgrywa również słuch, ponieważ porozumiewają się one za pomocą różnorodnych odgłosów. Samce wielu gatunków potrafią też śpiewać. W ten sposób wabią do siebie partnerkę lub informują inne ptaki, że zajmują dany teren. Jako zwierzęta stałocieplne i niezwykle aktywne, ptaki potrzebują dużej ilości pożywienia. Małe gatunki najczęściej polują na owady. Część żwyi się także nasionami i owocami. Taki żyjące blisko wody jedzą ryby i mięczaki. Mięsożerne polują na małe ssaki, żywią się również padliną.

Wiele ptaków zmienia rodzaj pokarmu w zależności od potrzeb. Na przykład wróble zazwyczaj jedzą nasiona, ale w okresie lęgów, polują też na owady. Jako zwierzęta stałocieplne i niezwykle aktywne, ptaki potrzebują dużej ilości pożywienia. Małe gatunki najczęściej polują na owady. Część żywi się też nasionami i owocami. Ptaki żyjące blisko wody jedzą ryby i mięczaki. Mięsożerne polują na małe ssaki, żywią się także padliną. Wiele ptaków zmienia rodzaj pokarmu w zależności od potrzeb. Na przykład wróble zazwyczaj jedzą nasiona, ale w okresie lęgów, polują na owady. Ptaki nie mają zębów, dlatego w przedniej części ich układu pokarmowego znajduje się wole. To rozszerzenie przełyku, w którym pożywienie jest magazynowane i ulega rozmiękczeniu. Następnie trafia do silnie umięśnionego żołądka, którego skurcze pomagają w trawieniu pokarmu. Gatunki spożywające twarde pożywienie, na przykład ziarnojady, połykają kamienie, które ułatwiają rozcieranie pokarmu w żołądku.