Skorupiaki
Skorupiaki należą do typu stawonogów, Arthropoda, typu bezkręgowców , najliczniejszego w świecie zwierząt (ponad 1 mln gat. opisanych), obejmującego trylobity, skorupiaki, staroraki, pajęczaki, wije i owady. Ciało stawonowgów jest dwubocznie...
Ekologia
Ekologia jako nauka młoda jest nauką istotną. Ekolodzy zajmują się badaniem wzajemnych zależności między jednymi organizmami a drugimi, organizmami a ich środowiskiem. Skoro ekologia bada zależności pomiędzy danymi ustrojami żywymi, jasny jest jej...
Mszaki - rośliny ziemno-wodne
Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i...
Wady postawy ciała
PRAWIDŁOWA POSTAWA CIAŁA Jest wiele definicji prawidłowej postawy ciała, oto dwie z nich: 1) Przez prawidłową postawę należy rozumieć taką, której układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie jest zharmonizowany, a utrzymanie jej wymaga...
Dzikie koty
1. Wstęp Koty to zwierzęta występujące na całym świecie z wyjątkiem stref podbiegunowych, które potrafiły przystosować się zarówno do wilgotnych lasów tropikalnych, do sawanny i półpustynni, a także do wysokich gór. Jedyny z kotowatych,...
Owady społeczne – życie społeczne mrówek
Sto milionów lat przed tym, jak ludzie zaczęli żyć w jaskiniach, niektóre gatunki owadów wykształciły w pełni rozwiniętą strukturę społeczną. Owady społeczne to takie, u których występuje podział pracy, wykonywanej przez poszczególne osobniki...
Budowa, higiena i choroby układu oddechowego
Oddychanie jest jednym z najważniejszych przejawów życia. Polega na pobieraniu przez organizm tlenu z atmosfery i oddawaniu do niej dwutlenku węgla. Organizmy które potrzebują do życia tlenu określamy mianem aerobowych (z grec. aer - powietrze,...
Formacje roślinne
Formacje roślinne FORMACJE DRZEWIASTE Lasy strefy okołorównikowej są to lasy wiecznie zielone (dżungla, selva). Panuje tam przez cały rok wysoka temperatura i padają obfite deszcze. Roślinność jest bardzo bujna i rośnie bardzo szybko. Na 1...
Ochrona buraka cukrowego przed szkodnikami
Ochrona wschodów i początkowego okresu wzrostu roślin Rośliny buraka cukrowego w czasie wschodów i początkowego okresu wzrostu wymagają stałej i bardzo efektywnej ochrony, szczególnie po wysie?wie jednokiełkowych nasion w odstępach docelowych...
Choroby skóry.
1. Bliznowiec, keloid, łagodny nowotwór pochodzenia łącznotkankowego, zbliżony budową do twardego włókniaka. Bliznowce są różnej wielkości i kształtu (często smugowate), guzowate, twarde, gładkie i lśniące, barwy różowawej lub sinoczerwonej,...
Woliński Park Narodowy
Woliński Park Narodowy utworzony w od 1960 roku obejmuje ochroną część największej polskiej wyspy – Wolin (woj. zachodniopomorskie). Szczególne walory Parku to: najpiękniejszy odcinek polskiego wybrzeża klifowego, dobrze zachowane lasy bukowe,...
Opis żyrafy
Żyrafa jest obecnie najwyższym zwierzęciem na świecie. W naturze zamieszkują one sawanny afrykańskie na południe od Sahary. Naukowcy początkowo sądzili, że żyrafa jest krzyżówką wielbłąda i lamparta, ale błąd został utrwalony w naukowej nazwie...
Zdrowe odżywianie
Dlaczego warto zdrowo się odżywiać?Jedzenie jest częścią naszego życia, w związku z tym powinno dostarczać nie tylko podstawowych składników odżywczych, ale i przyjemności. Wybór właściwych produktów w naszej codziennej diecie ma ogromne znaczenie...
Biologia - Budowa i synteza białka
Cecha DNA RNA Łańcuchy (polinekleotydowe) Bardzo długie, kilka mln nukleotydów Krótkie, od 100 do tys nukleotydów Cukier (pentoza) Deoksyryboza Ryboza Zasady azotowe A T C G AC G Uracyl Rola biologiczna Źródło informacji genetycznej, steruje...
Znaczenie ptaków w naturze i gospodarce człowieka
Ptaki to gromada stałocieplnych kręgowców o ciele pokrytym piórami, przednich kończynach przekształconych w skrzydła i szczękach okrytych rogowym dziobem, u współczesnych przedstawicieli pozbawionym zębów. Można je spotkać praktycznie wszędzie- w...
Jadłospis sportowca
I śniadanie: 1/2 grahamki, łyżka twarożku wiejskiego, zioła do posypania, szklanka kawy z mlekiem; II śniadanie: sałatka z 2 ziemniaków i szklanki ugotowanej fasoli jaś z sosem z małego jogurtu naturalnego (125 g) i...
Kleszcze, choroby i profilaktyka
Kleszcze W Polsce występuje około 20 gatunków kleszczy (spośród ponad 800 żyjących na Świecie). Najwięcej można ich spotkać w rejonie Białegostoku, Suwalszczyzny, Mazur, Pomorza i okolicach Szczecina. W polskim klimacie kleszcze żerują od...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Królestwo zwierząt
Powstanie zwierząt na ziemi i początki ich rozwoju ewolucyjnego określa się na około 2 miliardy lat wstecz. Liczbę gatunków dotychczas poznanych i opisanych szacuje się na około 1,5 mln lat. Tworzą one królestwo zwierząt. Zwierzęta te to...
Przyczyny, skutki, metody zapobiegania efektu cieplarnianego
Przyczyny efektu cieplarnianego Przyczyną efektu cieplarnianego jest nadmierne gromadzenie się gazów cieplarnianych w atmosferze Ziemi, spowodowane między innymi przeszło stuletnim rozwojem przemysłu i spalaniem paliw kopalnych - węgla i ropy...
Globalne skutki zanieczyszczenia powietrza
Globalne skutki zanieczyszczeń powietrza (dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze). Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska, takich jak dziura ozonowa, kwaśne deszcze, czy efekt...
Choroby układu odpornościowego - immulogicznego
----AIDS--- Skrót AIDS pochodzi od angielskiej nazwy Acquired Immune Deficiency Syndrome, co tłumaczymy jako zespół nabytego upośledzenia odporności. Jest to choroba zakaźna, natomiast dla celów edukacyjnych została włączona do grupy chorób...
Nagonasienne i Okrytonasienne
U roślin nasiennych dominacja sporofitu nad gametofitem.Nagonasienne-lisćcie zarodnonoścne(sporofile)zebrane są w kłos zarodnonośny(strobil=szyszki,kwait)Mikrosporofile-męskie.Każdy liść zarodnionośny,zwany pręcikiem ma podczepione po...
Znaczenie dżdżownicy w przyrodzie
Dżdżownice drążą tunele, zjadając jednocześnie glebę, wraz z zawartymi w niej szczątkami organizmów roślinnych i zwierzęcych. Powoduje to przemieszanie i napowietrzenie gleby, a także użyźnienie jej wydalinami tych zwierząt, bogatymi w związki...
Pojęcie zdrowia i choroby – czynniki chorobotwórcze – podział chorób.
Zdrowie dla człowieka to najdroższa, najcenniejsza wartość i niczym nie można go zastąpić. Dopóki jesteśmy zdrowi, nie interesujemy się naszym organizmem. Sytuacja radykalnie się zmienia gdy zaczynamy chorować, wtedy próbujemy dowiedzieć się jak...
Budowa i funkcje układu pokarmowego
1.Budowa i funkcje układu pokarmowego Układ pokarmowy człowieka jest odpowiedzialny za trawienie, wchłanianie oraz wydalanie niestrawionych resztek pokarmu. Łączna jego długość to średnio sześć do ośmiu metrów. Układ pokarmowy dzieli się na:...
Euglena
EUGLENA, klejnotka, Euglena, rodzaj pierwotniaków z gromady wiciowców zwierzęcych; komórki dł. do 500 µm, owalne, wrzecionowate, spłaszczone; na przednim biegunie komórki 2 wici (1 zwykle krótsza), osadzone na ciałkach podstawowych (kinetosomach),...
Rafa koralowa
Rafa koralowa - nagromadzenie wapiennych szkieletów organizmów morskich, tworzące wyraźnie zaznaczający się w morfogii podwodny wał lub grzbiet, tak duży, że jest zdolny do przeciwstawienia się niszczącemu wpływowi fal, co odróżnia go od małych...
Glony, mszaki, paprotniki i tkanki roślinne - podstawowe informacje
TKANKI ROŚLINNE STAŁE - są to tkanki, które się wyróżnicowały z tkanek twórczych. Ich liczba jest stała, zwiększa się tylko ich objętość. Dzielimy je na: TKANKĘ OKRYWAJĄCĄ - funkcja ochronna, komórki muszą być ściśle do siebie...
Makroelementy i mikroelementy
Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka możliwe jest dzięki sprawnej współpracy białek, tłuszczów, wody, węglowodanów i witamin. Jednym z elementów ludzkiego ciała, bez którego życie byłoby niemożliwe, są składniki mineralne. W przyrodzie...
Komórka. Budowa i funkcje organelli komórkowych; porównanie komórek prokariotycznych i eukariotycznych
Porównanie komórek prokariotycznych i eukariotycznych 1. Komórka prokariotyczna Charakteryzuje się brakiem jądra komórkowego. DNA znajduje się w pewnym rejonie cytoplazmy, nie oddzielony od niej błoną. Cząsteczki DNA w większości komórek...
Choroby układu oddechowego
Spis treści Krótkie przypomnienie budowy anatomicznej i fizjologii układu oddechowego Główne objawy chorobowe Badania w chorobach układu oddechowego Profilaktyka chorób układu oddechowego - tryb życia - badania okresowe Układ...
Choroby układu krwionośnego.
Zawał serca Zawał serca jest to uszkodzenie mięśnia sercowego, w wyniku jego niedotlenienia. np. gdy skrzep tamuje przepływ krwi do jakiejś części serca. Objawy: · ból za mostkiem lub w okolicy serca, często promieniujący do lewego barku i...
Modyfikacja korzeni
KORZENIE SPICHRZOWE np. u buraka i rzodkiewki. Magazynują one substancje odżywcze KORZENIE KURCZLIWE np. u storczyków. Mogą one się skracać i wciągać roślinę głębiej w glebę. KORZENIE PODPOROWE np. u pandana. Ich funkcją jest...
Funkcje dróg oddechowych i płuc
1)jama nosowa -ogrzewa powietrze -oczyszcza powietrze -nawilża powietrze -odbiera zapachy 2)gardło -wspólny narząd dla układu pokarmowego i oddechowego 3)krtań -narząd mowy -nagłośnia chroni przed zakrztuszeniem 4)tchawica...
Omów cykl rozwojowy rośliny nagonasiennej na wybranym przykładzie.
Cykl rozwojowy roślin nagonasiennych stanowi jakby stopień przejściowy pomiędzy cyklem rozwojowym paproci i okrytonasiennych. Na przykład sosna, typowa roślina nagonasienna, wytwarza dwa rodzaje szyszek: męskie, małe, nie przekraczające 3 cm...
Ekosystem jeziora
W każdym środowisku mamy do czynienia ze strefowym rozmieszczeniem gatunków roślin i zwierząt (biocenoza). Ekosystem jeziora to dobrze wyodrębniony fragment biosfery, o dość wyraźnych granicach, silnej wewnętrznej integracji i stosunkowo...
Obieg materii i przepływu energii w ekosystemie
Biocenoza jest ściśle związana ze swoim abiotycznym środowiskiem-biotopem i tworzy z nim układ, zwany ekosystemem, w którym krąży materia i przez który przepływa energia. Między biocenozą a jej biotopem istnieją tak silne wzajemne zależności, że...
Tasiemce - budowa, rozmnażanie
W przewodzie pokarmowym człowieka może pasożytować wiele gatunków tasiemców. Tasiemce przypominają kształtem tasiemkę. Składają się z główki, krótkiej szyjki i licznych członów. Pokarm pobierają powierzchnią całego ciała na drodze osmozy....
Cykl rozwoju sosny - rośliny nagonasienne
Cykl rozwojowy sosny Gdy przeniesione wiatrem kiełkujące ziarno pyłku trafi na okienko zalążka, wytwarza łagiewkę pyłkową zawierającą w swym wnętrzu dwie gamety męskie. Jest to przedrośle męskie. Łagiewka wrasta do wnętrza zalążka. Jedna z...
Przyczyny tworzenia dziury ozonowej
Przyczyną tworzenia się dziury ozonowej jest niszczenie ozonu w atmosferze przez freony. Są to związki chemiczne, które w wyniku promieniowania ultrafioletowego rozkładają się na węgiel, fluor i chlor. Chlor wchodzi następnie w reakcję z ozonem...
Życie na pustyni
Pustynia – to obszary gdzie w ciągu roku spada na każe miejsce mniej niż 250 mm wody. Parowanie na tych terenach z powierzchni ziemi jest kilka do kilkudziesięciu razy większe od sumy opadów. Nie wszystkie pustynie są jednakowe. Niektóre mają...
Ewolucja - najważniejsze pojęcia
Ewolucjonizm jest nauką, której przedmiotem badań jest ewolucja organiczna. Inaczej ewolucjonizm to nauka zajmująca się całokształtem zagadnień związanych z rozwojem życia na Ziemi. Przedmiotem badań ewolucjonizmu jest ewolucja, oznaczająca proces...
Bezkręgowce - parzydełkowce, płazińce, pierścienice, stawonogi - opis
Parzydełkowce Stułbia: a) jest stułbio płazem b) występuje w wodach słodkich, ma postać workowatego polipa. c) jest przytwierdzona do podłoża stopą. d) ciało budują trzy warstwy: - zewnętrzna ekoderma - śrd mezoglea - wewn entoderma...
Pozytywne i negatywne skutki rozwoju motoryzacji
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI ROZWOJU MOTORYZACJI. Ludzie od zarania dziejów marzyli o przemieszczaniu się na większe odległości. Wraz z rozwojem cywilizacji nastąpił rozwój motoryzacji. Człowiek dostał do dyspozycji sprawny indywidualny środek...
Grzyby, glony, porosty ... - sciąga
TAKSONOMIA 1.Systematyka: -nauka zajmująca się porządkowaniem istot żywych uwzględniająca w I rzędzie stosunki pokrewieństwa ustalone przez pochodzenie -dział nauki biologii zajmujący się klasyfikowaniem gatunków roślinnych i zwierzęcych dążący do...
Choroby układu nerwowego i ich profilaktyka
Choroby układu nerwowego są równie pospolite co schorzenia innych narządów i układów. Jednak ze względu na centralną, kontrolującą i koordynującą rolę, jaką ten układ pełni w złożonym żywym organizmie, mogą mieć i nierzadko mają...
Mechanizmy odpornościowe organizmu
Immunologia – nauka o odporności organizmu Odporność organizmu – to jego zdolność do niszczenia obcych białek i komórek. Antygen – białko wywołujące w organizmie reakcje obronne. Patogen – obca komórka lub białko wywołujące choroby. -...
Ssaki - charakterystyka
Ssaki (Mammalia) To zwierzęta tworzące najwyżej uorganizowaną gromadę podtypu kręgowców (Vertebrata), typu strunowców, która powstała ok. 200 mln lat temu z gadokształtnych ssaków kopalnych z rzędu Therapsida, żyjących w permie i triasie....
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...