Mutualizm

ODDZIAŁYWANIA NIEANTAGONISTYCZNE - MUTUALIZM

Mutualizm - jest to jedno z oddziaływań nieantagonistycznych, cechujące się obopólnymi korzyściami, w stopniu tak dużym, że praktycznie uzależnia obydwie populacje.

Rozróżniamy kilka rodzajów mutualizmu:
a) Symbioza - jest to zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków, które przynosi korzyści każdej ze stron.

Przykłady:
Rak pustelnik i koralowiec ukwiał. Pustelnik, którego pozbawiony pancerza odwłok jest miękki i podatny na uszkodzenia, wyszukuje sobie muszli ślimaka dla ochrony. Na muszli tej osadza się ukwiał. Pustelnik przemieszczając się z miejsca na miejsce umożliwia ukwiałowi zdobycie większej ilości pokarmu. W zamian za to ukwiał zabarwiając się na jaskrawe kolory odstrasza drapieżniki zagrażające pustelnikowi.
Rośliny bobowate i bakterie wiążące azot. Rośliny bobowate wytwarzają flawnoidy, które wabią bakterie tworzące na korzeniach roślin charakterystyczne brodawki. Pomagają one roślinom wchłaniać azot, za co w zamian dostają sole mineralne i składniki pokarmowe.

b) Endosymbioza - zjawisko ścisłego współżycia dwóch gatunków, które przynosi kożyści każdej ze stron, przy czym jeden organizm żyje w ciele gospodarza.

Przykłady:
Termity i ich bakterie jelitowe. Bakterie pomagają trawić celulozę oraz wytwarzają witaminy. W zamian za to otrzymują pożywienie.
Roślinna komórka eukariotyczna. Uważa się, że dawniej takie organelle jak chloroplasty czy mitochondria były komórkami prokariotycznymi, które były endosymbiontami. W toku ewolucji te dwa gatunki połączyły się tworząc jeden wspólny organizm.

c) Mikoryza - występujące powszechnie niepasożytnicze współżycie korzeni lub innych organów (roślinn wyższych takich jak nasienne, paprotniki czy mszaki) z grzybami. Ten rodzaj mutualizmu daje obu stronom korzyści: grzyb dostarcza roślinie wodę i sole mineralne, roślina- substancje odżywcze.

Przykłady:
Maślak zwyczajny i sosna zwyczajna,
Storczyki i grzyby (nasiona stroczyków kiełkują tylko w obecności grzybni),
Grzyb koźlarzi brzoza,
Borowik i sosna (lub też: buk zwyczajny, dąb i grab)

d) Helotyzm - specyficzna forma symbiozy, w której oba gatunki są od siebie uzależnione i w razie rozpadu nie są zdole do samodzielngo życia lądowym ani wodnym. Głównym przykładem helotyzmu są porosty. Występuje on także pomioędzy niektórymi gatunkami mrówek.