Wpływ palenia papierosów na zdrowie człowieka

Mówienie dzisiaj o szkodliwości palenia tytoniu to banał. Nawet sporadyczne sięganie do paczki z ulubionymi papierosami niesie ze sobą negatywne skutki dla zdrowia. Medycyna nie ma co do tego wątpliwości. Najwięcej palaczy jest w Chinach i jest to ok. 320 mln osób. Papierosy można wszędzie kupić bez trudu. Są dość tanie i łatwo dostępne dla młodych ludzi, którzy chętnie w ten sposób manifestują swoją dorosłość i niezależność. Dla tej grupy papieros jest wciąż atrakcyjnym symbolem dorosłości. A przecież właśnie dla młodych ludzi palenie tytoniu jest szczególnie niebezpieczne. Niepokojące jest zjawisko przekonywania dzieci do palenia tytoniu przez przemysł tytoniowy i współpracujący z nim rynek reklamowy. Reklamy docierają do dzieci z przekazem, że palenie tytoniu jest związane ze szczęściem, z wolnością, pieniędzmi i pięknem. W Polsce, pod wpływem reklamy, wzrósł blisko dwukrotnie odsetek 15-letnich dziewcząt palących papierosy (z 16% w 1990 roku do 28% w 1998 roku). Każdego dnia w naszym kraju rozpoczyna swoją "przygodę" z papierosem około 500 dzieci. Połowa z nich, z tego powodu umrze przedwcześnie, a w tym 25% - przed osiągnięciem 60 roku życia. Dzieci rosną nie tylko w przekonaniu, że dym tytoniowy jest składnikiem naszej codzienności, gdyż jest obecny w wielu polskich domach, ale także dlatego, że w szkole i na ulicy ciągle spotykają się z papierosami. Często, okres od zapalenia pierwszego, "próbnego" papierosa do silnego uzależnienia od nikotyny trwa, u nastoletnich palaczy, nie dłużej niż rok. Kiedy nastolatek uświadamia sobie rozmiar swojego uzależnienia od nikotyny, rzucenie nałogu staje się bardzo trudne, tak pod względem fizycznym, jak i psychologicznym. Co więcej, presja ze strony otoczenia dorastających młodych ludzi dodatkowo utrudnia rzucenie palenia. Tymczasem, wczesne rzucenie palenia jest podstawowym warunkiem przywrócenia dobrego stanu zdrowia i minimalizacji szkodliwych skutków nałogu. Przecież każdy papieros zabiera 3 minuty życia, a regularne palenie papierosów skraca życie o około 5 lat.

Palenie papierosów to nałóg uzależniający na kilku poziomach: fizjologii (od nikotyny), nawyków (czynności rąk przy paleniu) i emocji (jak każda używka, sięganie po papierosy to rodzaj "podpórki" emocjonalnej). Dlatego tak trudno odzwyczaić się od palenia. Mimo to, papierosy sprawiają wrażenie niewinnej rozrywki, bardziej akceptowanej społecznie niż alkohol. Przecież po wypaleniu paczki papierosów nikt nie bije żony ani nie przewraca mebli! Zaciągnięcie się ulubionym dymkiem daje złudne poczucie rozluźnienia. Złudne, bowiem w rzeczywistości powoduje stres organizmu, przyspieszając akcję serca.

Historia palenia tytoniu

1492 Krzysztof Kolumb w czasie swej podróży do Indian został poczęstowany wysuszonymi liśćmi tytoniowymi
1545 Ślady palenia tytoniu przez Indian, zamieszkujących okolice w pobliżu dzisiejszego miasta Montreal w Kanadzie.
1556 Tytoń po raz pierwszy staje się znany we Francji.
1558 Tytoń dociera do Brazylii i Portugalii.
1559 Tytoń trafia do Hiszpanii.
1560 Plantacje Nicotiana rustica w Afryce Centralnej.
1565 Tytoń trafia do Anglii.
1600 Palenie i żucie tytoniu poznają mieszkańcy Włoch, Niemiec, Norwegii, Szwecji, Rosji, Persji, Indii, Indochin, Japonii, Chin i zachodniego wybrzeża Afryki

W 1924 roku znane czasopismo "Reader's Digest" opublikowało artykuł pt. "Czy tytoń niszczy ludzkie ciało?" Był to pierwszy z artykułów na temat wpływu palenia tytoniu na zdrowie. Trzy lata później F. Tylecote, angielski lekarz, napisał w czasopiśmie medycznym "The Lancet", że w każdym przypadku raka płuc, z jakim się spotkał, pacjent palił papierosy. Obecnie wiadomo, że tytoń jest przyczyną co najmniej dwudziestu pięciu grup chorobowych zagrażających życiu. Należą do nich różne zmiany nowotworowe, niekiedy bardzo niebezpieczne, i choroba wieńcowa. Pojawiający się w jej efekcie zawał serca to jedna z najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce. Statystyki brzmią groźnie. Blisko 95% złośliwych nowotwór płuc występuje u osób palących. Zaś wśród stosunkowo nielicznych zmian nowotworowych rozwijających się w płucach osób niepalących, prawie 1/3 to efekt palenia biernego - wdychania dymu z papierosów palonych przez współmałżonka w domu czy kolegów w pracy. Wpływ dymu tytoniowego na płuca jest wyjątkowo szkodliwy - dopiero po 10 latach od definitywnego rozstania z papierosami ryzyko zachorowania na raka płuc zmniejsza się do poziomu występującemu w przypadku osób niepalących. Także na inne nowotwory układu oddechowego - nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku i krtani - osoby palące narażone są nawet 20 razy częściej niż niepalące. Również częstsze zapadanie na choroby układu krążenia należy do smutnych rezultatów palenia tytoniu. Towarzyszą one palaczom bez względu na to, czy używają papierosów ze zmniejszoną ilością nikotyny, czy tradycyjnych. Palenie tytoniu zwiększa zapotrzebowanie organizmu na tlen, nawet już po wypaleniu papierosa. Zarazem przyczynia się do stałego niedotlenienia części krwinek.

Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym na całym świecie produktem, którego dym zawiera ponad 40 związków chemicznych powodujących raka.Składniki dymu tytoniowego:
- Cyjanowodór ( gaz używany do ludobójstwa w komorach gazowych)
- Kadm (metal ciężk)i
- Aceton ( rozpuszcza tkankę łączną)
- Arsen (trutka na szczury)
- Polon (pierwiastek radioaktywny)
- Chlorek winylu (używany do produkcji plastiku)
- Tlenek węgla ( czad)
- Akrydynę (stosowaną w produkcji barwników)
- Polon (pierwiastek promieniotwórczy)
- Toluen (rozpuszczalnik przemysłowy)
- Formaldehyd (stosowany do konserwacji preparatów biologicznych np. żab)
- Nikotyna
- Ciała smołowate

Nikotyna ma działanie stymulujące i sprawia, że zażywająca ją osoba czuje się ożywiona. Organizm palaczy szybko przyzwyczaja się do nikotyny, więc do uzyskania tego samego efektu jest potrzebna coraz większa dawka dymu. Nikotyna podwyższa ciśnienie tętnicze krwi, przyśpiesza tętno i zwiększa ilość krwi pompowanej przez serce. Nikotyna powoduje jednocześnie skurcz tętnic. Dlatego ryzyko zawału serca jest pięć razy większe u palacza niż u osoby niepalącej. Nikotyna jest narkotykiem. Porównując działanie uzależniające substancji psychoaktywnych stwierdzono, że nikotyna uzależnia silniej niż heroina, kokaina, alkohol, kofeina i marihuana. Nikotyna nie tylko wywołuje uzależnienie, ale ponadto charakteryzuje się niespotykaną różnorodnością form oddziaływania na psychikę. Nikotyna powoduje osłabienie pamięci i jest substancją rakotwórczą. Wpływa negatywnie na gen p53, który powstrzymuje niekontrolowany rozwój komórek, czyli powstawanie nowotworów.

Nie daj się nabrać na papierosy "light" lub "ultra-light". Aż 75% palaczy uważa, że palenie takich papierosów jest mniej szkodliwe. Tymczasem badania naukowe wskazują, że w porównaniu z papierosami tradycyjnymi palenie takich papierosów nie zmniejsza ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego. Palenie papierosów jest w Polsce przyczyną co drugiego zgonu mężczyzn w wieku 35-69 lat - jesteśmy niestety pod tym względem światowym liderem.

Co grozi palaczowi?
- udar mózgu, katarakta, nowotwór krtani, rak płuca, zawał serca, nowotwór nerek, choroba żołądka i dwunastnicy, nowotwór trzustki, mniejsza potencja seksualna i płodność, częste infekcje górnych dróg oddechowych.

U osób palących znacznie częściej niż u niepalących dochodzi do konieczności amputacji nóg (z powodu miażdżycy tętnic kończyn dolnych).

Choroby wywołane paleniem
Rak płuc, nerki, trzustki, rak wargi, języka, jamy ustnej, przełyku i krtani, rak pęcherza moczowego, choroba niedokrwienna serca, przewlekłe zapalenie oskrzeli, gruźlica układu oddechowego, nadciśnienie tętnicze, Arteriosclerosis, udar mózgu, wrzody żołądka oraz dwunastnicy, przepukliny jelitowe.

Bierne palenie
Ekspozycja dzieci na dym tytoniowy jest poważnym problemem moralnym w każdej palącej rodzinie. Niektórzy uważają nawet, że jest to forma przemocy rodziców, którzy zmuszają dzieci do niechcianej ekspozycji na ponad 4000 toksycznych związków chemicznych. Decydujące znaczenie w ochronie zdrowia dzieci przed następstwami palenia papierosów "aktywnego i biernego" ma środowisko domowe. Aby osiągnąć pożądane efekty, konieczna jest zmiana postaw rodziców wobec palenia papierosów. "Dom wolny od dymu tytoniowego" powinien stać się normą obyczajową rodziny, gdyż wyrządzanie szkody dla zdrowia niepalących jest czymś dalece poważniejszym, aniżeli świadome sięganie po papierosa.

Skutki biernego palenia
Ostatnie badania wskazują na związek wymuszonego biernego palenia z zawałem serca. Inne badania wykazały, że dzieci z rodzin palaczy mają osłabiony układ odpornościowy
i częściej chorują. Palacz nie wdycha wszystkich szkodliwych substancji sam. Każdy, kto znajduje się w pobliżu palacza, wdycha te same związki chemiczne. Bierne palenie może być również bardzo szkodliwe dla zdrowia. Swego czasu prasa podała informację o śmiertelnym zatruciu dymem tytoniowym noworodka przez niefrasobliwych rodziców. Żony palących mężów chorują dwukrotnie częściej na raka płuca niż partnerki mężczyzn niepalących.

Palenie tytoniu a ciąża
Kobieta paląca tytoń w ciąży powoduje, że jej dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, niezbędnego do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Rozwijające się w jej łonie dziecko jest zmuszane do kontaktu z prawie 4.000 substancji chemicznych, w tym 40 rakotwórczymi, które są zawarte w dymie tytoniowym. Dziecko rodzi się znacznie mniejsze i podatniejsze na choroby wieku niemowlęcego i dziecięcego. Zwiększa się ryzyko komplikacji w czasie ciąży: samoistnego poronienia, porodu przedwczesnego, krwawień z dróg rodnych, łożyska przodującego, Najbardziej negatywnie na rozwój płodu wpływa zwłaszcza palenie w ostatnich 2 miesiącach ciąży. Niemowlęta wdychające dym częściej zapadają na poważne choroby układu oddechowego, astmę oskrzelową, zapalenie ucha środkowego, białaczkę.

Prognozy
10 000 000 polskich tytoniowych "kominów" bucha codziennie w naszych domach i zakładach pracy kłębami dymu. W latach 90, XX wieku palenie spowodowało rocznie śmierć prawie 3000 000 osób na świecie. Co 13 sekund ktoś umiera z powodu palenia tytoniu.W nowym stuleciu nałóg ten będzie zabijać co 4 sekundy. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że w Polsce prawie co drugi zgon mężczyzn w wieku 35-69 lat (przedwczesna umieralność) jest rezultatem palenia papierosów. Gdy dzisiejsza młodzież osiągnie wiek średni, umierać będzie na skutek palenia prawie 10 000 000 osób rocznie. Jeśli nic się nie zmieni w tej dziedzinie, będziemy świadkami wielkiej i dobrowolnej samozagłady.

Rzucenie palenia
Zaprzestanie palenia tytoniu to konieczność. Sposobów na rzucanie palenia jest niemało. Jedni zalecają działanie zdecydowane i kategoryczne, inni są zdania, że rozstanie z papieroskiem powinno odbywać się krok po kroku, by po pewnym czasie osiągnąć cel, czyli całkowicie przestać palić. Ważne, by się zdecydować i naprawdę to zrobić. Nie pocieszaj się tym, że palisz niewiele lub mniej niż kiedyś. Nie ma "bezpiecznej" liczby wypalanych papierosów. Palenie nawet 5 papierosów dziennie wiąże się ze wzrostem ryzyka wystąpienia powikłań nadciśnienia tętniczego. Gdy ciągnie nas do papierosa, pomocą może być nam - w zależności od sytuacji - ruch na świeżym powietrzu, ćwiczenia odprężające, sięganie po owoc lub warzywo do schrupania, albo po gumę do żucia. A także... silna motywacja. Gdy rzucisz palenie poprawisz kondycję fizyczną, zapomnisz co to kaszel poranny i rzadziej będziesz chorował na infekcje dróg oddechowych. Z badań przeprowadzonych w 1998 roku wynika, że 70% palących Polaków pragnie rzucić palenie. W Polsce od 1991 roku rzuciło palenie ponad 2 000 000 ludzi. Wygrywa każdy, kto rzuci palenie.

Korzyści zdrowotne rzucenia palenia papierosów

- wciągu 20 min Do normy wracają: ciśnienie tętnicze krwi, czynność serca oraz obniża się tętno.
- w ciągu 8 godzin Zmniejsza się poziom tlenku węgla we krwi, a podnosi poziom tlenu.
- w ciągu 24 godzin Zmniejsza się ryzyko ostrego zawału serca.
- w ciągu 48 godzin Powraca do normy zmysł smaku i zapachu.
- od 2 tygodni do 3 miesięcy Poprawie ulega stan układu krążenia. Zwiększa się wydolność fizyczna. Wydolność płuc wzrasta o 30%.
- od 1 do 9 miesięcy Poprawia się wydolność układu oddechowego, ustępuje kaszel duszności, zmęczenie.
- po 1 roku O połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca.
- po 5 latach O połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuc oraz raka jamy ustnej, przełyku i krtani. W dużym stopniu zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
- po 10 latach Ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej. Ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, krtani, przełyku, pęcherza moczowego i nerek nadal zmniejsza się.
- po 15 latach Ryzyko zachorowania na raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.

Korzyści ekologiczne
9 milionów tytoniowych "kominów" produkuje codziennie w naszych domach i zakładach pracy chmury dymu. Rocznie tworzą one chmurę dymu z 90 miliardów papierosów. Każdy palacz zanieczyszcza środowisko, w którym przebywa. Jeśli rzucisz palenie, przestaniesz zanieczyszczać środowisko.

Korzyści finansowe
Jeśli paliłeś paczkę papierosów dziennie (15 zł), a dziś rzuciłeś palenie, zobacz ile zaoszczędzisz po kilku lub kilkunastu latach? Szacuje się, że średnia różnica długości życia między osobami niepalącymi a palaczami wynosi 15 lat. Czy warto dla przyjemności zaciągania się dymem papierosowym poświęcić 15 lat życia?