Mleko i produkty mleczne

Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim dostarczają łatwostrawne białko o wysokiej wartości odżywczej, dobrze przyswajalne tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne (głównie wapń), witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz witaminy z grupy B.

Wapń pochodzący z mleka i produktów mlecznych jest dobrze przyswajalny dzięki zawartości w nim cukru laktozy, niektórych aminokwasów i odpowiedniego stosunku wapnia do fosforu. Niedobór wapnia może doprowadzić do rozmiękczenia i zrzeszotnienia kości, co sprzyja ich łamliwości (osteoporozie). Ze względu na zawartość składników mineralnych (wapń, potas, magnez, sód) mleko posiada właściwości odkwaszające, podobnie jak warzywa i owoce. Produkty mleczne i mleko niestety nie są dobrym źródłem żelaza i witaminy C.

Dla osób, które nie tolerują mleka, zaleca się całą gamę innych produktów mlecznych, np. serów, napojów mlecznych - kefirów, jogurtów, maślanki, serwatki. Mleczne napoje fermentowane zawierają korzystne kultury bakterii, które stymulują rozwój mikroflory jelitowej, wspomagającej proces trawienia i wzrost przyswajalności składników pożywienia.

Mleko i jego produkty zaleca się spożywać codziennie. Obok produktów zbożowych, warzyw i owoców powinno być podstawą naszego pożywienia. Spożywanie mniej niż pół litra mleka lub innych produktów mlecznych może doprowadzić do niedoboru wapnia w organizmie. Należy pamiętać, że pełna szklanka mleka zawiera aż 300 mg wapnia, co stanowi około 1/3 całkowitego zapotrzebowania na ten pierwiastek w ciągu doby.

Mleko i produkty mleczne są najlepszym składnikiem budulcowym kości i zębów, dlatego też najwięcej produktów z tej grupy powinny spożywać dzieci i młodzież. Od stopnia uwapnienia kości w wieku młodzieńczym zależy ich odporność na złamania w wieku starszym.

Dzieciom zaleca się pić mleko tłuste, gdyż zawiera ono więcej witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, tj. wit. A, D, E, natomiast osobom otyłym, z miażdżycą, zaleca się mleko i produkty mleczne odtłuszczone, np. biały chudy ser. Zawiera on nieco mniej białka, witaminy B2 i wapnia, ale jest jednocześnie mniej kaloryczny i zawiera mniej tłuszczu. Osobom dorosłym zaleca się stosować do smarowania pieczywa miękkie margaryny (w niewielkich ilościach) zamiast masła.