uciekać (język polski)

mężczyzna ucieka (1.1) przed bykiem

zawodnik ucieka (1.1) z piłką

kot ucieka (1.1) przez płot

wymowa:

IPA: [uˈʨ̑ɛkaʨ̑], AS: [ućekać], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​

​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. uciec)

(1.1) pośpiesznie opuszczać jakieś miejsce (najczęściej ze względu na niebezpieczeństwo, zagrożenie)

(1.2) przen. unikać czegoś, nie chcieć konfrontacji z czymś

(1.3) o substancjach: wylewać się, wydostawać się, przeciekać

czasownik zwrotny niedokonany uciekać się (dk. uciec się)

(2.1) posługiwać się czymś dla osiągnięcia pewnego celu^[1]

(2.2) zwracać się do kogoś, aby uzyskać pomoc, opiekę^[1]

odmiana:

(1.1-3) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		uciekać
czas teraźniejszy		uciekam	uciekasz	ucieka	uciekamy	uciekacie	uciekają
czas przeszły	m	uciekałem	uciekałeś	uciekał	uciekaliśmy	uciekaliście	uciekali
	ż	uciekałam	uciekałaś	uciekała	uciekałyśmy	uciekałyście	uciekały
	n	uciekałom	uciekałoś	uciekało
tryb rozkazujący		niech uciekam	uciekaj	niech ucieka	uciekajmy	uciekajcie	niech uciekają
pozostałe formy czas przyszły m będę uciekał, będę uciekać będziesz uciekał, będziesz uciekać będzie uciekał, będzie uciekać będziemy uciekali, będziemy uciekać będziecie uciekali, będziecie uciekać będą uciekali, będą uciekać ż będę uciekała, będę uciekać będziesz uciekała, będziesz uciekać będzie uciekała, będzie uciekać będziemy uciekały, będziemy uciekać będziecie uciekały, będziecie uciekać będą uciekały, będą uciekać n będę uciekało, będę uciekać będziesz uciekało, będziesz uciekać będzie uciekało, będzie uciekać czas zaprzeszły m uciekałem był uciekałeś był uciekał był uciekaliśmy byli uciekaliście byli uciekali byli ż uciekałam była uciekałaś była uciekała była uciekałyśmy były uciekałyście były uciekały były n uciekałom było uciekałoś było uciekało było forma bezosobowa czasu przeszłego uciekano tryb przypuszczający m uciekałbym, byłbym uciekał uciekałbyś, byłbyś uciekał uciekałby, byłby uciekał uciekalibyśmy, bylibyśmy uciekali uciekalibyście, bylibyście uciekali uciekaliby, byliby uciekali ż uciekałabym, byłabym uciekała uciekałabyś, byłabyś uciekała uciekałaby, byłaby uciekała uciekałybyśmy, byłybyśmy uciekały uciekałybyście, byłybyście uciekały uciekałyby, byłyby uciekały n uciekałobym, byłobym uciekało uciekałobyś, byłobyś uciekało uciekałoby, byłoby uciekało imiesłów przymiotnikowy czynny m uciekający, nieuciekający ż uciekająca, nieuciekająca uciekające, nieuciekające n uciekające, nieuciekające imiesłów przysłówkowy współczesny uciekając, nie uciekając rzeczownik odczasownikowy uciekanie, nieuciekanie

(2.1-2) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		uciekać się
czas teraźniejszy		uciekam się	uciekasz się	ucieka się	uciekamy się	uciekacie się	uciekają się
czas przeszły	m	uciekałem się	uciekałeś się	uciekał się	uciekaliśmy się	uciekaliście się	uciekali się
	ż	uciekałam się	uciekałaś się	uciekała się	uciekałyśmy się	uciekałyście się	uciekały się
	n	uciekałom się	uciekałoś się	uciekało się
tryb rozkazujący		niech się uciekam	uciekaj się	niech się ucieka	uciekajmy się	uciekajcie się	niech się uciekają
pozostałe formy czas przyszły m będę się uciekał, będę się uciekać będziesz się uciekał, będziesz się uciekać będzie się uciekał, będzie się uciekać będziemy się uciekali, będziemy się uciekać będziecie się uciekali, będziecie się uciekać będą się uciekali, będą się uciekać ż będę się uciekała, będę się uciekać będziesz się uciekała, będziesz się uciekać będzie się uciekała, będzie się uciekać będziemy się uciekały, będziemy się uciekać będziecie się uciekały, będziecie się uciekać będą się uciekały, będą się uciekać n będę się uciekało, będę się uciekać będziesz się uciekało, będziesz się uciekać będzie się uciekało, będzie się uciekać czas zaprzeszły m uciekałem się był uciekałeś się był uciekał się był uciekaliśmy się byli uciekaliście się byli uciekali się byli ż uciekałam się była uciekałaś się była uciekała się była uciekałyśmy się były uciekałyście się były uciekały się były n uciekałom się było uciekałoś się było uciekało się było forma bezosobowa czasu przeszłego uciekano się tryb przypuszczający m uciekałbym się, byłbym się uciekał uciekałbyś się, byłbyś się uciekał uciekałby się, byłby się uciekał uciekalibyśmy się, bylibyśmy się uciekali uciekalibyście się, bylibyście się uciekali uciekaliby się, byliby się uciekali ż uciekałabym się, byłabym się uciekała uciekałabyś się, byłabyś się uciekała uciekałaby się, byłaby się uciekała uciekałybyśmy się, byłybyśmy się uciekały uciekałybyście się, byłybyście się uciekały uciekałyby się, byłyby się uciekały n uciekałobym się, byłobym się uciekało uciekałobyś się, byłobyś się uciekało uciekałoby się, byłoby się uciekało imiesłów przymiotnikowy czynny m uciekający się, nieuciekający się ż uciekająca się, nieuciekająca się uciekające się, nieuciekające się n uciekające się, nieuciekające się imiesłów przysłówkowy współczesny uciekając się, nie uciekając się rzeczownik odczasownikowy uciekanie się, nieuciekanie się

przykłady:

(1.1) Na widok ojca uciekała po prostu do swego pokoiku na piętrze, położonego tuż obok strychu^[2].

(1.1) Uciekaj co sił.^[3]

składnia:

(1.1) uciekać z + D. • uciekać do + D. • uciekać z + N. • uciekać przed + N.

(1.2) uciekać przed + N.

kolokacje:

(1.1) uciekać z kraju / z więzienia / z kimś

(1.2) uciekać od problemów / od rzeczywistości

synonimy:

(1.1) pierzchać, rejterować, czmychać, wydostawać się, ewakuować, uchodzić, reg. śl. pomykać; pot. wiać, znikać, zmiatać; wulg. spieprzać; wulg. spierdalać

(1.2) odbiegać, unikać

antonimy:

(1.1) zostawać

hiperonimy:

(1.1) odchodzić, odjeżdżać

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ucieczka ż, uciekinier m, uciekinierka ż, uciekanie n

przym. ucieczkowy

czas. uciec

związki frazeologiczne:

uciekać, gdzie pieprz rośnie • przysłowia: dusza uciekła w pięty • od złego człowieka odrzynaj połę a uciekaj^[4] • robota nie zając, nie ucieknie • czas ucieka, wieczność czeka

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) escape, flee, run away, pot. skedaddle
• arabski: (1.1) هرب, أبق
• baskijski: (1.1) ihes egin
• bułgarski: (1.1) бягам; (1.2) избягвам, бягам; (1.3) тека, изтичам
• chiński standardowy: (1.1) 跑 (pǎo)
• duński: (1.1) flygte, rømme
• esperanto: (1.1) fuĝi; (1.2) eviti
• francuski: (1.1) s'enfuir, s'échapper; (1.2) fuir, éviter; (1.3) s'échapper
• hawajski: (1.1) wehe
• hebrajski: (1.1) לברוח
• hiszpański: (1.1) escapar, escaparse, huir, fugarse; (1.2) rehuir, evitar; (1.3) escaparse, rebosar, derramarse; (2.1) recurrir; (2.2) recurrir, apelar
• interlingua: (1.1) escappar, discampar, fugir; (1.2) evader
• jidysz: (1.1) אַנטלויפֿן (antlojfn), אַוועקלויפֿן (aweklojfn), מאַכן פּליטה (machn plejte)
• kaszubski: (1.1) ùcekac, wiornąc
• kataloński: (1.1) escapar
• maltański: (1.1) ħarab
• niderlandzki: (1.1) ontsnappen, vluchten, weglopen
• niemiecki: (1.1) fliehen, entfliehen, flüchten, abhauen, weglaufen; (1.2) entgehen, entkommen; (1.3) auslaufen
• norweski (bokmål): (1.1) flykte
• nowogrecki: (1.1) φεύγω, δραπετεύω; (1.2) αποφεύγω; (1.3) ξεχειλίζω
• rosyjski: (1.1) убегать
• somalijski: (1.1) carar
• szwedzki: (1.1) fly, rymma, smita; (1.2) undfly, undvika; (1.3) läcka ut, sippra ut; (2.1) ta till, tillgripa
• ukraiński: (1.1) тікати
• wilamowski: (1.1) atkłaufa, atkłaojfa, fütłaojfa
• włoski: (1.1) battersela, scappare, fuggire

źródła: