giełda (język polski)

giełda (1.1)
giełda (1.2)
wymowa:
IPA: [ˈɟɛwda], AS: eu̯da], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) ekon. finans. instytucja publiczna, w której kupcy i pośrednicy (maklerzy) kupują lub sprzedają papiery wartościowe i niektóre towary masowe; zob. też giełda w Wikipedii
(1.2) ekon. hand. stałe lub okresowe miejsce zorganizowanej detalicznej lub hurtowej sprzedaży towarów określonego rodzaju
(1.3) st.pol. grupa ludzi, biesiadująca za wspólne pieniądze[1]
(1.4) st.pol. miejsce, w którym spotykali się kupcy[1]
(1.5) st.pol. pejor. karczma, miejsce o złej sławie
(1.6) st.pol. zbieranina, zgraja
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) Adam długo korzystał z hossy na giełdzie, ale Stefan nie potrafił na tym korzystać.
(1.1) Grając na giełdzie, straciłem cały swój majątek.
(1.2) Używane części do peceta znajdziesz tanio na giełdzie komputerowej.
(1.4) Panowie kupcy, jak się z sobą o pewnej godzinie przed giełdą, albo w saméy giełdzie, o cenie namówią, tak cenę trzymaią. (sic!)[2]
(1.5) Teraz dwory pańskie wszeteczeństwa i wszelakiey niepobożności sromotnemi giełdami. (sic!)[3]
(1.6) Nie masz się czego lękać brzmiącéy tey a gnuśnéy barbarzyńców giełdy. (sic!)[4]
składnia:
(1.1) giełda + D.
(1.2) giełda + D.
kolokacje:
(1.1) giełda papierów wartościowych • giełda towarowa • giełda warszawska / londyńska / tokijska / nowojorskareakcja giełdy • panika / krach / euforia / hossa / bessa na giełdzie
(1.2) giełda samochodowa / kwiatowa / odzieżowa / narciarska / komputerowa / zoologiczna • giełda staroci / minerałówkupić / kupować / dostać / wypatrzeć / sprzedać / sprzedawać coś na giełdzie
synonimy:
(1.6) hałastra, gawiedź, tłok
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. giełdowicz m, giełdziarz m, giełdowiec m, giełdziara ż, gildia ż
przym. giełdowy, giełdziarski; st.pol. giełdziany
przysł. giełdowo
związki frazeologiczne:
etymologia:
jako pierwsze prawdopodobnie pojawiło się znaczenie (1.3), od niem. Gilde[5]
(1.1) od (1.4)
(1.4) od (1.3)[5]
(1.5) ponieważ często miejscem spotkań kupców była karczma, słowo nabrało też pejoratywnego znaczenia
uwagi:
(1.5-6) por. gałda
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „giełda” w: Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807-1814.
  2. Jakub Haur, Skład abo skarbiec znakomitych sekretów oekonomiej ziemiańskiej
  3. Kronika polska Marcina Kromera
  4. Tacyt, Germania, tłum. Adam Naruszewicz
  5. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „giełda” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.