chwalić (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈxfalʲiʨ̑], AS: [χfalʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk.• post. utr. dźw. ​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) mówić lub pisać o czymś lub o kimś dobrze

(1.2) przest. czcić, wielbić

czasownik zwrotny niedokonany chwalić sobie

(2.1) być z czegoś zadowolonym

czasownik zwrotny niedokonany chwalić się

(3.1) podkreślać swoje osiągnięcia, zasługi, lub mówić z dumą o posiadanych przedmiotach

odmiana:

(1) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		chwalić
czas teraźniejszy		chwalę	chwalisz	chwali	chwalimy	chwalicie	chwalą
czas przeszły	m	chwaliłem	chwaliłeś	chwalił	chwaliliśmy	chwaliliście	chwalili
	ż	chwaliłam	chwaliłaś	chwaliła	chwaliłyśmy	chwaliłyście	chwaliły
	n	chwaliłom	chwaliłoś	chwaliło
tryb rozkazujący		niech chwalę	chwal	niech chwali	chwalmy	chwalcie	niech chwalą
pozostałe formy czas przyszły m będę chwalił, będę chwalić będziesz chwalił, będziesz chwalić będzie chwalił, będzie chwalić będziemy chwalili, będziemy chwalić będziecie chwalili, będziecie chwalić będą chwalili, będą chwalić ż będę chwaliła, będę chwalić będziesz chwaliła, będziesz chwalić będzie chwaliła, będzie chwalić będziemy chwaliły, będziemy chwalić będziecie chwaliły, będziecie chwalić będą chwaliły, będą chwalić n będę chwaliło, będę chwalić będziesz chwaliło, będziesz chwalić będzie chwaliło, będzie chwalić czas zaprzeszły m chwaliłem był chwaliłeś był chwalił był chwaliliśmy byli chwaliliście byli chwalili byli ż chwaliłam była chwaliłaś była chwaliła była chwaliłyśmy były chwaliłyście były chwaliły były n chwaliłom było chwaliłoś było chwaliło było forma bezosobowa czasu przeszłego chwalono tryb przypuszczający m chwaliłbym, byłbym chwalił chwaliłbyś, byłbyś chwalił chwaliłby, byłby chwalił chwalilibyśmy, bylibyśmy chwalili chwalilibyście, bylibyście chwalili chwaliliby, byliby chwalili ż chwaliłabym, byłabym chwaliła chwaliłabyś, byłabyś chwaliła chwaliłaby, byłaby chwaliła chwaliłybyśmy, byłybyśmy chwaliły chwaliłybyście, byłybyście chwaliły chwaliłyby, byłyby chwaliły n chwaliłobym, byłobym chwaliło chwaliłobyś, byłobyś chwaliło chwaliłoby, byłoby chwaliło imiesłów przymiotnikowy czynny m chwalący, niechwalący ż chwaląca, niechwaląca chwalące, niechwalące n chwalące, niechwalące imiesłów przymiotnikowy bierny m chwalony, niechwalony chwaleni, niechwaleni ż chwalona, niechwalona chwalone, niechwalone n chwalone, niechwalone imiesłów przysłówkowy współczesny chwaląc, nie chwaląc rzeczownik odczasownikowy chwalenie, niechwalenie

(2) koniugacja VIa

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		chwalić sobie
czas teraźniejszy		chwalę sobie	chwalisz sobie	chwali sobie	chwalimy sobie	chwalicie sobie	chwalą sobie
czas przeszły	m	chwaliłem sobie	chwaliłeś sobie	chwalił sobie	chwaliliśmy sobie	chwaliliście sobie	chwalili sobie
	ż	chwaliłam sobie	chwaliłaś sobie	chwaliła sobie	chwaliłyśmy sobie	chwaliłyście sobie	chwaliły sobie
	n	chwaliłom sobie	chwaliłoś sobie	chwaliło sobie
tryb rozkazujący		niech sobie chwalę	chwal sobie	niech sobie chwali	chwalmy sobie	chwalcie sobie	niech sobie chwalą
pozostałe formy czas przyszły m będę sobie chwalił, będę sobie chwalić będziesz sobie chwalił, będziesz sobie chwalić będzie sobie chwalił, będzie sobie chwalić będziemy sobie chwalili, będziemy sobie chwalić będziecie sobie chwalili, będziecie sobie chwalić będą sobie chwalili, będą sobie chwalić ż będę sobie chwaliła, będę sobie chwalić będziesz sobie chwaliła, będziesz sobie chwalić będzie sobie chwaliła, będzie sobie chwalić będziemy sobie chwaliły, będziemy sobie chwalić będziecie sobie chwaliły, będziecie sobie chwalić będą sobie chwaliły, będą sobie chwalić n będę sobie chwaliło, będę sobie chwalić będziesz sobie chwaliło, będziesz sobie chwalić będzie sobie chwaliło, będzie sobie chwalić czas zaprzeszły m chwaliłem sobie był chwaliłeś sobie był chwalił sobie był chwaliliśmy sobie byli chwaliliście sobie byli chwalili sobie byli ż chwaliłam sobie była chwaliłaś sobie była chwaliła sobie była chwaliłyśmy sobie były chwaliłyście sobie były chwaliły sobie były n chwaliłom sobie było chwaliłoś sobie było chwaliło sobie było forma bezosobowa czasu przeszłego chwalono sobie tryb przypuszczający m chwaliłbym sobie, byłbym sobie chwalił chwaliłbyś sobie, byłbyś sobie chwalił chwaliłby sobie, byłby sobie chwalił chwalilibyśmy sobie, bylibyśmy sobie chwalili chwalilibyście sobie, bylibyście sobie chwalili chwaliliby sobie, byliby sobie chwalili ż chwaliłabym sobie, byłabym sobie chwaliła chwaliłabyś sobie, byłabyś sobie chwaliła chwaliłaby sobie, byłaby sobie chwaliła chwaliłybyśmy sobie, byłybyśmy sobie chwaliły chwaliłybyście sobie, byłybyście sobie chwaliły chwaliłyby sobie, byłyby sobie chwaliły n chwaliłobym sobie, byłobym sobie chwaliło chwaliłobyś sobie, byłobyś sobie chwaliło chwaliłoby sobie, byłoby sobie chwaliło imiesłów przymiotnikowy czynny m chwalący sobie, niechwalący sobie ż chwaląca sobie, niechwaląca sobie chwalące sobie, niechwalące sobie n chwalące sobie, niechwalące sobie imiesłów przymiotnikowy bierny m chwalony, niechwalony chwaleni, niechwaleni ż chwalona, niechwalona chwalone, niechwalone n chwalone, niechwalone imiesłów przysłówkowy współczesny chwaląc sobie, nie chwaląc sobie rzeczownik odczasownikowy chwalenie sobie, niechwalenie sobie

przykłady:

(1.1) Nie chwal jej zbyt często, bo popadnie w samozachwyt.

(1.2) Grajmy Panu na harfie, grajmy Panu na cytrze, chwalmy śpiewem i tańcem cuda te fantastyczne.^[1]

(2.1) Babcia chwali sobie nowy aparat słuchowy.

(3.1) Michał chwali się swoim nowym komputerem.

składnia:

(1.1) chwalić kogoś (B.) za coś (B.)

(1.2) chwalić + B.

(2.1) chwalić sobie + M.

(3.1) chwalić się + N.

kolokacje:

synonimy:

(1.1) doceniać

(1.2) czcić, gloryfikować, sławić, wielbić, uwielbiać, oddawać cześć

(2.1) zachwalać

(3.1) afiszować się, chełpić się, chlubić się, chodzić jak paw, popisywać się, przechwalać się, wychwalać się, zadzierać nosa; pot. kręcić kuprem

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. chwalstwo n, chwalenie n, chwała ż, pochwała ż

czas. pochwalić, zachwalać, przechwalać, wychwalać

przym. chwalebny, chwalny

związki frazeologiczne:

cudze chwalicie, swego nie znacie • każda pliszka swój ogonek chwali • nie chwal dnia przed zachodem słońca

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (3.1) spog
• angielski: (1.1) praise, glorify; (1.2) praise, glorify; (3.1) boast
• arabski: (1.2) مجد (maǧǧada), chwalić Boga: حمد (ḥammada)
• białoruski: (1.1) хваліць; (3.1) хваліцца
• bułgarski: (1.1) хваля; (3.1) хваля се
• czeski: (1.1) chválit
• duński: (1.1) rose, give ros, prise, berømme
• esperanto: (1.1) laŭdi
• francuski: (1.1) vanter; (1.2) exalter, glorifier; (2.1) vanter; (3.1) se vanter
• hiszpański: (1.1) elogiar, alabar; (1.2) glorificar, venerar, adorar
• japoński: (1.1) 褒める (ほめる, homeru); (3.1) 自慢する (じまんする, jiman suru), 誇る (ほこる, hokoru)
• kaszubski: (1.1) chwôlëc
• kataloński: (1.1) lloar, alabar
• niderlandzki: (1.1) prijzen, loven; (2.1) zich gelukkig prijzen; (3.1) opscheppen
• niemiecki: (1.1) loben
• nowogrecki: (1.1) επαινώ, εγκωμιάζω; (1.2) δοξάζω, δοξολογώ
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1-2)
• rosyjski: (1.1) хвалить, восхвалять
• ukraiński: (1.1) хвалити
• wilamowski: (1.1) łöwa, rima, rīma

źródła: