Wolność

Głupi komunista

Polski film wykreował też postać głupiego służbisty, którego jest w stanie oszukać inteligentny człowiek – opozycjonista. Takie postaci komunistów wojskowych znajdziemy w głośnej komedii Kazimierza Kutza Pułkownik Kwiatkowski , której bohater – sprytny człowiek z zasadami i fantazją, lekarz wojskowy– ułatwia koledze zwolnienie z wojska, sam ucieka i wypożycza wojskowy samochód, kreując się na komunistycznego wojskowego dygnitarza. Dzięki swym wyczynom uwalnia niesprawiedliwie więzionych,...

Lekarz outsider

Prócz lekarzy dziwaków literatura portretuje lekarzy outsiderów skazanych na wyobcowanie z powodów np. politycznych. Takim jest bohater Łuku triumfalnego Ericha Marii Remarque’a, Ludwik Fresenburg, ukrywający się w Paryżu jako nielegalny emigrant, uciekinier z hitlerowskich Niemiec. Poznajemy go jako przystojnego mężczyznę, świetnego chirurga, który ukrywa się pod fałszywym nazwiskiem Ravic. Zmory przeszłości nie dają mu jednak spokoju, posuwa się nawet do zabicia dawnego oprawcy z...

Poeta – przywódca narodu

Inny dylemat poetów dotyczył roli społecznej twórcy. Wielokrotnie pytano,czy poezja ma dotyczyć tematyki narodowej, czy nie, czy ma się angażować w sprawy społeczne, czy pozostać na nie obojętną. Wedle tradycji tyrtejskiej (nazwa pochodzi od greckiego poety Tyrteusza, który zagrzewał Greków do walki i... prowadził ich do zwycięstw) poeta ma zagrzewać do walki. Taką rolę odgrywa Gustaw-Konrad w III części Dziadów , pragnący stanąć na czele narodu i doprowadzić go do wolności. Podobnie...

wolność

Matka Polka

Motyw macierzyńskiego cierpienia w specyficzny sposób przejmie polska literatura patriotyczna, kreująca mit matki Polki, wychowującej syna do nierównej walki z wrogiem. Bohaterka taka jest świadoma, że syna może stracić, a jednak obowiązek patriotyczny nakazuje jej przygotowanie go do roli bojownika o wolność ojczyzny. Ten model macierzyństwa eksponuje Adam Mickiewicz w wierszu Do matki Polki , opisującym w obrazowy sposób ból rodzicielki przyszłego patrioty, która od najmłodszych lat...

Samotność umierającego

Szczególny rodzaj samotności to samotność umierających. O niej traktuje wiele dzieł, np. genialna sztuka Dowcip Margaret Edson, mówiąca o odchodzeniu chłodnej, surowej profesor umierającej na raka. Samotność umierającego pokazał też w swoim filmie Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową Krzysztof Zanussi. Upokorzenia, strachu, cierpienia umierających nie jest w stanie podzielić nikt. W znanym wierszu Campo di Fiori Czesław Miłosz– ukazując iskry i strzępy ubrań,...

Ogród

Zakwitały marcinki przy drewnianym płotku Tyś się temu przyglądał mój szanowny kotku Tyś widział martwą osę i dwie muchy w locie I brzozę tę co zmarła tuż przy owym płocie Ja tam dół wykopałem tyś zasnął w tym dole Krążyły nad nim osy w swoim wielkim kole (...) Brzozy żaby marcinki wszystko jest tożsame Wszystko wchodzi wychodzi przez ogromną bramę Przez bramę brzóz marcinków i gnijących jeży Może tam coś jest jeszcze – coś w co nikt nie wierzy (Jarosław Marek Rymkiewicz, Ogród...

Artysta – zła profesja

Villon zapoczątkowuje linię pisarzy, którzy kreowali się na wyrzutków społecznych albo faktycznie nimi byli. Autor Wielkiego testamentu , złodziej, uczestnik morderczych bójek, odsiadujący wyrok w więzieniu, a potem skazany na śmierć (wyrok ten zamieniono na wygnanie) niewątpliwie miał powody, by czuć się wyobcowany. Młodopolscy poeci i symboliści nie byli rozpieszczani przez mieszczańskie społeczeństwo, jednak w ich postawie możemy również odnaleźć liczne elementy autokreacji (na „tych...

Taniec radości życia

Warto wreszcie wspomnieć o tańcu jako wyznaczniku tożsamości narodowej i... wyrazie radości życia. Te dwa aspekty znaczenia tańca splatają się w słynnej postaci Greka Zorby – bohatera powieści Nikosa Kazandzakisa, sfilmowanej przez Michalisa Kakojanisa (słynna kreacja Anthony’ego Quinna w roli Zorby). Zorba tańczy zawsze: kiedy się cieszy i kiedy rozpacza, gdy umiera jego synek i kiedy zawala się kolejka, którą szalony Macedończyk budował w pocie czoła. Bohater jest ucieleśnieniem takich...

Komunista – rewolucjonista, męczennik

Wiersze Władysława Broniewskiego dokumentują postaci i postawy komunistów. Są wśród tych wierszy Na śmierć rewolucjonisty i Elegia o śmierci Ludwika Waryńskiego . Kreują one nowych komunistycznych bohaterów – męczenników za sprawę, idealistów kochających robotnicze masy i wolność, umierających za innych. Jednocześnie programowy wiersz Broniewskiego o poezji ( Poezja ) stawia przed nią zadania tyrtejskie: ma zagrzewać do walki, także rewolucyjnej („Ty masz werbel nam zagrać do...

Praca artysty

Odrębny rozdział stanowi praca artystów, ukazywana przez nich samych jako natchniona misja (Mickiewicz w Dziadach cz. III), solidne rzemiosło (Horacy, Norwid) lub wyraz wolności, pozwalającej na tworzenie dzieł wielkich, ale i łamanie konwencji społecznych, szokowanie (zwłaszcza twórczość symbolistów francuskich czy polskich modernistów). Postaci artystów jako próżniaków przedstawia z odrazą literatura tworzona przez pozytywistów ( Nad Niemnem Orzeszkowej, Bez dogmatu Sienkiewicza)....

Samotność geniusza

Istotną cechą śpiewaka, barda, wieszcza (z Murów czy Wielkiej Improwizacji ) jest geniusz. Ów geniusz porywa tłumy, ale i odcina wybitną jednostkę od szarej gawiedzi.O samotności niepokornego geniusza, stworzonego do wyższych celów, łamiącego ko nwencje społeczne pisali, na przekór filistrom, symboliści francuscy czy twórcy młodopolscy, eksponując jego samotność i talent, ale także jego nieprzystawalność do społecznych wzorców, okupioną cierpieniem; wolność, niejednokrotnie okupioną...

Matka Boska romantyków

Imię Maryi pojawia się też w utworach romantycznych. Echa kultu maryjnego pobrzmiewają w Inwokacji do Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, w której poeta dziękuje Matce Boskiej Ostrobramskiej za cudowne uzdrowienie w dzieciństwie oraz błaga ją o „powrócenie cudem na ojczyzny łono” lub choćby przeniesienie „duszy utęsknionej/do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych”. W III części Dziadów czytamy o tym, jak Gustaw-Konrad (bluźnierca) broni imienia Maryi przed obrazą: JANKOWSKI (...)...

Podróże Pana Cogito

Odrębną kategorię stanowią podróże opisane przez Adama Zagajewskiego czy Zbigniewa Herberta. Te pielgrzymki do świata kultury, związane z poznawaniem zabytków, wnoszą do poezji tych twórców czy do esejów (Herbert) poczucie łączności ze światem kultury śródziemnomorskiej. Mijane miasta, opisane w wierszach Zagajewskiego, kuszą obcością lub mieszanką swojskości i obcości. Problemy napotykane w nich przez podróżnika nie są tak do końca jego problemami. Pozwala mu to zyskać wolność i dystans do...

Polowanie z punktu widzenia... zwierzyny – smak utraconej wolności

Niekiedy, rzadko, zdarza się w utworze literackim, że pisarz (poeta) ukazuje polowanie nie z punktu widzenia myśliwych, lecz... zwierzyny. Wówczas polowanie staje się symbolem gwałtu na zwierzęciu, przemocy, utraconej wolności. Tak dzieje się w słynnej piosence Jacka Kaczmarskiego, inspirowanej utworem Włodzimierza Wysockiego: Skulony w jakiejś ciemnej jamie smaczniem sobie spał I spały małe wilczki dwa – zupełnie ślepe jeszcze Wtem stary wilk przewodnik co życie dobrze znał Łeb...

Egipscy kapłani i rzymscy niewolnicy

Przedstawieni np. w Faraonie Bolesława Prusa kapłani sprawują władzę nad społeczeństwem. Prowadzą badania, mają większą wiedzę, dzięki temu mogą np. manipulować ludem, przedstawiając susze czy zaćmienia słońca jako kary bogów (mając wiedzę z dziedziny meteorologii, mogą przewidywać takie zjawiska). A więc znów – kto ma wiedzę, ten ma władzę. Nie zawsze jednak: liczni niewolnicy rzymscy,na ogół rodem z Grecji, to artyści i uczeni zwykle mądrzejsi od swych panów, ale całkowicie od nich...

Marzenia patriotów

Na ogół piękne są marzenia patriotów – żyjących pod zaborami lub w czasie okupacji – o wolnej ojczyźnie. Za te marzenia przychodzi im płacić śmiercią, poświęceniem życia prywatnego. Tak jest w przypadku marzącego o wolnej ojczyźnie Konrada Wallenroda, bohatera utworu Adama Mickiewicza. Wybór walki z Krzyżakami o wolność Litwy przypłaca szczęściem osobistym, rycerską sławą, a w końcu życiem (idzie na daleko posunięte kompromisy moralne). Marzenia patriotów powstańców też kończą się osobistą...

Powstanie kościuszkowskie

Motyw insurekcji kościuszkowskiej także często pojawia się w tekstach kultury, np. w Panu Tadeuszu w postaci wyraźnej aluzji. Na ścianie w Soplicowie wisi portret Kościuszki, któremu przygląda się Tadeusz po powrocie do domu. Również imię otrzymał tytułowy bohater epopei na cześć wodza. W powstaniu kościuszkowskim brał też udział kaleki żołnierz utrwalony w Kordianie Juliusza Słowackiego jako osoba niepokornie śpiewająca podczas koronacji cara na króla Polski: „Boże, pochowaj nam króla”....

Wartości demokratyczne

Określenie wszystkich wartości demokratycznych jest o tyle trudnym zadaniem,że sposób ich doboru zawsze budził kontrowersje. Można jednak wyznaczyć te podstawowe, które posłużą jako punkt wyjścia do dyskusji na temat ich miejsca w systemie demokracji. Wartości demokratyczne wolność prawo do godnego i bezpiecznego życia, do myślenia, wiary i wyrażania własnych przekonań: prawo do aktywnego uczestniczenia w tworzeniu rządowych praw i instytucji bez strachu, przymusu...

Samotność buntownika

Wielu nieszczęśliwych kochanków zabija się, wielu znajduje sobie szczytne cele. W III części Dziadów „kochanek Maryli” staje się „kochankiem ojczyzny”, z nieszczęśliwie zakochanego młodzieńca przeradza się w buntownika i bojownika o wolność kraju (badacze literatury nie są zgodni, czy Gustaw z IV części Dziadów i Gustaw-Konrad to ta sama, czy tylko podobna postać o tak samo zawikłanej romantycznej biografii, faktem jednak pozostaje, że bohater III części dramatu przechodzi wewnętrzną...

Cygan – artysta

Cyganeria warszawska – XIX-wieczna grupa skupiająca poetów i malarzy – działała w latach 1838–1843 w Warszawie. Blisko związany z nią był m.in. Cyprian Kamil Norwid. „Cyganie warszawscy” wydawali oficjalne pisma: „Nadwiślanin” (1841–1842) i „Jaskółka” (1843). Gardzili salonowym stylem życia, konwencjami i głosili idee demokratyczne. Modernistycznym artystom, nawiązującym do romantycznych tradycji, życie Cygana wydawało się atrakcyjne, dlatego tak często nazywali siebie cyganami – bezdomnymi,...

Perspektywy liberalizmu w XXI wieku

Rozważania na temat liberalizmu i jego perspektyw należy zacząć od uporządkowanie pojęć, gdyż liberalizm przeszedł jako teoria i praktyka tak wielkie zmiany, że termin ten w swoim współczesnym zastosowaniu nabrał sprzecznych znaczeń. Np....

Czy mędrzec stoicki może być wzorem osobowym dla współczesnego człowieka?

Pytanie postawione w temacie skłania do poszukiwania odpowiedzi w filozofii takich uczonych, jak Seneka czy Marek Aureliusz. Dlatego, mimo iż twórcą stoicyzmu był Zenon z Kition, w niniejszej pracy skoncentruję się na późniejszych myślicielach...

Interpretacja wiersza Krzysztofa K. Baczyńskiego

Wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pod tytułem „Swoboda” nie możemy zakwalifikować do utworów o treści wojennej ani do erotyków. A te dwa nurty tematyczne są jakby wizytówką całej twórczości Baczyńskiego. Tytuł „Swoboda” daje czytelnikowi...

Złudzenie rozczarowanie i nadzieje Polaków u progu niepodległości.

Wolność to dla każdego człowieka (jednostki) wewnętrzna siła ,coś co sprawia ,że człowiek we własnym kraju bez względu na kolor skóry czy pochodzenie czyje się bezpieczny i szczęśliwy. Tak samo było w 1918 kiedy polska odzyskała niepodległość po...

Poezja- rezultat refleksji nad egzystencją świata i ludzi.

Egzystencja jest właściwością bytów ożywionych, przeciwstawną zwykłemu ?byciu? rzeczy. W filozofii egzystencjalnej ?istnieć? ( egzystować ) to ?wyrzucać się?, projektować się? na zewnątrz poza siebie, snuć projekty, wyrywać ze swojego stanu i...

Wolność jako wyzwanie.

Wśród istot zamieszkujących ziemię, człowiek stanowi najbardziej skomplikowany i najbardziej niezrozumiały przypadek. Dzieje się tak z tej to przyczyny, że człowiek jest istotą symboliczną i nie potrafi żyć, kiedy czuje, że jego życie nie ma...

Co chciały zmienić pokolenia i jak oceniają te zmiany?

W mojej pracy chciałabym się zając planami zeszłego pokolenia, próbie przekształcenia ojczyzny oraz skutkami tych działań. Zmiany, które nastąpiły po 1989 roku kształtują nasze obecne życie, ale nie wszyscy są zadowoleni z obecnego ustroju. Może...

Wychowanie między manipulacją, a wolnością.

Rodzina jest podstawową grupą, komórką społeczeństwa złożoną z małżonków i dzieci. Jest to grupa, która odgrywa szczególnie doniosłą rolę. Spoczywają na niej zadania socjalizacyjne, polegające na przekazywaniu dzieciom dziedzictwa...

Kapitalizm jako ustrój gospodarki rynkowej i jego instucjonalne właściwości

Na wstępie do niniejszej pracy należałoby wyjaśnić, co ogólnie znaczy kapitalizm. Nazwa pochodzi od słowa "kapitał", przez który na ogół rozumie się sumę dóbr gospodarczych przeznaczonych do dalszej produkcji po to, aby przynosiły zysk...

Polityka

Polityka-przejaw życia społecznego sztuka rządzenia państwami oraz utrzymywania i rozwijania stosunków międzynarodowych; zasady i plany postępowania osób sprawujących władzę program polityczny rozmieszczenie w czasie i przestrzeni celów...

„Jeżeli służyć to czemuś wielkiemu”

W czasie wojny Polacy walczyli dla dobra ogółu: by uczynić swój kraj wolnym od zaborców, by bronić siebie i swoje rodziny, by ich dzieci w przyszłości mogły żyć w wolnej Polsce. Walczyli za sprawę wielkiej wagi, co niewątpliwie jest godne...

Młodzież

Ach ta dzisiejsza młodzież!-często słyszymy to od rodziców, nauczycieli i zachowało się to już na dobre w opinii publicznej. Zastanówmy się jednak dlaczego?Ludzie obserwują te nasze niektóre mądre wyczyny i kojarzą to z nami wszystkimi....

Demokracja, doktryny, kultura polityczna- ściąga

doktryna ? spój. syst. pogląd, twierdzeń, założeń, które są podstaw koncepcji naukowych. Program polityczny ? dostosowanie doktryny do aktualnej sytuacji społecznej , politycznej i ekonomicznej. Doktryna polityczna? uporząd zbiór poglądów...

Prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny.

Prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny jako międzynarodowo chronione prawo człowieka należy do katalogu praw obywatelskich i politycznych i konsekwentnie jest potwierdzane przez dokumenty międzynarodowe (por. art. 16 ust. 1 i 2...

Ziemia - to Ojczyzna ludzkości

Ziemia-to Ojczyzna ludzkości Rozpocznę od tego co rozumiemy pod pojęciem ojczyzna, otóż jest to termin odnoszący się do przestrzeni istotnej pojedynczego człowieka, bądź zbiorowości (narodu), wyznaczone zwłaszcza miejscem urodzenia tych osób, ich...

Które zasady naczelne Konstytucji RP wydają się szczególnie ważne dla człowieka i obywatela?

Jednym z najważniejszych problemów współczesnego świata po 1945 roku jest ochrona praw człowieka. Idea ta jest dostrzegana we wszystkich dziedzinach życia, a urzeczywistniana przede wszystkim w normach prawa międzynarodowego i państwowego....

Utopia wolności wyznania

Bezpośrednią inspiracją mojego wywodu, zmierzającego do udowodnienia tezy zawartej w tytule, jest znaleziony na forum socjologicznym temat wolności wyznania mającej się brać z rozdzielenia ze sobą dwóch instytucji: państwa i Kościoła...

Zarządzanie i organizacja (wybrane aspekty)

Od początku XX wieku, odkąd zarządzanie próbowano oprzeć na naukowych podstawach, aż do lat 60. XX wieku zarządzanie pojmowane było jako sekwencja postępowania: planowanie, organizowanie, kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie, nazywane...

Zenon Ziembiewicz - tragiczny koniec błyskotliwej kariery.

Tragiczny koniec błyskotliwej kariery Zenona Ziembiewicza. Na podstawie załączonych fragm. „Granicy” i całego utworu Zofii Nałkowskiej przedstaw przyczyny klęski, jaką poniósł bohater w życiu prywatnym i publicznym. Granica jest kulminacyjnym...

"Wolność językiem wspólnoty" - esej.

Słowo"wolność".Słownik Języka Polskiego tłumaczy nam jako niezależność,suwerenność,możliwość podejmowania decyzji zgodnych z własną wolą.Wolność jak się okazuje,można równieżpodzielić na obywatelską,osobistą,sumienia,wyznania oraz...

Moje marzenia o Polsce.

MOJE MARZENIA O POLSCE Marzeniem każdego prawdziwego patrioty jest troska o to, by jego ojczyzna była krajem idealnym. Jednak tak naprawdę to nie ma żadnego planu czy opisu na państwo bez skazy. Przede wszystkim obywatele...

Chciałabym, aby Polska była...

Chciałabym , aby Polska była krajem dostatku i dobrobytu, krajem wolności i tolerancji ludzkiej (bez względu na kolor skóry czy tez wyznanie). Chaciałabym, także, aby Polska była krajem w, którym przestepczość i agresja jest zwalczana w jak...

Jak rozumiesz słowa: „Jeżeli chcesz żeby twoje życie było piękne, może takie być, przecież to ty sam je układasz

Wykorzystałam prace różnych autorów, teraz przekazuje dalej.... Rozprawka na temat: „Jak rozumiesz słowa: „Jeżeli chcesz żeby twoje życie było piękne, może takie być, przecież to ty sam je układasz”. Jak zdefiniować piękno? Tajemnica...

Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem Sartre’a: „Człowiek jest wolny całkowicie lub nie jest wolny wcale”. Zbierz argumenty literackie potwierdzające twoją tezę.

Człowieku...jesteś najbardziej rozumną istotą stąpającą po ziemi, stworzoną na podobieństwo Boga. Świat, w którym żyjesz, oddychasz, bawisz się i smucisz jest teatrem, ty zaś tylko jego marionetką. Taką wizję ludzkiej natury głosił antyczny...

Prawo człowieka

Prawa człowieka – to prawa należne każdemu człowiekowi bez względu na rasę,narodowość, pochodzenie,płeć,wiek,zawód. Prawa te są:a)przyrodzone – człowiek nabywa je przez urodzenie się(niektóre posiada nawet przed urodzeniem);b)powszechne –...

Hayek "Droga do zniewolenia", zagadnienia książki

Hayek – „ Droga do zniewolenia” Rozdział I – Porzucona droga  Nie dopuszczamy do siebie myśli, że to z naszej winy powstał obecny kryzys  Odeszliśmy od XIX-wiecznych ideałów i zagroziło nam widmo totalitaryzmu  Idąc w stronę socjalizmu...

Dydaktyka ogólna

TEMAT: INTELIGENCJA Inteligencja – jest to łatwość dostrzegania związków i zależności miedzy zjawiskami i wykorzystania tych spostrzeżeń do rozwiązywania problemów. Elementy inteligencji emocjonalnej: 1. 1. Znajomość...

Na początku była Agora

Na początku była Agora... Pierwotnie agora miała kształt prostokąta, przeciętego po przekątnej Drogą Panatenajską i otoczonego świątyniami, gmachami administracji i długimi podcieniami stoi. Tu zbierali się rozmaici wałkonie i filozofowie,...

Eutanazja jako problem społeczny

Wstęp Problem eutanazji jest znany od bardzo dawna. Budzi ona powszechne zainteresowanie wielu ludzi. Niebagatelnym faktem jest to, iż ma swoich przeciwników jak i zwolenników. W swojej pracy pragnęłabym przedstawić wszelkie zagadnienia,...