nieść (język polski)

mężczyzna niesie (1.1) worek

wymowa:

IPA: [ɲɛ̇ɕʨ̑], AS: [ńėść], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.

​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) zmieniać położenie jakiegoś przedmiotu, idąc i będąc nim obciążonym

(1.2) powodować jakieś rezultaty, skutki

(1.3) transportować coś, powodować przesuwanie się czegoś (także niematerialnego)

czasownik zwrotny niedokonany nieść się (dk. brak)

(2.1) rozchodzić się, rozprzestrzeniać się

(2.2) o kurach: składać jaja

odmiana:

(1.1-3) koniugacja XI

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		nieść
czas teraźniejszy		niosę	niesiesz	niesie	niesiemy	niesiecie	niosą
czas przeszły	m	niosłem	niosłeś	niósł	nieśliśmy	nieśliście	nieśli
	ż	niosłam	niosłaś	niosła	niosłyśmy	niosłyście	niosły
	n	niosłom	niosłoś	niosło
tryb rozkazujący		niech niosę	nieś	niech niesie	nieśmy	nieście	niech niosą
pozostałe formy czas przyszły m będę niósł, będę nieść będziesz niósł, będziesz nieść będzie niósł, będzie nieść będziemy nieśli, będziemy nieść będziecie nieśli, będziecie nieść będą nieśli, będą nieść ż będę niosła, będę nieść będziesz niosła, będziesz nieść będzie niosła, będzie nieść będziemy niosły, będziemy nieść będziecie niosły, będziecie nieść będą niosły, będą nieść n będę niosło, będę nieść będziesz niosło, będziesz nieść będzie niosło, będzie nieść czas zaprzeszły m niosłem był niosłeś był niósł był nieśliśmy byli nieśliście byli nieśli byli ż niosłam była niosłaś była niosła była niosłyśmy były niosłyście były niosły były n niosłom było niosłoś było niosło było forma bezosobowa czasu przeszłego niesiono tryb przypuszczający m niósłbym, byłbym niósł niósłbyś, byłbyś niósł niósłby, byłby niósł nieślibyśmy, bylibyśmy nieśli nieślibyście, bylibyście nieśli nieśliby, byliby nieśli ż niosłabym, byłabym niosła niosłabyś, byłabyś niosła niosłaby, byłaby niosła niosłybyśmy, byłybyśmy niosły niosłybyście, byłybyście niosły niosłyby, byłyby niosły n niosłobym, byłobym niosło niosłobyś, byłobyś niosło niosłoby, byłoby niosło imiesłów przymiotnikowy czynny m niosący, nieniosący ż niosąca, nieniosąca niosące, nieniosące n niosące, nieniosące imiesłów przymiotnikowy bierny m niesiony, nieniesiony niesieni, nieniesieni ż niesiona, nieniesiona niesione, nieniesione n niesione, nieniesione imiesłów przysłówkowy współczesny niosąc, nie niosąc rzeczownik odczasownikowy niesienie, nieniesienie

(2.1-2) koniugacja XI

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		nieść się
czas teraźniejszy		niosę się	niesiesz się	niesie się	niesiemy się	niesiecie się	niosą się
czas przeszły	m	niosłem się	niosłeś się	niósł się	nieśliśmy się	nieśliście się	nieśli się
	ż	niosłam się	niosłaś się	niosła się	niosłyśmy się	niosłyście się	niosły się
	n	niosłom się	niosłoś się	niosło się
tryb rozkazujący		niech się niosę	nieś się	niech się niesie	nieśmy się	nieście się	niech się niosą
pozostałe formy czas przyszły m będę się niósł, będę się nieść będziesz się niósł, będziesz się nieść będzie się niósł, będzie się nieść będziemy się nieśli, będziemy się nieść będziecie się nieśli, będziecie się nieść będą się nieśli, będą się nieść ż będę się niosła, będę się nieść będziesz się niosła, będziesz się nieść będzie się niosła, będzie się nieść będziemy się niosły, będziemy się nieść będziecie się niosły, będziecie się nieść będą się niosły, będą się nieść n będę się niosło, będę się nieść będziesz się niosło, będziesz się nieść będzie się niosło, będzie się nieść czas zaprzeszły m niosłem się był niosłeś się był niósł się był nieśliśmy się byli nieśliście się byli nieśli się byli ż niosłam się była niosłaś się była niosła się była niosłyśmy się były niosłyście się były niosły się były n niosłom się było niosłoś się było niosło się było forma bezosobowa czasu przeszłego niesiono się tryb przypuszczający m niósłbym się, byłbym się niósł niósłbyś się, byłbyś się niósł niósłby się, byłby się niósł nieślibyśmy się, bylibyśmy się nieśli nieślibyście się, bylibyście się nieśli nieśliby się, byliby się nieśli ż niosłabym się, byłabym się niosła niosłabyś się, byłabyś się niosła niosłaby się, byłaby się niosła niosłybyśmy się, byłybyśmy się niosły niosłybyście się, byłybyście się niosły niosłyby się, byłyby się niosły n niosłobym się, byłobym się niosło niosłobyś się, byłobyś się niosło niosłoby się, byłoby się niosło imiesłów przymiotnikowy czynny m niosący się, nieniosący się ż niosąca się, nieniosąca się niosące się, nieniosące się n niosące się, nieniosące się imiesłów przymiotnikowy bierny m niesiony, nieniesiony niesieni, nieniesieni ż niesiona, nieniesiona niesione, nieniesione n niesione, nieniesione imiesłów przysłówkowy współczesny niosąc się, nie niosąc się rzeczownik odczasownikowy niesienie się, nieniesienie się

przykłady:

(1.1) Petroniusz wyszedłszy od cezara kazał się nieść do swego domu na Karynach^[1].

(1.2) Wprowadzenie euro niesie ze sobą konieczność wymiany oprogramowania w kasach w całym kraju.

(1.3) Rzeki niosą mnóstwo materiału skalnego z gór.

(2.1) W górach echo niesie się bardzo daleko.

(2.2) Kury często niosą się wiosną^[2].

składnia:

(1.2) nieść (ze/za sobą) + B.^[3]

kolokacje:

(1.1) nieść w dłoni / w ręce / w zębach / na ramieniu / na plecach / na głowie

synonimy:

(1.1) taszczyć, tachać, taskać, reg. pozn. taśtać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. nosiciel mos, niesienie n, nioska ż, nosidło n, nosidełko n, nośność ż, donoszenie n, noszenie n, przynoszenie n, wynoszenie n, podniesienie n, wzniesienie n, nosze nmos, noszowy mos

czas. znosić, donieść dk., nanieść dk., nosić ndk., odnieść dk., podnieść dk., ponieść dk., przenieść dk., przynieść dk., roznieść dk., unieść dk., wynieść dk., zanieść dk., znieść dk.

przym. nośny, noszowy

związki frazeologiczne:

jak w Wiliję gwiazdy świecą, kury dobrze jajka niesą

etymologia:

(1.1) prasł. *nesti^[4]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) carry
• arabski: (1.1) حمل, نقل
• czeski: (1.1) nést
• duński: (1.1) bære
• esperanto: (1) porti
• fiński: (1.1) kantaa
• francuski: (1.1) porter
• hiszpański: (1.1) llevar; (1.2) conllevar; (1.3) llevar; (2.2) poner
• japoński: (1.1) 持って行く(もっていく), 運ぶ(はこぶ)
• jidysz: (1.1) טראָגן
• łotewski: (1.1) nest
• niderlandzki: (1.1) dragen
• niemiecki: (1.1) tragen
• nowogrecki: (1.1) κουβαλώ
• ormiański: (1.1) տանել
• rosyjski: (1.1) нести
• rumuński: (1.1) transporta
• suahili: (1) beba
• szwedzki: (1.1) bära
• ukraiński: (1.1) нести
• włoski: (1.1) portare

źródła: