dzwon (język polski)

dzwon (1.1)

dzwon (1.3)

dzwon (1.4)

dzwon (1.5)

wymowa:

​, IPA: [ʣ̑vɔ̃n], AS: [ʒvõn], zjawiska fonetyczne: nazal.

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) duży metalowy przedmiot, który uderzany wydaje dźwięk; zob. też dzwon (instrument) w Wikipedii

(1.2) dźwięk dzwonu (1.1)

(1.3) techn. element różnych urządzeń technicznych, zwykle w kształcie cylindrycznym, zamknięty od góry, bez dna

(1.4) pot. niegroźny wypadek drogowy, kolizja lub stłuczka

(1.5) hist. wojsk. główna część hełmu chroniąca większą część głowy; zob. też dzwon (część hełmu) w Wikipedii

(1.6) zob. dzwony

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) lm D. zob. dzwono

odmiana:

(1.1-3,5)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dzwon	dzwony
dopełniacz	dzwonu	dzwonów
celownik	dzwonowi	dzwonom
biernik	dzwon	dzwony
narzędnik	dzwonem	dzwonami
miejscownik	dzwonie	dzwonach
wołacz	dzwonie	dzwony

(1.4)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dzwon	dzwony
dopełniacz	dzwona	dzwonów
celownik	dzwonowi	dzwonom
biernik	dzwon	dzwony
narzędnik	dzwonem	dzwonami
miejscownik	dzwonie	dzwonach
wołacz	dzwonie	dzwony

przykłady:

(1.1) Dźwięk dzwonu codziennie wzywał mieszkańców wsi na poranną mszę.

(1.2) Z daleka było słychać dzwon.

(1.4) Cholera! Miałem wczoraj dzwona nowym autem!

składnia:

kolokacje:

(1.1) serce dzwonu • bić w dzwon

(1.3) dzwon nurkowy

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

(1.1) jarzmo, korona, hełm, płaszcz, wieniec, warga, usta, serce, paciorek

wyrazy pokrewne:

rzecz. dzwony nmos, dzwonko n, dzwonnica ż, dzwonnik m, dzwonienie n, zadzwonienie n, wydzwanianie n, wydzwonienie n, oddzwanianie n, oddzwonienie n, podzwonne n, dzwoniec m

zdrobn. dzwonek m, dzwoneczek m

czas. dzwaniać, dzwonić ndk., zadzwonić dk., wydzwaniać ndk., wydzwonić dk., oddzwaniać ndk., oddzwonić dk.

przym. dzwonowy, dzwonowaty, dzwonkowaty, dzwonczany

związki frazeologiczne:

bić w dzwony na trwogę • od wielkiego dzwonu • serce jak dzwon • przysłowie dlatego dzwon głośny, że wewnątrz próżny

etymologia:

prasł. *zvonъ → dźwięczenie, rozbrzmiewanie^[1]

uwagi:

zob. też dzwon w Wikipedii

zob. też dzwon w Wikicytatach

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) bell
• arabski: (1.1-2) جرس ,ناقوس
• baskijski: (1.1) ezkila, kanpai; (1.2) danda, kanpai-hots, kanpai-kolpe
• białoruski: (1.1) звон m; (1.3) каўпак m
• bułgarski: (1.1) камбана ż
• chorwacki: (1.1) zvono n
• czeski: (1.1) zvon m
• duński: (1.1) klokke w
• esperanto: (1.1) sonorilo
• francuski: (1.1) cloche ż, bourdon m
• gudźarati: (1.1) ઘંટ m (ghaṇṭa)
• hawajski: (1.1) pele
• hiszpański: (1.1) campana ż
• japoński: (1.1) 鐘 (かね, kane)
• jidysz: (1.1) גלאָק m (glok)
• kaszubski: (1.1) zwón m
• kataloński: (1.1) campana ż
• litewski: (1.1) varpas m
• łaciński: (1.1) campana ż
• niderlandzki: (1.1) bel ż
• niemiecki: (1.1) Glocke ż
• nowogrecki: (1.1) καμπάνα ż
• portugalski: (1.1) campana ż
• rosyjski: (1.1) колокол m
• słowacki: (1.1) zvon m
• szwedzki: (1.1) klocka w
• ukraiński: (1.1) дзвін m
• węgierski: (1.1) harang; (1.2) harang
• włoski: (1.1) campana ż

źródła: