słychać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈswɨxaʨ̑], AS: [su̯yχać] ​

znaczenia:

czasownik bezosobowy niedokonany

(1.1) daje się usłyszeć

(1.2) przen. wiadomo z plotek, ze słyszenia

(1.3) reg. (Kresy i Lublin) daje się wyczuć węchem^[1][2][3]

czasownik przechodni niedokonany

(2.1) daw. słyszeć^[1]

odmiana:

(1.1-3) czasownik ułomny mający tylko niektóre formy:

czas teraźniejszy: słychać

czas przeszły: było słychać

czas przyszły: będzie słychać

tryb przypuszczający: byłoby słychać

zaprzeczona forma imiesłowu niesłychany – stosowana jako samodzielny przymiotnik

(2.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		słychać
czas teraźniejszy		słycham	słychasz	słycha	słychamy	słychacie	słychają
czas przeszły	m	słychałem	słychałeś	słychał	słychaliśmy	słychaliście	słychali
	ż	słychałam	słychałaś	słychała	słychałyśmy	słychałyście	słychały
	n	słychałom	słychałoś	słychało
tryb rozkazujący		niech słycham	słychaj	niech słycha	słychajmy	słychajcie	niech słychają
pozostałe formy czas przyszły m będę słychał, będę słychać będziesz słychał, będziesz słychać będzie słychał, będzie słychać będziemy słychali, będziemy słychać będziecie słychali, będziecie słychać będą słychali, będą słychać ż będę słychała, będę słychać będziesz słychała, będziesz słychać będzie słychała, będzie słychać będziemy słychały, będziemy słychać będziecie słychały, będziecie słychać będą słychały, będą słychać n będę słychało, będę słychać będziesz słychało, będziesz słychać będzie słychało, będzie słychać czas zaprzeszły m słychałem był słychałeś był słychał był słychaliśmy byli słychaliście byli słychali byli ż słychałam była słychałaś była słychała była słychałyśmy były słychałyście były słychały były n słychałom było słychałoś było słychało było forma bezosobowa czasu przeszłego słychano tryb przypuszczający m słychałbym, byłbym słychał słychałbyś, byłbyś słychał słychałby, byłby słychał słychalibyśmy, bylibyśmy słychali słychalibyście, bylibyście słychali słychaliby, byliby słychali ż słychałabym, byłabym słychała słychałabyś, byłabyś słychała słychałaby, byłaby słychała słychałybyśmy, byłybyśmy słychały słychałybyście, byłybyście słychały słychałyby, byłyby słychały n słychałobym, byłobym słychało słychałobyś, byłobyś słychało słychałoby, byłoby słychało imiesłów przymiotnikowy czynny m słychający, niesłychający ż słychająca, niesłychająca słychające, niesłychające n słychające, niesłychające imiesłów przymiotnikowy bierny m słychany, niesłychany słychani, niesłychani ż słychana, niesłychana słychane, niesłychane n słychane, niesłychane imiesłów przysłówkowy współczesny słychając, nie słychając rzeczownik odczasownikowy słychanie, niesłychanie

przykłady:

(1.1) Słychać jakieś dziwne stuki w silniku.

(1.2) Ostatnio nic o nim nie słychać.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.2) wiadomo

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. słych m, słychanie n

przym. niesłychany

związki frazeologiczne:

co słychać

etymologia:

(1.3) skrzyżowanie znaczeń pol. słychać + czuć^[4]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) be heard, be audible; (1.2) there is news, people say, there is talk
• arabski: (1.1) سمع
• niemiecki: (1.1) zu hören sein
• szwedzki: (1.1) höras, låta

źródła:

Andrzej S. Dyszak, Mały słownik czasowników osobliwych (o niepełnej odmianie), Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7399-197-2, s. 285.