munsztuk (język polski)

munsztuk (1.1) i wędzidło
wymowa:
[uwaga 1] IPA: [ˈmũw̃ʃtuk], AS: [mũũ̯štuk], zjawiska fonetyczne: nazal.samogł.+n/m+szczelin.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) połączone ze sobą metalowe drążki, wkładane do pyska narowistym koniom, służące do powodowania koniem; rodzaj kiełzna; zob. też munsztuk w Wikipedii
(1.2) st.pol. daw. ustnik instrumentu muzycznego lub ustnik fajki
(1.3) st.pol. daw. część zwijki papierosa albo część fajki, trzymana przez palacza w ustach
odmiana:
(1.1)
przykłady:
(1.1) Huon von Sagar mocno chwycił konia za wodze przy munsztuku.[2]
(1.2) [...] przynajmniej w niedzielę i dni święte, co samo na wolą się daje, gdyż to dobrowolne rzeczy być mają, aby, gdy trębacz przez munsztuk rano da hasło, na [...][3]
(1.2) [...] wydano rozkaz, że za pierwszym cichym zatrąbieniem przez munsztuk wszyscy mają siadać na koń i stawać w gotowości.[4]
(1.3) Paliła papierosy z długim munsztukiem, nauczyła się tego, jak sama mówiła, ze zmartwień, papierosy trochę na to pomagały.[5]
składnia:
kolokacje:
(1.2) granie przez munsztuk (ciche granie na samym ustniku)
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
niem. Mund + Stück
uwagi:
  1. jeśli nie zaznaczono inaczej, jest to wersja odpowiadająca współczesnym standardom języka ogólnopolskiego
tłumaczenia:
  • angielski: (1.1) curb bit
  • hiszpański: (1.1) bocado m
  • nowogrecki: (1.1) στομίδα ż
  • rosyjski: (1.1) мундштук m, удила n lm
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „munsztuk” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Narrenturm, Andrzej Sapkowski, 2002 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Stanisław Niemojewski, Pamiętnik Stanisława Niemojewskiego, 1606-1608
  4. Henryk Sienkiewicz, Potop
  5. Dolina Issy, Czesław Miłosz, 1955 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.