miecz (język polski)

miecz (1.1)
miecz (1.2)
miecze (1.4)
wymowa:
, IPA: [mʲjɛʧ̑], AS: [mʹi ̯eč], zjawiska fonetyczne: zmięk.i  j 
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) obosieczna broń z długim, prostym metalowym ostrzem; zob. też miecz w Wikipedii
(1.2) żegl. ruchoma część niektórych jachtów żaglowych i desek windsurfingowych w formie płetwy wysuwanej w spodzie kadłuba; zob. też miecz (żeglarstwo) w Wikipedii
(1.3) daw. męska linia pokrewieństwa w rodzinie
(1.4) bud. w konstrukcji dachu: krótki, ukośny element łączący belkę poziomą z pionową
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.1) Rycerz wyciągnął miecz i przygotował się do obrony.
(1.1) Wy sami drżyjcie przed mieczem, / bo gniew za grzechy zapłonie[1].
składnia:
kolokacje:
(1.1) walczyć na miecze • walczyć mieczem • dobyć miecza • miecz obosiecznymiecz świetlny • miecz długi / półtoraręczny • miecz bastardowy / bękarci • miecz dwuręczny • miecz jednoręczny • miecz katowski • miecz ceremonialny • miecz karoliński
(1.3) przodek po mieczu
synonimy:
(1.2) szwert[2], szwerta[2]
antonimy:
(1.1) tarcza
(1.3) kądziel
hiperonimy:
(1.1) broń sieczna
hiponimy:
(1.1) gladius, kord, półtorak, spatha
holonimy:
meronimy:
(1.1) rękojeść, jelec, głownia
wyrazy pokrewne:
rzecz. miecznik m, mieczownik m, mieczowanie n, mieczówka ż, miecznikostwo n, miecznikowicz m
zdrobn. mieczyk m
przym. mieczowy, mieczykowaty, miecznikowy, miecznikowski
czas. mieczować
związki frazeologiczne:
kto mieczem wojuje, (ten) od miecza giniemiecz Damoklesapo mieczu • rozum bez cnoty – miecz w ręku szalonego
etymologia:
prasł. *mečь
uwagi:
  • zob. też miecz w Wikicytatach
  • zob. też miecz w Encyklopedii staropolskiej
tłumaczenia:
źródła:
  1. Księga Hioba 19,29, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Władysław Borowski).
  2. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szwert” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.