fasola (język polski)
- wymowa:
- , IPA: [faˈsɔla], AS: [fasola]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) bot. Phaseolus L.[1], roślina uprawna z rodziny bobowatych; zob. też fasola w Wikipedii
- (1.2) spoż. kulin. nasiona lub całe strąki fasoli (1.1); t. potrawa z nich przyrządzona
- (1.3) środ. uczn. i przestępcze człowiek nieporadny[2]
- odmiana:
- (1.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik fasola fasole dopełniacz fasoli fasoli celownik fasoli fasolom biernik fasolę fasole narzędnik fasolą fasolami miejscownik fasoli fasolach wołacz fasolo fasole - przykłady:
- (1.1) Na działce uprawiamy dwie odmiany fasoli.
- (1.2) Na obiad ugotujemy dziś fasolę.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) strąki / nasiona fasoli • fasola karłowa • fasola szparagowa • fasola zwykła • hodować / uprawiać / siać / sadzić / pielić / podpierać / pielęgnować / zrywać fasolę • fasola wschodzi / kiełkuje / rośnie / wspina się / pnie się / kwitnie / owocuje / dojrzewa / usycha / zamiera / więdnie • uprawa fasoli • odmiana fasoli • choroba fasoli • szkodniki fasoli • korzeń / pęd / liść / łodyga / kwiat / strąk / nasiono / ziarno fasoli • fasola ozdobna • rządek / grządka / zagon / pole fasoli
- (1.2) fasola jaś • fasola drobna / średnia / gruba / biała / czerwona / czarna • gotować / ugotować / przyrządzić / przyrządzać / jeść / jadać fasolę • fasola w ziarnach / w strąkach • fasola gotowana / ugotowana • fasola czarne oczko
- synonimy:
- (1.2) gw. (Poznań) biały groch[3][4], gw. (Poznań) szablak[4], gw. (Warszawa) szablasty groch[4], gw. (Kraków) fazola[4], lud. groch[4], gw. (Lwów) szabelbonik[4]
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) roślina warzywna[5]
- (1.2) warzywo strączkowe[5]
- hiponimy:
- (1.2) fasola szparagowa[6]
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. fasolówka ż, fasolowa ż
- zdrobn. fasolka ż
- czas. przyfasolić
- przym. fasolowy
- przysł. fosolowo
- związki frazeologiczne:
- siej groch i fasolę, gdy księżyc maleje, zbytnio się śpieszy ten, co wcześniej sieje • wysoki jak topola, a głupi jak fasola • z kapusty brzuch tłusty, z fasoli brzuch boli
- etymologia:
- ukr. фасоля[7]
- uwagi:
- (1.2) zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (1.1) boon; (1.2) boon
- angielski: (1.1) bean
- arabski: لوبيا ,لوبياء
- baskijski: (1.1) babarrun, indaba, mailar
- bułgarski: (1.1) фасоль ż
- chorwacki: (1.1) grah m
- czeski: (1.1) fazol m; (1.2) fazole ż
- duński: (1.1) bønne w; (1.2) bønne w
- esperanto: (1.1) fazeolo
- estoński: (1.1) uba
- fiński: (1.1) papu
- francuski: (1.1) haricot m
- hebrajski: (1.1) פול m
- hiszpański: (1.1) judía ż, alubia ż
- ido: (1.1) fazeolo
- islandzki: (1.1) baun ż
- japoński: (1.1) 荏
- jidysz: (1.1) פֿאַסאָליע ż (fasolje), בעבל n (bebl)
- kaszubski: (1.1) szabelbón m; (1.2) szabelbón m
- łaciński: (1.1) phaseolus
- nahuatl klasyczny: (1.1) etl
- neapolitański: (1.1) fasulo m
- niderlandzki: (1.1) boon ż
- niemiecki: (1.1) Bohne ż
- nowogrecki: (1.2) φασόλι n
- portugalski: (1.1) feijão ż
- rosyjski: (1.1) фасоль ż; (1.2) фасоль ż
- słowacki: (1.1) fazuľa ż
- słoweński: (1.1) fižol m
- suahili: (1.1) maharagwe
- szwedzki: (1.1) böna w
- tetum: (1.1) fore
- ukraiński: (1.1) квасоля ż
- umbundu: (1.1) ocipoke
- węgierski: (1.1) bab, paszuly
- wilamowski: (1.1) awys ż, āvys ż, aowys ż, owys ż; (1.2) awys ż, āvys ż, aowys ż, owys ż
- włoski: (1.1) fagiolo m
- źródła:
- ↑ Hasło „Phaseolus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ Jolanta Ignatowicz-Skowrońska, Motywy roślinne w slangu młodzieżowym i żargonie przestępczym, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 236.
- ↑ Antoni Danysz, Odrębności słownikarskie kulturalnego języka polskiego w Wielkopolsce w stosunku do kulturalnego języka w Galicyi, „Język Polski” nr 8–10, s. 245.
- 1 2 3 4 5 6 Kazimierz Nitsch, Odrębności słownikowe Poznania, Krakowa, Warszawy, „Język Polski” nr 8–10, s. 266.
- 1 2 Zofia Dobrakowska-Kopecka, Kazimiera Pyszkowska, Warzywa z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, s. 161.
- ↑ Zofia Dobrakowska-Kopecka, Kazimiera Pyszkowska, Warzywa z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, s. 164.
- ↑ Hasło „fasola” w: Wielki słownik języka polskiego PWN, red. Stanisław Dubisz, t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, ISBN 978–83–01–19910–4, s. 929.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.