gruby (język polski)
gruby (1.1) kot
gruba (1.2) mata
- wymowa:
- IPA: [ˈɡrubɨ], AS: [gruby]
- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) otyły
- (1.2) mający dużą grubość, średnicę
- (1.3) st.pol.[1] wulgarny, prostacki, nieokrzesany, grubiański
- (1.4) przest. twarda lub pochylona spółgłoska
- (1.5) o odzieży: ciepły
- (1.6) o głosie: niski
rzeczownik, forma fleksyjna
- (2.1) gw. (Górny Śląsk)[2] M. lm od: gruba
- odmiana:
- (1.1-2), (1.5-6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik gruby gruba grube grubi grube dopełniacz grubego grubej grubego grubych celownik grubemu grubej grubemu grubym biernik grubego gruby grubą grube grubych grube narzędnik grubym grubą grubym grubymi miejscownik grubym grubej grubym grubych wołacz gruby gruba grube grubi grube stopień wyższy grubszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik grubszy grubsza grubsze grubsi grubsze dopełniacz grubszego grubszej grubszego grubszych celownik grubszemu grubszej grubszemu grubszym biernik grubszego grubszy grubszą grubsze grubszych grubsze narzędnik grubszym grubszą grubszym grubszymi miejscownik grubszym grubszej grubszym grubszych wołacz grubszy grubsza grubsze grubsi grubsze stopień najwyższy najgrubszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najgrubszy najgrubsza najgrubsze najgrubsi najgrubsze dopełniacz najgrubszego najgrubszej najgrubszego najgrubszych celownik najgrubszemu najgrubszej najgrubszemu najgrubszym biernik najgrubszego najgrubszy najgrubszą najgrubsze najgrubszych najgrubsze narzędnik najgrubszym najgrubszą najgrubszym najgrubszymi miejscownik najgrubszym najgrubszej najgrubszym najgrubszych wołacz najgrubszy najgrubsza najgrubsze najgrubsi najgrubsze - (1.3) nie występuje
- przykłady:
- (1.1) Był taki gruby, że z trudem się poruszał.
- (1.2) Z sufitu zwisały jakieś grube kable.
- (1.3) Tego prymitywa bawiły tylko grube żarty.
- (1.5) Załóż coś grubszego, bo zapowiadali przymrozki.
- (1.6) W słuchawce odezwał się gruby głos.
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.1) tęgi, zażywny, korpulentny, tłusty; pot. opasły, spasiony, utuczony; eufem. puszysty, pulchny, okrągły, przy kości, dobrze zbudowany; gw. (Śląsk Cieszyński) pencaty
- antonimy:
- (1.1) chudy, szczupły
- (1.2) cienki
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- (1.1-2) rzecz. grubość ż, grubas m, grubaska ż
- (1.3) rzecz. grubianin; przym. grubiański
- związki frazeologiczne:
- gruba ryba • grube pieniądze • gruba forsa • gruba sprawa • gruby jak beczka • gruby jak świnia • gruby zwierz • gruba zwierzyna • grube kłamstwo • mieć grubą skórę • z grubej rury • szyty grubymi nićmi
- etymologia:
- uwagi:
- (1.1) określenie nacechowane raczej negatywnie, nieuprzejme
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) trashë
- angielski: (1.1) fat; (1.2) thick
- arabski: (1.1) سمين (samīn); (1.2) ثخين (ṯaẖīn), سميك
- baskijski: (1.1) gizen, lodi, potolo; (1.2) lodi
- chorwacki: (1.1) debeo; (1.2) debeo
- czeski: (1.1) tlustý
- dolnołużycki: (1.1) tłusty
- duński: (1.1) tyk, fed, overvægtig; (1.2) tyk; (1.6) tyk
- esperanto: (1.1) dika; (1.2) dika
- estoński: (1.1) paks
- fiński: (1.1) lihava
- francuski: (1.1) gros
- hiszpański: (1.1) gordo m; (1.2) gordo m; (1.3) grosero; (1.5) gordo m; (1.6) grave
- ido: (1.1) obeza
- interlingua: (1.1) crasse
- islandzki: (1.1) feitur
- japoński: (1.2) 厚い; (1.5) 厚い
- jidysz: (1.1) באַלײַבט (balajbt), גראָב (grob); (1.2) דיק (dik), גראָב (grob); (1.3) גראָב (grob)
- kaszubski: (1.1) grëbi, sëti; (1.2) grëbi
- kataloński: (1.1) gras m; (1.2) gras m
- łaciński: (1.1) obesus, crassus
- niderlandzki: (1.1) dik; (1.2) dik
- niemiecki: (1.1) dick
- norweski (bokmål): (1.1) tjukk, tykk; (1.2) tjukk, tykk
- norweski (nynorsk): (1.1) tjukk; (1.2) tjukk
- nowogrecki: (1.1) χοντρός; (1.2) χοντρός; (1.3) χοντρός; (1.6) χοντρός
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
, 
- portugalski: (1.1) gordo, obeso; (1.2) grosso; (1.3) grosseiro
- rosyjski: (1.1) толстый; (1.2) толстый
- slovio: (1.1) tolstju (толстйу)
- słowacki: (1.2) hruby
- szwedzki: (1.1) tjock, fet; (1.2) tjock
- turecki: (1.1) şişman
- ukraiński: (1.1) товстий; (1.2) товстий
- walijski: (1.1) tew
- wilamowski: gröw
- włoski: (1.1) grosso, panciuto
- źródła:
- ↑ Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Felicja Wysocka, Mały słownik zaginionej polszczyzny, red. nauk. Felicja Wysocka, Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2003, ISBN 83-89425-20-3.
- ↑ Norbert Bonczyk, Wincenty Ogrodziński (oprac.), Stary Kościół Miechowski, Katowice 1936, s. 181.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.