La Fontaine Jean
Francuski poeta barokowy. W młodości nie garnął się do nauki, ale potem sumiennie studiował poetów klasycznych. Był członkiem Akademii Francuskiej.Popularność przyniosły mu nowele, inspirowane utworami Boccaccia, pisane w latach 1664-75. La Fontaine pisał również powieści i poematy, ale do historii literatury przeszedł jako autor bajek, wydawanych w dwunastu księgach w latach 1668-94. Wzorował się na starożytnych twórcach, którzy uprawiali ten gatunek – Ezopie i Fedrusie – ale także go...
Mrożek Sławomir
Współczesny dramatopisarz, autor opowiadań,satyryk i rysownik. Studiował architekturę i sztuki piękne w Krakowie. Debiutował reportażem Młode miasto (1950) opublikowanym w „Przekroju”. Współpracował z czasopismami„Dziennik Polski”, „Życie Literackie” oraz kabaretami Bimbom, Piwnica pod Baranami. Mieszkał we Włoszech, potem we Francji. Pod koniec lat 80. przeniósł się do Meksyku, a w 1996 powrócił do Polski i zamieszkał w Krakowie. W swoich utworach ukazuje świat zdeformowany, nonsensowny....
Tolkien John Ronald Reul
Angielski pisarz, poeta, nauczyciel uniwersytecki. Prekursor gatunku fantasy. Studiował w Oxfordzie filologię klasyczną. Brał udział w I wojnie światowej. Został wykładowcą języka staroangielskiego na uniwersytecie w Oxfordzie. Napisał wiele prac naukowych z zakresu filologii i literatury dawnej, współtworzył słownik języka angielskiego. Był poliglotą, znał w różnym stopniu ok. 30 języków (w tym polski). Sławę przyniósł mu Hobbit, czyli Tam i z powrotem (1937), który narodził się z...
Krasicki Ignacy
Poeta, powieściopisarz, publicysta. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli oświecenia. Pochodził z rodziny magnackiej, która przeznaczyła go do stanu kapłańskiego. Jako 16-latek wstąpił do seminarium w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1759. Studiował w Rzymie. Po powrocie związany z obozem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Redaktor „Monitora”, uczestnik obiadów czwartkowych. Od 1766 był biskupem warmińskim, otrzymał tytuł książęcy i spore dochody. Kiedy Prusy przejęły...
Hemingway Ernest
Amerykański prozaik, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1954. Hemingway był synem śpiewaczki operowej i lekarza. Ojciec zaszczepił mu sportowe pasje – Hemingway uwielbiał myślistwo, rybołówstwo, boks i futbol. W I wojnie światowej był odznaczony za bohaterstwo. Wyjechał do Europy – był korespondentem w Paryżu, w 1922 relacjonował konflikt turecko-grecki, a w 1937 wojnę domową w Hiszpanii. W 1944 jako korespondent wojenny podczas lądowania aliantów w Normandii sam chwycił za broń. Walczył...
Tokarczuk Olga
Współczesna pisarka, autorka wierszy, prozy, scenariuszy, eseistka. Studiowała psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Pracowała w różnych zawodach. Była psychoterapeutką, pokojówką, nauczycielką, dziennikarką. Współpracowała z wieloma czasopismami, m.in. z „Czasem Kultury”, „Tygodnikiem Powszechnym”. Debiutowała w 1979 opowiadaniami publikowanymi w „Na Przełaj”. Jej pierwszy zbiór wierszy to Miasto w lustrach (1989). Popularność zapewniła jej powieść Podróż ludzi księgi (1993), która...
Hugo Victor Marie
Czołowy przedstawiciel i teoretyk francuskiego romantyzmu, pisarz, poeta, dramaturg. Victor Hugo był zaangażowany politycznie – popierał rewolucję1830, która obaliła dynastię Burbonów, wyniosła na tron Ludwika Filipa i spowodowała ożywienie ruchów wolnościowych w Europie. Hugo walczył w rewolucji lutowej 1848, która zmusiła króla do abdykacji i proklamowała republikę. Był gorącym zwolennikiem Napoleona Bonaparte, ale też demokracji, dlatego, głęboko rozczarowany autorytarnymi dążeniami...
Konopnicka Maria
Pozytywistyczna poetka, nowelistka, tłumaczka.Urodzona w Suwałkach, w rodzinie prawnika o szlacheckim pochodzeniu. Uczęszczała na pensję sakramentek wraz z Elizą Orzeszkową . W 1862 poślubiła ziemianina Jarosława Konopnickiego, z którym w latach 1863-66 przebywała w Wiedniu (w Polsce groziło mu aresztowanie). Po powrocie mieszkali w dzierżawionych majątkach. W 1877 Konopnicka rozstała się z mężem i wraz z szóstką dzieci przeniosła się do Warszawy, gdzie pracowała jako nauczycielka,...
Sapkowski Andrzej
Współczesny pisarz, autor powieści i opowiadań,a także esejów, recenzji, leksykonu. Główny przedstawiciel gatunku fantasy w literaturze. Urodził się w Łodzi, gdzie studiował handel zagraniczny na Uniwersytecie Łódzkim. Debiutował opowiadaniem Wiedźmin (1990), opublikowanym w piśmie „Fantastyka”. Kolejne utwory tego gatunku ukazywały się później w „Nowej Fantastyce”. Pisarz przedstawia barwny świat legend, mitów i podań, w którym dobro toczy walkę ze złem. Łączy elementy fantastyczne i...
Parandowski Jan
Powieściopisarz, eseista, tłumacz, historyk, wykładowca uniwersytecki. Wybitny znawca kultury starożytnej. Miał rozległe zainteresowania humanistyczne. Na uniwersytecie we Lwowie studiował filozofię, filologię klasyczną, historię sztuki, archeologię i polonistykę. Wiele podróżował, zwiedził Grecję i Włochy. Podczas II wojny światowej brał czynny udział w działalności literackiej polskiego podziemia. Angażował się w liczne prace na rzecz kultury. Był prezesem polskiego Pen Clubu. Debiutował...
Twain Mark
Pisarz amerykański, satyryk, autor powieści o tematyce przygodowej. Zaczął pracować, będąc jeszcze młodym chłopcem. Był pracownikiem drukarni, poszukiwaczem złota, pilotem parowca. Z tą ostatnią profesją związany jest jego pseudonim, który w żargonie pilotów parostatków pływających po Missisipi oznacza dwa sążnie głębokości. Popularność zyskał dzięki opowiadaniu O sławnej żabie z Calaveras (1865). Znana jest jego powieść autobiograficzna Życie na Missisipi . Sławę przyniosły mu jednak...
Kafka Franz
Austriacki pisarz pochodzenia żydowskiego, tworzący po niemiecku. Jego ojciec prowadził sklep galanteryjny i marzył, by jedyny syn przejął po nim interes. Niestety, Franz od dziecka interesował się literaturą i nie miał smykałki do handlu. Złe stosunki z ojcem, nękająca go gruźlica i kompleks żydowskiego pochodzenia odcisnęły piętno na psychice pisarza. Kafka miał skłonności depresyjne. Studiował prawo na Niemieckim Uniwersytecie w Pradze, ale uczęszczał też na wykłady z historii kultury i...
Naruszewicz Adam
Poeta, historyk, tłumacz. Pochodził ze zubożałej rodziny magnackiej. Studiował w akademii w Wilnie,a potem w Lyonie. Był członkiem zakonu jezuitów. Należał do grona bliskich współpracowników króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po kasacie zakonu dzięki protekcji króla został biskupem smoleńskim. Angażował się w życie polityczne (uczestniczył w obradach Sejmu Wielkiego, był zwolennikiem Konstytucji 3 maja) i kulturalne kraju (redagował „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”, brał udział w...
Staff Leopold
Poeta, dramatopisarz, tłumacz. Twórca trzech epok:Młodej Polski, dwudziestolecia międzywojennego i współczesności. Studiował prawo, filozofię i romanistykę na Uniwersytecie Lwowskim. Na jego twórczość miały wpływ liczne podróże, m.in. do Włoch. Lata wojny spędził w Warszawie. Był członkiem Polskiej Akademii Literatury. Debiutował tomem wierszy Sny o potędze (1901), w których widoczne są wpływy filozofii Nietzschego. Zbiory poezji z okresu młodopolskiego, np. Ptakom niebieskim (1905),...
Gajcy Tadeusz
Poeta pokolenia „roku dwudziestego”, dla którego najważniejszym doświadczeniem pokoleniowym była wojna; krytyk i dramatopisarz. Tadeusz Gajcy urodził się w rodzinie robotniczej w Warszawie. Uczęszczał do gimnazjum ojców marianów, ale maturę zdał w 1941 na tajnych kompletach. Podczas studiów na tajnym uniwersytecie związał się z konspiracyjną prawicową organizacją Konfederacja Narodu i wraz z przyjaciółmi współtworzył pismo „Sztuka i Naród”. Właśnie na jego łamach debiutował w 1942 wierszem...
Petrarca Francesco
Włoski poeta, historyk, dyplomata, humanista, wielbiciel antyku. Szczególnie ważnym momentem w jego życiu okazało się spotkanie Laury, ukochanej kobiety. Miłość do niej trwała przez całe życie i to właśnie pod wpływem tego uczucia powstały Canzoniere (Sonety do Laury) – zbiór 317 utworów. Nie wiadomo, czy dziewczyna istniała naprawdę, z pewnością jednak wywarła ogromny wpływ na życie i twórczość artysty. Petrarca określił pewien wzorzec liryki miłosnej: tworzona pod wpływem silnego...
Saint-Exupéry Antoine de
Francuski pisarz, lotnik. Należał do pionierów lotnictwa cywilnego. Od najmłodszych lat interesował się techniką i literaturą. Studiował architekturę.Pracował jako pilot, latał nad Saharą, Atlantykiem, Andami. Praca lotnika stanowiła inspirację jego twórczości. Debiut literacki to Poczta na południe (1929) – powieść w formie dziennika pokładowego.Rozgłos zapewniła mu powieść Nocny lot (1931), także będąca efektem doświadczeń zebranych podczas pracy. Brał udział w II wojnie światowej,...
Zabłocki Franciszek
Poeta, twórca komedii. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Pragnął rozpocząć karierę dworską i – by zwrócić na siebie uwagę przyszłych mecenasów– pisał panegiryki i ody. Jego opiekunem był Adam Naruszewicz , a później Adam Kazimierz Czartoryski. Pracował także w Komisji Edukacji Narodowej. Początkowo pisał wiersze, sielanki, bajki, listy poetyckie, a uznanie zyskały satyra Duma ubogiego literata (1775), poemat Cztery żywioły (1777). Swoje utwory publikował na łamach „Zabaw...
Wilde Oscar
Angielski poeta, prozaik, autor dramatów. Zwolennik nowatorskiej koncepcji sztuki i życia, których wartość oceniana jest według kategorii estetycznych. Był bardzo zdolny, studiował w Oxfordzie. Debiutował tomem Poezje (1881). W Paryżu zawarł znajomość z przedstawicielami cyganerii artystycznej. Wiódł życie dandysa, a po wyjeździe do Londynu nadal kreował swój wizerunek. Sławę zapewniła mu powieść Portret Doriana Graya (1891), w której wyraził swój pogląd na sztukę i która stanowi duchową...
Fredro Aleksander
Komediopisarz, prozaik, poeta, tworzący w epoce romantyzmu. Urodził się we Lwowie, jako syn ziemianina. W 1809 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego, brał udział w wojnie 1812, dostał się do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł. W kampanii 1813-14 walczył pod Smoleńskiem i Moskwą. W 1815 wrócił do rodzinnego majątku Beńkowa Wisznia. Nie walczył w powstaniu listopadowym. Był członkiem galicyjskiego Sejmu stanowego, reprezentował światłą część tamtejszego ziemiaństwa. W czasie Wiosny Ludów...
Wierzyński Kazimierz
Poeta, prozaik, tłumacz. Studiował filozofię, literaturę i historię. Był współzałożycielem ugrupowania Skamander, współtwórcą kabaretu Pod Picadorem. Współpracował z wieloma czasopismami, m.in. „Kulturą”, „Gazetą Polską”. Okres II wojny światowej spędził na emigracji i już nie wrócił do kraju. Debiutował tomem Wiosna i wino (1919), a potem ukazał się zbiór Wróble na dachu (1921). W wierszach tych wyrażał entuzjastyczny stosunek do świata, radość życia. Z czasem tematyka jego utworów...
Wolter
Wybitna osobowość epoki oświecenia. Poeta,powieściopisarz, publicysta, dramaturg, prawnik,historyk, filozof. Był racjonalistą i deistą, zwolennikiem tolerancji religijnej. Zdobył miano wolnomyśliciela. Głosił hasła równości społecznej, zabiegał o prawa dla mieszczan. Krytykował stosunki feudalne, a zwłaszcza Kościół i arystokrację. Za głoszone idee był więziony w Bastylii, a nawet musiał opuścić Francję. Jego postawa oraz poglądy określone zostały mianem wolterianizmu – jego podstawę...
Orzeszkowa Eliza
Wybitna powieściopisarka, nowelistka i publicystka polskiego pozytywizmu. Zajmowała się działalnością społeczną na rzecz kobiet i ludu. Wzięła udział w powstaniu styczniowym, w swoim domu ukrywała ostatniego przywódcę powstania, Romualda Traugutta. Debiutowała opowiadaniem Obrazek z lat głodowych (1866) opublikowanym w „Tygodniku Ilustrowanym”. Prowadziła w Grodnie księgarnię i wypożyczalnię książek, nawiązywała kontakty z wieloma twórcami. Swoje poglądy na temat literatury, sytuacji...
Molier
Najwybitniejszy francuski komediopisarz. Otrzymał staranne wykształcenie. Po ojcu miał objąć posadę tapicera królewskiego, lecz zaangażował się do zespołu teatralnego prowadzonego przez aktorską rodzinę Béjart. Był założycielem Teatru Znakomitego, a po jego bankructwie przez 12 lat grywał na prowincji. Po powrocie do Paryża zajął się tworzeniem komedii, które w sposób krytyczny ukazywały ówczesną rzeczywistość.Piętnował ludzką głupotę, zawiść, obłudę, śmiał się z ułomności i szydził z...
Verlaine Paul
Poeta francuski, jeden z głównych przedstawicieli symbolizmu w literaturze. Postać powszechnie znana w środowisku francuskiej bohemy artystycznej, osoba niezwykle kontrowersyjna: skandalista, włóczęga,alkoholik. Był przeciwnikiem norm społecznych, etycznych i moralnych,nie uznawał konwenansów. Cenił wolność i indywidualizm. Wiersze zaczął pisać we wczesnej młodości, a jego życie miało ogromny wpływ na twórczość. Pierwszy wydany tomik poezji to Poèmes saturniens (1867). Później ukazały się...
Balzac Honoriusz
Francuski powieściopisarz. W dzieciństwie czuł się nie lubiany przez matkę, przez co bardzo cierpiał. Zgodnie z wolą ojca studiował prawo na Sorbonie, ale chętniej przysłuchiwał się wykładom z literatury i filozofii. Miał kłopoty finansowe. W 1825 uruchomił drukarnię, ale jego firma zbankrutowała i musiał spłacać długi. Z brakiem pieniędzy borykał się już do końca życia, dlatego ratował się zaliczkami na powieści. Pisał nawet po kilkanaście godzin dziennie, pijąc ogromne ilości kawy. Kilka...
Bratny Roman
Prozaik, poeta, publicysta. Urodził się w Krakowie,podczas okupacji walczył w szeregach Armii Krajowej. Uczestnik powstania warszawskiego, po którym trafił do oflagu. Nową powojenną socjalistyczną rzeczywistość Roman Bratny powitał entuzjastycznie. Studiował w Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. Redagował tygodnik „Pokolenie”, współpracował m.in. „Nową Kulturą” i „Kulturą”. W jego twórczości dominuje problematyka jego generacji, dla którego doświadczeniem pokoleniowym była wojna....
Grass Günter
Najbardziej znany niemiecki pisarz po II wojnie światowej, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1999.Pochodzi z Gdańska, jego matka była Kaszubką, a ojciec Niemcem. Walczył w II wojnie światowej, potem trafił do amerykańskiego obozu jenieckiego. Grass był członkiem tzw. Grupy47, zrzeszającej zachodnioniemieckich, austriackich i szwajcarskich pisarzy, którzy potępiali faszyzm. Sławę przyniosła mu powieść Blaszany bębenek (1959) – jej bohater, mały chłopiec Oskar przestaje rosnąć, nie mogąc...
Pasek Jan Chryzostom
Przedstawiciel zubożałej szlachty, którego jedyny utwór Pamiętniki (1836) jest źródłem wiedzy o życiu szlachty i kulturze sarmackiej. Kształcił się w kolegium jezuickim, ale szybko zaniechał edukacji na rzecz służby żołnierskiej. Walczył ze Szwedami, uczestniczył w walkach w Danii, w wojnie z Moskwą. Interesował się sprawami publicznymi, brał udział w obradach sejmu, w elekcjach. Po kilkunastu latach wojennej tułaczki ożenił się, by wieść spokojne życie ziemianina. W pamiętnikach spisał...
Singer Isaac Bashevis
Współczesny pisarz żydowski, tworzący w języku jidysz. Młodość spędził w Warszawie, nawiązując kontakty z żydowskim środowiskiem literackim. Debiutował opowiadaniem Starość (1927), opublikowanym w warszawskim czasopiśmie żydowskim „Literarische Bletter”. W tym czasie zajmował się przekładami z niemieckiego, tłumaczył na jidysz powieści kryminalne, utwory Remarque`a i Manna . W 1935 udał się na emigrację do Stanów Zjednoczonych. Tam pisał nowele i opowiadania, teksty...
Kamieńska Anna
Współczesna poetka, tłumaczka, eseistka. Studiowała pedagogikę w Warszawie. Podczas okupacji przebywała na Lubelszczyźnie, gdzie zaangażowała się w tajne nauczanie. Po wojnie ukończyła filologię klasyczną na Uniwersytecie Łódzkim. Debiutowała w 1945 na łamach tygodnika „Odrodzenie”. W latach 1945-62 pracowała w tygodniku „Wieś”, potem w „Nowej Kulturze”, a następnie, od 1968, w „Twórczości”. Jej pierwsze utwory miały dydaktyczną wymowę, potem skupiła się na relacjach międzyludzkich,...
Frycz Modrzewski Andrzej
Najwybitniejszy pisarz polityczny epoki odrodzenia,reformator społeczny, moralista, teolog. Urodził się w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Studiował w Akademii Krakowskiej (1517-22), a po przyjęciu święceń kapłańskich pracował w kancelarii prymasa Łaskiego. Z jego bratankiem wyjechał do Niemiec, gdzie zetknął się z Marcinem Lutrem i ideą reformacji. Wrócił do kraju w 1547, został sekretarzem króla Zygmunta Augusta, który powierzał mu misje dyplomatyczne. W 1553 objął urząd wójta w...
Borowski Tadeusz
Współczesny prozaik i poeta z pokolenia „rocznika dwudziestego”. Urodził się na Ukrainie, tam też spędził dzieciństwo. Do Warszawy przyjechał z rodzicami w 1932. Podczas wojny zdał maturę na tajnych kompletach i zaczął studiować polonistykę na podziemnym uniwersytecie. Pracował w magazynie. Uczestniczył w podziemnym życiu kulturalnym, był związany z lewicowym czasopismem „Droga”. W 1943 aresztowany przez Niemców, do końca wojny przebywał w obozach koncentracyjnych (najpierw w Oświęcimiu,...
Defoe Daniel
Angielski pisarz i publicysta. Był synem rzeźnika, ale dodał sobie do nazwiska właściwy dla arystokracji przedrostek „de” i pod tym pseudonimem publikował. Defoe jest uważany za twórcę nowożytnej powieści realistycznej . Pisarz prowadził burzliwe życie – zaangażował się w rozgrywki polityczne zmierzające do zdetronizowania katolickiego króla Jakuba II, a za pamflety polityczne i religijne, które pisał, był więziony i znalazł się pod pręgierzem. Defoe konsekwentnie opowiadał się za...
Ibsen Henryk
Norweski dramatopisarz, nazywany ojcem XIX-wiecznej dramaturgii i sumieniem Europy. Ibsen urodził się w rodzinie zamożnego kupca. Gdy ojciec nagle zbankrutował, 15-letni Henryk musiał przerwać naukę i podjąć pracę zarobkową, dlatego zatrudnił się jako pomocnik aptekarza w Grimstad. Potem parał się dziennikarstwem, pracował w teatrze, by w latach 1858-62 zostać dyrektorem artystycznym teatru w Christianii.Utwory Ibsena, obnażające mieszczańską obłudę i hipokryzję,spotkały się z krytyczną...
Jasieński Bruno
Poeta, dramaturg dwudziestolecia międzywojennego.Jeden z czołowych polskich futurystów, którzy negowali dziedzictwo kulturowe, zachwycali się postępem i urbanizacją, słynęli z ekstrawaganckich zachowań. Jasieński urodził się na Kielecczyźnie, maturę zdał w Moskwie, gdzie przebywał z rodziną.Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1919 założył z Czyżewskim i Młodożeńcem futurystyczny klub Katarynka. Współtworzył manifesty futurystyczne (stosowano w nich fonetyczną pisownię):...
Potocki Wacław
Przedstawiciel nurtu ziemiańskiego w polskiej poezji barokowej. Pochodził z rodziny, w której podtrzymywano tradycje patriotyczne. Był zaangażowany w działalność publiczną. Uczestniczył w sejmikach, reprezentując ziemiaństwo, występował przeciwko anarchii szlacheckiej, był zwolennikiem tolerancji religijnej. Walczył przeciw Szwedom. Prawie całe życie spędził gospodarząc w swoim majątku. Bardzo dużo pisał, uznając twórczość za formę służby społecznej. Jego utwory zostały zebrane w dwa tomy:...
Szymonowic Szymon
Wybitny polski humanista. Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Najpierw studiował w Akademii Krakowskiej, potem kształcił się za granicą. Kontakty z Janem Zamoyskim przyczyniły się do zdobycia tytułu szlacheckiego oraz zapewniły mu pracę nad zorganizowaniem Akademii w Zamościu, którą potem kierował. Nawiązywał znajomości z wybitnymi humanistami epoki. Pierwsze utwory pisał po łacinie i publikował pod nazwiskiem Simon Simonides. Były to wiersze pochwalne, poematy, tragedie. Tworzył także ody,...
Nabokov Vladimir
Powieściopisarz amerykański pochodzenia rosyjskiego, autor opowiadań, poeta, tłumacz. Pochodził z arystokratycznej rodziny. Wykształcenie zdobył na uniwersytecie w Cambridge, gdzie studiował slawistykę i romanistykę. Jako poeta debiutował w 1916. Przebywał na emigracji, najpierw mieszkał w Anglii, potem w Berlinie i Paryżu. W czasie II wojny światowej wyjechał do Stanów Zjednoczonych, potem przyjął amerykańskie obywatelstwo. W 1960 przybył do Europy i zamieszkał na stałe w Szwajcarii....
Cortázar Julio
Argentyński współczesny pisarz i eseista. Dzieciństwo i młodość spędził w Argentynie, pracował jako nauczyciel i tłumacz. W 1951 wyjechał na stypendium do Paryża i osiadł tam na stałe. Pracował m.in. jako tłumacz w międzynarodowej organizacji. Sprzeciwiał się łamaniu praw człowieka w krajach Ameryki Łacińskiej. Choć pierwsze utwory publikował jeszcze w młodości, jego dojrzały debiut miał miejsce dopiero w 1951, kiedy 37-letni już autor wydał zbiór opowiadań Bestiarium. Cortázar, którego...
Brecht Bertolt
Najwybitniejszy niemiecki dramaturg współczesny,teoretyk teatru. W szkole pisał pacyfistyczne wiersze. Studiował medycynę. Od 1924 mieszkał w Berlinie, dwa lata pracował jako reżyser i dramaturg. Zainteresował się marksizmem, który wpłynął na jego twórczość. Pod koniec lat 20. tworzył dydaktyczne przedstawienia i prezentował je robotnikom. Zagorzały przeciwnik narodowego socjalizmu. W 1933, gdy Hitler doszedł do władzy, emigrował i 14 lat spędził za granicą (m.in.w USA). W 1948 wrócił do...
Rimbaud Jean Arthur
Poeta francuski. Wybitny przedstawiciel symbolizmu.Postać ciekawa, wiodąca nietuzinkowe życie.Wcześnie opuścił rodzinny dom i stał się aktywnym uczestnikiem paryskiego życia artystycznego. Przyjaźnił się z Paulem Verlaine`em . Twórczości literackiej poświęcił się od 16. do20. roku życia, później odbył liczne podróże, zajmował się handlem.Poeta-buntownik, przeciwnik wszelkich form ograniczania wolności,zasad moralnych i konwenansów społecznych. We wczesnych wierszach wyrażał swój krytyczny...
Dante Alighieri
Włoski pisarz i poeta. Urodził się we Florencji. Studiował retorykę, gramatykę, filozofię, literaturę, teologię. Założył rodzinę i miał dzieci, ale przedtem przeżył nieszczęśliwą miłość do Beatrycze Portinari, którą uwiecznił w swoich utworach. Bardzo angażował się w życie polityczne Florencji – należał do frakcji białych gwelfów. Kiedy ta przegrała, a do władzy doszli czarni, skazano Dantego na grzywnę i dwa lata wygnania. Niepodporządkowanie się temu wyrokowi przypłacił wygnaniem z...
Wat Aleksander
Poeta, prozaik, tłumacz. Jeden z twórców polskiego futuryzmu. Studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Współpracował z pismami awangardowymi,m.in. z „Nową Sztuką”. Debiutował w 1920 utworami futurystyczno-dadaistycznymi. Wtedy także ukazała się jego pierwsza książka Ja z jednej strony i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka . Sympatyzował z komunizmem. Na początku II wojny światowej przebywał we Lwowie, później aresztowany przez NKWD trafił do więzień radzieckich, a...
Rymkiewicz Jarosław Marek
Współczesny poeta, eseista, dramaturg, tłumacz,historyk i krytyk literatury. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Łódzkim, był kierownikiem artystycznym Teatru Ziemi Łódzkiej. Pracował w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie. Debiutował tomem wierszy Konwencje (1957).Własny program ideowy przedstawił w szkicach Czym jest klasycyzm. Manifesty poetyckie (1967). Gdy w Paryżu ukazały się Rozmowy polskie latem roku 1983 – książka poruszająca losy i problemy Polaków, Litwinów i...
Niemcewicz Julian Ursyn
P oeta, satyryk, dramatopisarz, powieściopisarz,działacz polityczny i społeczny. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej o tradycjach patriotycznych. Uczęszczał do Szkoły Rycerskiej i był blisko związany z rodziną Czartoryskich. Pobyt na dworze oraz liczne podróże po Europie sprawiły, że stał się człowiekiem obytym kulturalnie. Już wtedy zajął się twórczością literacką, którą traktował jako narzędzie walki politycznej. Tłumaczył francuskie romanse, pisał ody, bajki,dumy....
Eco Umberto
Włoski współczesny powieściopisarz, semiotyk, filozof kultury. Urodził się w Piemoncie. Po obronie pracy doktorskiej, poświęconej św. Tomaszowi z Akwinu, wykładał na uniwersytetach w Turynie i Mediolanie, a obecnie w Bolonii i we Florencji. Zajmuje się semiotyką, teorią literatury, środkami przekazu, zjawiskami kulturowymi, w tym kulturą masową. Umberto Eco ma imponujący dorobek naukowy (m.in. Interpretacja i nadinterpretacja oraz Superman w literaturze masowej ), jest też autorem...
Bursa Andrzej
Poeta, prozaik, dziennikarz. Urodził się w Krakowie,studiował slawistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim.Był reporterem w „Dzienniku Polskim”, publikował wiersze w różnych czasopismach, m.in. w studenckiej „Zebrze”. Jego utwory, naznaczone buntem, a nawet brutalnością, obrosły legendą, którą wzmocniła jeszcze przedwczesna śmierć 25-letniego autora, spowodowana wadą serca. Bursa debiutował na łamach „Życia Literackiego” Głosem w sprawie młodzieży (1954). Przesycone pesymizmem utwory Bursy...
Salinger Jerome David
Prozaik amerykański. Zaczął pisać, gdy miał 15 lat,lecz w wieku 46 lat przestał zajmować się twórczością literacką. Uczył się w Akademii Wojskowej, brał udział w walkach podczas II wojny światowej. Pisał opowiadania, które były publikowane w czasopismach. Jest autorem tylko jednej powieści Buszujący w zbożu (1951), która przyniosła mu wielki rozgłos. Przedstawił w niej dwa dni z życia szesnastolatka, który ucieka ze szkoły tuż przed Bożym Narodzeniem i błąka się po ulicach Nowego Jorku. W...
Dickens Charles John Huffam
XIX-wieczny angielski pisarz. Charles Dickens, bardzo wrażliwy na krzywdę, zwłaszcza dzieci, sam wcześnie doświadczył nędzy. Kiedy jego ojciec, urzędnik admiralicji, został uwięziony za długi, zaledwie 12-letni Charles musiał pracować w fabryce na przedmieściach Londynu. Potem był gońcem w kancelarii adwokackiej, aż wreszcie dziennikarzem pism liberalnych i sprawozdawcą w Izbie Gmin. Debiutował na łamach prasy Szkicami Boza (1833-36), a popularność przyniosła mu pierwsza powieść –...